Nuôi rươi - lúa: Từng bước sản xuất hữu cơ

Con rươi là giống thủy sản đặc hữu ở Quảng Ninh. Nuôi rươi không chỉ mang lại giá trị kinh tế ổn định, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đa dạng hóa đối tượng nuôi, cân bằng môi trường nước, giảm thiểu rủi ro trong sản xuất thủy sản. Vì thế, việc nuôi rươi trên các ruộng lúa đang được nhân rộng tại nhiều địa bàn trong tỉnh.

Người dân phường Phương Nam, TP Uông Bí thu hoạch rươi - lúa.

Con rươi sinh sống tại dọc khu vực sông của các địa phương: Đông Triều, Uông Bí, Quảng Yên. Nhận thấy giá trị của con rươi, các hộ dân ở khu vực này đã tự phát đắp bờ các bãi bồi ven sông thành ao, đầm tại các ruộng lúa để nuôi rươi. Tuy nhiên, việc nuôi rươi tự nhiên này gặp những hạn chế về con giống, quy trình nuôi, kỹ thuật chăm sóc.

Nhằm phát triển bền vững nguồn lợi đặc hữu, nâng cao hiệu quả sử dụng mặt nước, tạo thu nhập ổn định cho người dân, năm 2018, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã triển khai mô hình nuôi rươi thương phẩm tại các ruộng lúa ở TP Uông Bí và TX Đông Triều với quy mô 8ha. Trong đó, con giống được nhập về từ các cơ sở sản xuất giống nhân tạo uy tín trong nước. Kết quả, rươi phát triển tốt, đồng đều về mật độ phân bố và kích thước đạt 6-8cm/con, mật độ rươi đạt 80-100 con/m2, cao gấp 3-4 lần phương pháp tự nhiên.

Năng suất rươi đạt 300-350kg/ha với kích cỡ thu hoạch khoảng 1.000-1.200 con/kg. Đáng chú ý, rươi đã xử lý được các chất thải hữu cơ trong đất, nước, tạo ra phân bón giúp cây lúa khỏe mạnh chống chọi lại với sâu bệnh, từ đó, quá trình trồng lúa không cần tác động đến thuốc trừ sâu, tạo ra sản phẩm lúa, gạo có hàm lượng chất dinh dưỡng cao, giảm thiểu hàm lượng các chất gây hại. Việc cải tạo đất, chăm sóc và quá trình sinh trưởng, phát triển của cây lúa đã tạo ra nơi trú ẩn lý tưởng, cùng nguồn thức ăn dồi dào cho rươi phát triển tốt và cho hiệu quả cao.

Kỹ sư Trung tâm Khuyến nông tỉnh hướng dẫn người dân kỹ thuật chăm sóc rươi - lúa.

Ông Dương Văn Báu (khu Cẩm Hồng, phường Phương Nam, TP Uông Bí), cho biết: Gia đình tôi tham gia mô hình nuôi rươi thương phẩm tại các ruộng lúa đã gần 2 năm. Chúng tôi tuân thủ nghiêm ngặt quy trình theo hướng dẫn của Trung tâm Khuyến nông tỉnh. Việc nuôi rươi theo phương pháp này giúp hộ nuôi chúng tôi chủ động được con giống, kỹ thuật, môi trường. Đồng thời, hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc trừ sâu, cả rươi và lúa đều phát triển tốt, giá bán cao hơn. Đặc biệt, các sản phẩm đều đảm bảo tiêu chuẩn về VSATTP. Ước tính, gia đình thu hoạch rươi từ 350-370kg/ha, năng suất lúa đạt 2,5 tấn/ha, thu được từ 300-400 triệu đồng/năm.

Phát huy kết quả đã có, đầu năm 2020, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã thực hiện dự án phát triển vùng nuôi rươi thương phẩm kết hợp canh tác lúa hữu cơ với diện tích 90ha tại các địa phương: Đông Triều, Uông Bí, Quảng Yên. Các hộ dân tham gia mô hình được hỗ trợ chi phí mua giống, vật tư nông nghiệp, kỹ thuật, cơ sở hạ tầng, sổ nhật ký theo dõi sản xuất. Hiện nay, các đối tượng nuôi đều phát triển tốt, hứa hẹn cho năng suất rươi bình quân đạt 300-350kg/ha/năm (tăng khoảng 200-250kg/ha/năm so với không thả giống), sản lượng lúa đạt 1,6-1,8 tấn/ha/vụ. Mỗi năm có thể cho thu nhập từ rươi và lúa đạt 120-150 triệu đồng/ha.

Ông Nguyễn Bá Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh, cho biết: Thời gian tới, Trung tâm Khuyến nông tỉnh sẽ tiếp tục hướng dẫn kỹ thuật cho hộ nuôi, tổ chức đi tham quan, trao đổi và học tập kinh nghiệm tại các cơ sở sản xuất rươi giống tại các địa phương, đẩy mạnh hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm, xây dựng thương hiệu đặc sản rươi Quảng Ninh có chỗ đứng vững chắc trên thị trường, kêu gọi sự đầu tư phát triển nuôi rươi thương phẩm trên các diện tích hiện còn phân bố rươi tự nhiên... Qua đó, góp phần phát triển loại sinh vật đặc hữu, bảo vệ môi trường tự nhiên, nâng cao thu nhập cho người dân.

Cao Quỳnh

[links()]