Cô Tô phát triển sản phẩm OCOP chủ lực

Với lợi thế về khai trường và vùng nuôi trồng thủy hải sản, thời gian qua, huyện Cô Tô có nhiều giải pháp, tập trung phát triển các sản phẩm chủ lực, là lợi thế vốn có của địa phương. Nhiều sản phẩm đã khẳng định được thương hiệu và bước đầu có định hướng chế biến gia tăng giá trị.

Được thiên nhiên ưu đãi, Cô Tô có ngư trường khai thác rộng lớn, các bãi, rạn đá... thuận lợi cho đánh bắt, nuôi trồng thủy hải sản. Chia sẻ về việc phát triển các sản phẩm chủ lực, có lợi thế của địa phương, ông Hà Mạnh Hùng, Trưởng phòng Tài nguyên Môi trường và Nông nghiệp huyện cho biết:  Ngư trường Cô Tô nằm trên vùng biển Bắc Vịnh Bắc Bộ được ưu đãi bởi những yếu tố đặc biệt về địa lý, hải dương, điều kiện tự nhiên về khí hậu, độ mặn... nên thủy hải sản phong phú, chất lượng hơn. Có lẽ vì thế mà nhiều sản phẩm lợi thế, sản phẩm chủ lực đang được tập trung phát triển, khẳng định dựa trên nguồn lợi này.

Sản xuất nước mắm ở cơ sở của ông Nguyễn Hữu Lương (khu 1, thị trấn Cô Tô).

Theo đó, bước đi đầu tiên chính là Nghị quyết của Hội đồng Nhân dân huyện được thông qua vào tháng 12/2019, công nhận Danh mục sản phẩm lợi thế của huyện giai đoạn 2020-2025, định hướng tới 2030. Theo đó, công nhận sản phẩm ở lĩnh vực nuôi trồng thủy sản là: Ốc đá, ốc màu; sản phẩm ở lĩnh vực khai thác và chế biến là cá ruội, nước mắm và sứa (sứa ướp muối và sứa ăn liền). Có thể coi đây là cơ sở để tập trung, phát huy giá trị cũng như có các điều kiện ưu đãi, phát triển các sản phẩm thế mạnh, chủ lực của địa phương hơn nữa.

Đối với sản phẩm ốc đá, ốc màu từ lâu đã trở thành vật nuôi truyền thống của bà con dân đảo, được nuôi nhiều ở các bãi triều, rạn đá ở đảo Cô Tô và các đảo nhỏ khác như: Đảo Hòn Ngang, Khe Châu, Đầu Dê, Mâm Xôi, đảo Miếu… Không gian nuôi trồng các sản phẩm này chủ yếu là tận dụng các điều kiện tự nhiên ưu đãi, có các bãi đá, rạn đá cách xa khu dân cư, phong phú về nguồn thức ăn phù du, thủy sinh.

Về giống, đây là giống chủ yếu tự nhiên, do người nuôi thu gom của người dân đánh bắt trong tự nhiên rồi được mua về khu vực quây thả ở các bãi triều, bãi đá… Hiện ốc được nuôi nhiều nhất là ở Đồng Tiến, Thanh Lân. Số lượng hộ nuôi khoảng 20 - 30 hộ nuôi trồng, sản lượng hàng nghìn tấn/năm. Với các điều kiện thiên nhiên ưu đãi, cách nuôi trồng tự nhiên, từ lâu sản phẩm này được thị trường đánh giá cao.

Trên cơ sở đó, để sản phẩm này nhanh chóng phát huy thế mạnh, huyện đã tạo điều kiện bàn giao bãi triều, mặt nước và gần đây là đấu thầu, cho thuê lâu năm các bãi, mặt biển để các hộ yên tâm sản xuất. Cùng với việc khuyến khích các hộ dân tham gia chương trình OCOP, hoàn thiện các hồ sơ sản phẩm, huyện cũng nghiên cứu tìm hướng mở rộng thị trường tiêu thụ cho các hộ nuôi trồng.

Nhiều cơ sở chế biến các sản phẩm lợi thế, chủ lực của địa phương được đầu tư khang trang Trong ảnh: Cơ sở chế biến sứa hộ ông Mai Công Đàm, thôn 1, xã Thanh Lân (Cô Tô).

Đối với nhóm sản phẩm khai thác và chế biến thủy sản, hiện Cô Tô đã và đang làm khá tốt khi đã hoàn thiện hoặc triển khai xây dựng thành sản phẩm OCOP đối với cá ruội, nước mắm và sứa ăn liền. Các sản phẩm cá ruội, nước mắm Cô Tô phần nào đã xác lập được chỗ đứng trong lòng người tiêu dùng. Các sản phẩm cá ruội còn được xây dựng công phu về thương hiệu, nhãn hiệu, sở hữu trí tuệ... Hiện có 5 doanh nghiệp OCOP đầu tư sản xuất sản phẩm này, sản lượng tiêu thụ khoảng gần 20 tấn khô/năm.

Đối với nước mắm, hiện có 1 cơ sở sản xuất tham gia chương trình OCOP là cơ sở của ông Nguyễn Hữu Lương (khu 1, thị trấn Cô Tô). Đây là mô hình sản xuất mắm truyền thống bằng ang sành, trung bình sản lượng trên 1000 lít/năm. Sản phẩm đã tạo lập được chỗ đứng nhất định trên thị trường. Hiện cơ sở đã mở rộng quy mô, được huyện tạo điều kiện về vốn, hỗ trợ theo chương trình OCOP, đầu tư một số máy móc thiết bị như máy đóng chai, dán nhãn mác, máy triết rót mắm...

Đối với sứa, huyện triển khai tập huấn cho các cơ sở sản xuất, giúp đỡ hoàn thiện hồ sơ và đề xuất với tỉnh một số nội dung tháo gỡ khó khăn cho đầu ra của sản phẩm. Ngoài vấn đề khó khăn do tiêu thụ, huyện đề xuất tỉnh đề xuất Bộ NN&PTNT đưa sứa vào danh mục xuất khẩu, tạo điều kiện về vốn, giãn nợ, giảm thuế đặc biệt trong bối cảnh ảnh hưởng lớn bởi dịch bệnh…

Ngoài ra, Cô Tô còn có sản phẩm mực và các sản phẩm chế biến từ mực được đưa vào danh mục sản phẩm chủ lực cấp tỉnh. Đối với mực và các sản phẩm mực như mực tươi, mực một nắng, mực khô... đã được huyện tập trung phát triển và cho tới nay khẳng định được thương hiệu. Hiện có 5 cơ sở xuất chế biến sản phẩm OCOP từ mực với sản lượng 6 tháng năm 2020 đạt khoảng 7,5 tấn mực thành phẩm và 15 tấn mực một nắng.

Sản phẩm cá ruội khô Cô Tô được người tiêu dùng đánh giá cao.

Trong phát triển các sản phẩm lợi thế chủ lực, một điều đáng chú ý là hiện đã có một số sản phẩm được nghiên cứu, phát triển chế biến... nhằm gia tăng giá trị sản phẩm. Đó là các sản phẩm sứa ăn liền lấy nguyên liệu từ sứa muối và các sản phẩm chả mực lấy nguyên liệu từ mực Cô Tô... Dù đây mới chỉ là những sản phẩm bước đầu đưa ra thị trường nhưng được người tiêu dùng đón nhận, mở hướng đi mới cho việc chế biến sâu, đa dạng hóa sản phẩm.

Theo lãnh đạo phòng Tài nguyên môi trường và Nông nghiệp huyện thì thời gian tới huyện sẽ có nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tăng quy mô sản xuất, hỗ trợ tiếp cận vốn ưu đãi, vận dụng nhiều chương trình, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, hỗ trợ mặt bằng sản xuất...Trong đó, chú trọng đa dạng hóa sản phẩm, khuyến khích chế biến sâu, tiếp cận nhiều kênh phân phối sản phẩm... để các sản phẩm chủ lực thực sự phát huy được thế mạnh của địa phương.

Hà Phong