Nâng cấp hệ thống kênh chính Yên Lập

Kênh chính Yên Lập dài hơn 26,5km dẫn nước từ hồ Yên Lập về điểm cuối các xã khu vực Hà Nam (TX Quảng Yên) cung cấp nước sinh hoạt cho trên 300.000 hộ dân TX Quảng Yên, TP Uông Bí, TP Hạ Long và điều tiết nước sản xuất nông nghiệp cho khoảng 8.320ha. Sau nhiều năm đưa vào hoạt động, hiện nhiều đoạn ở kênh chính bị xuống cấp, gây rò rỉ thất thoát nguồn nước.

Kênh chính Yên Lập đoạn chạy qua phường Quảng Yên, dẫn nước sang các xã khu vực Hà Nam (TX Quảng Yên).

Kênh chính Yên Lập được xây dựng năm 1978, đưa vào khai thác sử dụng năm 1982. Qua quá trình khai thác sử dụng, kênh đang bị xuống cấp nghiêm trọng. Một số vị trí, kênh bị bong tróc lớp gia cố mái, sụt lún, trượt mái gây thấm mất nước, rò rỉ thất thoát lãng phí nguồn nước. Đặc biệt, các đoạn kênh dẫn nước hở chạy qua khu vực đông dân cư (Minh Thành, Cộng Hòa, Quảng Yên, Phong Hải…) thường xuyên xảy ra tình trạng rác thải xả bừa bãi xuống dòng kênh. Một số hộ dân sống sát kênh và các cơ sở sản xuất xả thải trực tiếp xuống kênh, gây ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng, không đảm bảo cấp nước hợp vệ sinh.

Kênh chính Yên Lập, đoạn từ phường Minh Thành đến phường Cộng Hòa (TX Quảng Yên), hiện nhiều đoạn đắp bằng nền đất xuất hiện sụt lún, rò rỉ nước. Riêng đoạn từ xã Cẩm La đến phường Phong Hải (TX Quảng Yên) dù được bê tông, nhưng một số vị trí thân máng cũng bị rò rỉ, gây tổn thất nguồn nước. Tình trạng này diễn ra nhiều năm gần đây, khiến việc điều hành hệ thống kênh gặp không ít khó khăn, khả năng dẫn nước bị hạn chế và tổn thất nguồn nước lớn.

Trước tình trạng này, giai đoạn 2005-2012, Công ty TNHH MTV Yên Lập (đơn vị quản lý kênh chính Yên Lập) đã sửa chữa nâng cấp, hiện đại hóa tuyến kênh chính Yên Lập. Đây là đợt sửa chữa có quy mô lớn nhất từ trước đến nay thuộc dự án hỗ trợ thủy lợi Việt Nam, kinh phí trên 200 tỷ đồng. Từ năm 2012 đến nay, hằng năm Công ty đều tu sửa thường xuyên, tuy nhiên chỉ là khắc phục tạm thời, không có sửa chữa lớn do thiếu kinh phí.

Theo thống kê, trung bình 1 tháng Công ty cung cấp 8 triệu m3 nước qua hệ thống kênh chính Yên Lập. Tuy nhiên, hiện hệ số sử dụng nước qua kênh chính Yên Lập chỉ đạt 85%. Trong khi đó, TX Quảng Yên đang quy hoạch, đầu tư nhiều dự án lớn trong các Khu công nghiệp Đầm Nhà Mạc, Nam Tiền Phong,  Sông Khoai…, vì vậy nhu cầu cấp nước công nghiệp và sinh hoạt thời gian tới sẽ tăng cao. Việc nâng cấp hệ thống kênh chính Yên Lập là yêu cầu cấp thiết nhằm đảm bảo an toàn và chất lượng nguồn nước; tránh thất thoát nước gây lãng phí.

Kênh chính Yên Lập đoạn chạy qua khu 5, phường Phong Hải (TX Quảng Yên) thường xuyên bị rò rỉ nước.

Ông Vũ Trọng Tĩnh, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Thủy lợi Yên Lập, cho biết: Để đảm bảo an toàn, an ninh nguồn nước, Công ty đã đề xuất với tỉnh quan tâm đầu tư nâng cấp hệ thống kênh chính Yên Lập, đưa vào kế hoạch đầu tư trung hạn giai đoạn 2021-2025. Công ty đang tiếp tục rà soát toàn bộ các vị trí sạt lở, rò rỉ nước tại hệ thống kênh chính Yên Lập để có phương án sửa chữa, khắc phục kịp thời.

Trước mắt, tỉnh đã có chủ trương cho nâng cấp một số đoạn qua khu dân cư: Phường Minh Thành, phường Đông Mai, xã Liên Hòa, xã Liên Vị (TX Quảng Yên). Phương án sửa chữa sẽ nâng cấp dạng kênh bê tông, cốt thép, ưu tiên đầu tư các đoạn qua khu dân cư làm kênh kín trước, các đoạn còn lại sẽ tiếp tục đầu tư trong các năm tiếp theo. Dự kiến năm 2021 khi tỉnh bố trí vốn, Công ty sẽ triển khai nâng cấp hệ thống kênh chính Yên Lập để công trình phát huy hiệu quả, đáp ứng nhu cầu sử dụng nước sản xuất và sinh hoạt.

Phạm Tăng

[links()]