Khi nông dân là "chuyên gia" đồng ruộng

Trang bị kiến thức cho nông dân để họ trở thành những “chuyên gia" đồng ruộng - đây là mục tiêu lớn của ngành Nông nghiệp Quảng Ninh. Qua đó, một mặt thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hiệu quả và bền vững, mặt khác sẽ góp phần đem đến cho người tiêu dùng nhiều sản phẩm nông sản chất lượng, an toàn hơn. Một trong những giải pháp đã và đang được triển khai hiệu quả của ngành chính là tăng cường các lớp tập huấn cho nông dân trong quản lý dịch hại tổng hợp (gọi tắt là Chương trình IPM).

Một lớp tập huấn Chương trình IPM cho nông dân TX Đông Triều.

Thông thường để đảm bảo cây trồng không bị phá hoại bởi các loài dịch hại như: Côn trùng, nấm, vi khuẩn, virus, chuột... người nông dân thường chọn sử dụng các loại hóa chất để phòng trừ. Điều này có thể giúp giảm dịch nhưng lại làm bùng phát sự gây hại của các loài khác. Chưa kể, việc lạm dụng các thuốc bảo vệ thực vật còn gây ô nhiễm môi trường, không đảm bảo an toàn thực phẩm.

Để khuyến khích nông dân phát triển sản xuất an toàn, bền vững, chỉ tính riêng trong 3 năm qua, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã tổ chức trên 10 lớp huấn luyện nông dân nòng cốt và xây dựng các mô hình đẩy mạnh thực hiện ứng dụng IPM trên cây trồng, ở các địa phương có lợi thế về sản xuất nông nghiệp như: Đông Triều, Uông Bí, Quảng Yên, Đầm Hà theo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Đến nay, Chương trình IPM đã có gần 500 nông dân tham gia, diện tích áp dụng là trên 20ha, các mô hình được thực hiện trên cây na, cây vải, cây lúa.

Tham gia Chương trình IPM sẽ giúp người nông dân có kiến thức để hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu và áp dụng một cách hài hòa nhiều biện pháp phòng trị khác nhau. Trong đó, biện pháp sinh học và kỹ thuật canh tác được sử dụng tối đa nhằm hạn chế dịch hại dưới ngưỡng gây hại kinh tế. Hóa chất bảo vệ thực vật chỉ sử dụng khi thấy thật sự cần thiết nếu tình hình dịch hại phát triển quá mạnh và trên một diện rộng.

Nông dân xã Hoàng Quế (TX Đông Triều) tham gia lớp tập huấn Chương trình IPM.

Các lớp học thường kéo dài 3 tháng, tập trung vào các nội dung cơ bản, như: Mục đích, ý nghĩa, nguyên tắc của chương trình IPM; hệ sinh thái và phương pháp điều tra hệ sinh thái; sinh lý cây trồng ở các giai đoạn và các biện pháp tác động; nhân nuôi và bảo vệ thiên địch... Đặc biệt, để giúp người nông dân nhớ lâu và nắm chắc các nội dung đã học, việc học lý thuyết và thực hành đều được tổ chức xen kẽ, vừa đi thăm thực tiễn các mô hình trên đồng ruộng, vừa thực hiện các chuyên đề thí nghiệm.

Chị Vũ Thị Nhàn (xã Hoàng Quế, TX Đông Triều) cho biết: Tham gia lớp học thực sự rất bổ ích đối với chúng tôi. Trước đây chúng tôi trồng trọt chủ yếu dựa trên kinh nghiệm, người này bảo người kia hoặc cứ thấy sâu bệnh là dùng thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi, có lúc dùng 4-5 loại thuốc. Chương trình IPM đã giúp chúng tôi có thêm kỹ năng thăm đồng ruộng để quan sát, đo đếm, đánh giá các chỉ tiêu về sự sinh trưởng, phát triển của cây, nhận biết các đối tượng dịch hại, thiên địch, đánh giá khả năng ăn mồi của một số đối tượng thiên địch, ảnh hưởng của thuốc bảo vệ thực vật đến con người và môi trường sinh thái. Hiện chúng tôi thường sử dụng các nguồn phân hữu cơ để cải tạo đất nên môi trường sinh thái đã được cải thiện tốt hơn.

Nhờ những thông tin kỹ năng thu được trong các lớp, những người nông dân đã thay đổi dần cách thức sản xuất. Ông Vũ Trung Thành, Trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, cho biết: Điều dễ nhận thấy là người nông dân đã thận trọng trong sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật thay vì sử dụng tràn lan như trước đây. Việc hạn chế các chế phẩm vật tư nông nghiệp từ 10-30% đã giúp người nông dân tăng được lợi nhuận, chất lượng và năng suất của cây trồng cũng ổn định hơn. Sau lớp huấn luyện các học viên sẽ nắm vững kiến thức chăm sóc, bảo vệ và phát triển ruộng đồng của mình một cách hiệu quả và an toàn hơn. Đồng thời, họ cũng chính là người sẽ chia sẻ, truyền tải những nội dung đã được học cho bà con nông dân ở địa phương, giúp Chương trình IPM được ứng dụng một cách rộng rãi.

Hoàng Nga

[links()]