Mô hình nuôi hà treo giàn ở Tuần Châu

Từ xưa phường Tuần Châu (TP Hạ Long) đã nổi tiếng với giống hà sú tự nhiên, vừa to, nhiều thịt lại thơm ngon. Và cũng từ lâu, ngoài giống hà tự nhiên, người dân Tuần Châu còn đầu tư nuôi hà bằng bè, đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho người dân.

Người dân Tuần Châu thu hoạch và chở hà vào bờ tiêu thụ.

Hà ở Tuần Châu to và thịt ngon hơn các vùng biển khác, một phần là do ở đây được thiên nhiên ưu đãi, là vùng nước biển trong sạch, nguồn nước luân chuyển, thuỷ triều lên xuống mạnh, rất phù hợp cho con hà sinh trưởng và phát triển. Chị Đặng Thị Thảo (tổ 15, khu 3, Tuần Châu) cho biết, hà Tuần Châu bán rất “được giá”. Hà đã tách ruột bán 100.000 đồng/kg, dịp Tết có khi bán được 200.000 đồng/kg. Vì thế, ngoài khai thác hà tự nhiên, việc đầu tư nuôi hà cũng đem lại thu nhập kha khá cho người dân. Từ những năm 1991 người dân Tuần Châu đã bắt đầu áp dụng kỹ thuật nuôi hà bằng dàn treo trên cọc hoặc treo trên bè, mảng.

Theo đó, người dân thu gom vỏ hà, rửa sạch, sau đó đục lỗ xâu thành từng chuỗi 5-6 vỏ/dây, thả xuống nước cách đáy biển khoảng 20 phân, cố định vào bè. Bè được đặt ở các bãi triều, khu vực mặt nước trong, lưu thông nơi có phù du, nguồn thức ăn phong phú. Nuôi hà có ưu điểm lớn là dễ nuôi lại đầu tư ít, không mất tiền giống, công chăm sóc. Bởi sau khi thả dây vỏ hà, ấu trùng hà trong nước biển tự bám vào làm tổ vào vỏ hà treo trên dây, sinh trưởng, lớn và cho thu hoạch sau 7-8 tháng. Hộ nào nuôi quy mô, cẩn thận thì đầu tư bè, dây vỏ với chi phí trung bình 10 triệu đồng/1 vạn dây. Thay vì phải đi đánh bắt, tìm kiếm ở vách đá, bãi sú, người nuôi hà chỉ việc cắt dây hà về bán sau khi hà lớn.

Do nguồn thức ăn phong phú, hà Tuần Châu lớn nhanh, hương vị thơm ngon. Hà nguyên con có thể to tới 3 ngón tay, ruột đầy đặn. Thông thường ngư dân Tuần Châu chọn thời điểm thả hà vào tháng 3 hàng năm, thu hoạch vào tháng 10. Được thiên nhiên ưu đãi, người dân Tuần Châu có thể thả thêm 1 vụ hà vào dịp hè tháng 7. Ông Lê Văn Nguyên, Chủ tịch Hội Nông dân phường Tuần Châu, cho biết: Đây là mô hình hiệu quả. Với đầu tư ban đầu không quá lớn, nuôi hà cho thu nhập từ 50-60 triệu đồng/năm với hộ nuôi ít; hộ nuôi nhiều, thu nhập từ 200-250 triệu đồng/năm. Chính vì thế nuôi hà đã trở thành một nghề thu hút khá đông người dân tham gia, tạo việc làm cho nhiều người. Từ khoảng 10 hộ nuôi ban đầu, nay Tuần Châu đã có trên 200 hộ nuôi với diện tích hàng chục ha; tập trung chủ yếu ở khu 1, 2, 3 và 4 phường Tuần Châu.

Kể từ năm 2013, Công ty TNHH Âu Lạc Quảng Ninh thực hiện các dự án du lịch trên đảo Tuần Châu, nên diện tích mặt nước, bãi triều đã thu hẹp đáng kể. Nguyện vọng của bà con nhân dân là mong muốn được nhà nước tạo điều kiện quy hoạch diện tích mặt nước để người dân tiếp tục mô hình nuôi hà truyền thống này.

Hà Phong