Gỡ khó cho thương mại điện tử sản phẩm OCOP

Ngoài thương mại trực tiếp tại các sự kiện, hội chợ, xúc tiến sản phẩm OCOP qua giao dịch thương mại điện tử (TMĐT) là xu hướng tất yếu và hiệu quả thời 4.0, đặc biệt trong thời dịch Covid-19. Sau khoảng 11 năm xuất hiện, dù đã đạt nhiều kết quả khả quan nhưng TMĐT sản phẩm OCOP vẫn còn nhiều khó khăn, bị "bó" trước xu hướng phát triển TMĐT mạnh mẽ hiện nay.

Sàn TMĐT Quảng Ninh có địa chỉ http//teqni.gov.vn, bắt đầu hoạt động vào năm 2009, được nâng cấp năm 2016 từ vốn 300 triệu đồng của Bộ Công Thương và nhiều lần được tỉnh quan tâm cải tạo. Có thể thấy, sàn TMĐT đã tạo thay đổi trong cách tiêu dùng, đặc biệt với sản phẩm OCOP.

Ông Hoàng Đức Khá, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến và Phát triển công thương tỉnh, đơn vị quản lý sàn cho biết: Thời gian qua, đơn vị đã nỗ lực, vận dụng mọi nguồn lực để thúc đẩy TMĐT, giới thiệu rộng rãi sản phẩm OCOP, theo kịp xu thế phát triển nhanh.

Sàn TMĐT http//teqni.gov.vn với sản phẩm OCOP đã tạo được thương hiệu nhất định nhưng cần được quan tâm, đầu tư hơn nữa.

Dù không được đầu tư quy mô như các sàn có tiếng khác, nhưng có thể thấy hiện sàn TMĐT Quảng Ninh cũng đã tạo được môi trường giao dịch như một “chợ điện tử” sản phẩm OCOP nhộn nhịp. Số sản phẩm tăng liên tục từ vài chục sản phẩm ban đầu tới khoảng 200 sản phẩm OCOP từ 3-5 sao hiện tại. Lượt truy cập trung bình 1.000 lượt/ngày.

Ngoài chính sách khuyến khích, hỗ trợ tối đa các doanh nghiệp đăng sản phẩm, Trung tâm đã biết vận dụng các nguồn lực, sáng tạo trong cách làm, dần khẳng định thương hiệu cho sàn. Tiêu biểu là liên kết với Viettel tích hợp tính năng thanh toán điện tử qua Viettel Pay tạo thuận lợi cho thanh toán; giao hàng nhanh bằng thời gian với các sàn nổi tiếng hiện tại thông qua ký kết giao hàng với VNPT, Viettel và Giao hàng nhanh (GHN Express)...

Nhờ đó, nhiều sản phẩm OCOP và đặc sản Quảng Ninh như: Ruốc hàu, ruốc trai, chả mực, mực một nắng Cô Tô... dần quen và lan toả tới nhiều tỉnh, thành cả nước. Năm 2019, sàn được Bộ Công Thương đánh giá là 1 trong 10 sàn TMĐT tốt nhất cấp tỉnh, thành; chỉ đứng sau Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Bình Dương... Như vậy có thể thấy, sàn TMĐT với sản phẩm OCOP đã phần nào phát huy thế mạnh.

Tuy nhiên, được đầu tư khá lâu nên hiện hoạt động, tính năng của sàn mới chỉ “tiệm cận” tiêu chuẩn của sàn TMĐT hiện đại. Bởi theo các chuyên gia TMĐT thì hiện sàn còn nhiều bất cập, điểm yếu so với yêu cầu, xu thế TMĐT.

Trước hết, đó là thanh toán trực tuyến - thế mạnh nổi bật của TMĐT hiện nay, với sàn còn kém, chưa được trang bị, tích hợp các tính năng cơ bản và hiện đại này. Chủ yếu hình thức thanh toán được thực hiện qua giao dịch chuyển phát hàng và được nhân viên giao hàng thực hiện thủ công.

Một điểm cần lưu ý khác chính là chức năng mở cửa hàng trên sàn và trao quyền quản trị. Trong TMĐT hiện đại, khách hàng được trao quyền khi đăng ký gian hàng, chịu trách nhiệm về sản phẩm của mình giao dịch. Quản lý sàn sẽ kiểm soát và vào cuộc khi có tranh chấp hoặc phàn nàn về chất lượng hàng không như cam kết.

Nhưng với sàn http//teqni.gov.vn, khách hàng chưa được cấp quyền mà phải đăng ký tài khoản, những sản phẩm đưa lên được quản lý. Điều này sẽ không khuyến khích được các doanh nghiệp chủ động tham gia, phát triển, quảng bá sản phẩm trên sàn. Ngược lại khiến nhiệm vụ quản lý, quản trị với sàn http//teqni.gov.vn nặng và không tận dụng được sự chủ động, nguồn lực của doanh nghiệp có sản phẩm OCOP muốn đăng ký.

Vì thế trong thời gian qua, số lượng sản phẩm niêm yết trên sàn tăng chưa mạnh, chỉ đạt trên 200 sản phẩm. Thực tế, dù đã khuyến khích, tuyên truyền nhiều và miễn phí đăng sản phẩm nhưng các doanh nghiệp vẫn chưa quan tâm việc này. Sàn, "chợ điện tử" này vì thế cũng chưa thật nhộn nhịp, đa dạng sản phẩm của người bán và chưa thực sự hấp dẫn người mua.

Lớp tập huấn về thương mại điện tử, do Sở Công Thương tổ chức tháng 11/2019.

Ngoài ra, trước xu thế phát triển như vũ bão của TMĐT, các tên tuổi lớn, ngoài địa chỉ website, đều phát triển riêng và miễn phí, khuyến khích hút người tiêu dùng sử dụng các App (ứng dụng) trên điện thoại và các thiết bị di động khác. Đây cũng là cách làm đã được các tên tuổi như: Sendo, Tike, Shopee... phát triển từ lâu.

Cách làm này khiến sàn được tiếp cận nhanh, chuyên dụng và không bỏ sót bất cứ đối tượng tiêu dùng nào, kể cả người không biết sử dụng website. Và hiện sàn http//teqni.gov.vn chưa phát triển được App dạng này bởi chi phí phát triển app ở mức khá cao, rơi vào khoảng hàng chục tới hàng trăm triệu đồng, thậm chí cao hơn nhiều với app tốt, nhiều tính năng.

Có thể thấy, việc phát triển cải tiến sàn TMĐT là câu chuyện dài, cần nhiều sự quan tâm, nguồn lực đầu tư. Được biết, để thúc đẩy, tháo gỡ “nút thắt” cho TMĐT, vừa qua, tỉnh đã đưa ra các kế hoạch phát triển TMĐT, kèm các giải pháp cụ thể. Với sàn trên, tỉnh sẽ duy trì vận hành và nâng cấp bổ sung tính năng hoạt động cấp thông tin, tạo cơ hội giao thương, thực hiện các giao dịch mua bán, thanh toán qua mạng thông qua sàn...

"Trước mắt, để phát huy sàn TMĐT, Trung tâm Xúc tiến và Phát triển công thương tỉnh nỗ lực thực hiện giới thiệu quảng bá, tranh thủ nguồn, nhân lực nội bộ thành lập các tổ chuyên môn thúc đẩy hoạt động của sàn; đào tạo kiến thức, tăng cường mạng lưới cộng tác viên ở các doanh nghiệp OCOP có sản phẩm 3-5 sao. Một trong những hoạt động cụ thể là Tuần bán hàng trực tuyến lần đầu được tổ chức tại BigC từ 23-26/12, với gần 200 sản phẩm và giới thiệu hơn 120 website bán hàng, được Bộ Công Thương cấp phép" - ông Hoàng Đức Khá, Phó Giám đốc Trung tâm cho biết.

Hà Phong