Phương Nam hôm nay

Khói, bụi bay mù mịt khắp nơi mỗi khi lò vôi hoạt động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sức khỏe của người lao động và người dân trong khu vực... Đấy là hình ảnh ở khu vực được xem là “thủ phủ” sản xuất vôi thủ công ở phường Phương Nam, TP Uông Bí, trước đây. Còn hiện nay tình trạng đó đang dần được thay thế bằng "bức tranh môi trường" tươi sáng hơn.

Đến thời điểm này 100 cơ sở sản xuất vôi thủ công ở phường Phương Nam đã dừng hoạt động.

Toàn bộ các lò sản xuất vôi thủ công ở phường Phương Nam đã được san bằng, môi trường không còn khói bụi, những hàng cây ven đường đã xanh lại thay vì bụi phủ trắng xóa như trước đây. Ông Hoàng Quốc Chiến, vốn là chủ một cơ sở sản xuất vôi, cho biết: Thực hiện chủ trương của tỉnh, thành phố về việc dừng các lò vôi thủ công, hầu hết các chủ lò đều chấp hành. Hiện nay gia đình tôi tận dụng diện tích nền, mái tôn của xưởng nghiền, nhặt vôi để xây bể nuôi trồng thủy sản. Hy vọng mô hình mới này sẽ giúp gia đình tôi tăng thu nhập và có sự thay đổi cơ bản về chất lượng cuộc sống.

Theo thống kê TP Uông Bí có 68 lò sản xuất vôi thủ công với 115 ống lò của 51 cơ sở sản xuất; tổng diện tích 140.840m², chủ yếu tập trung trên địa bàn 2 phường Phương Nam và Phương Đông. Điều đáng nói là 100% cơ sở đều hoạt động không có giấy phép, không trong quy hoạch phát triển sản xuất vôi của tỉnh và đều sản xuất theo công nghệ thủ công, gây ảnh hưởng lớn đến môi trường.

Nhiều chủ cơ sở sản xuất vôi thủ công trước kia đã bắt đầu chuyển đổi sang mô hình nuôi trồng thủy sản.

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh về việc dừng hoạt động sản xuất vôi thủ công trên địa bàn trước ngày 31/1/2019, TP Uông Bí đã thành lập tổ thực hiện đề án; tổ kiểm tra liên ngành; xây dựng phương án thu mua nguyên liệu tồn của các chủ lò sau khi dừng hoạt động. Bằng nhiều giải pháp, thành phố tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách và nâng cao nhận thức cho các chủ lò; nhiều lần tổ chức đối thoại với các chủ lò. Trung tâm Phát triển quỹ đất và Phòng LĐ-TB&XH thành phố chủ trì việc kiểm đếm, lập phương án hỗ trợ tháo dỡ, rà soát, xác định lao động để hỗ trợ. Phòng Kinh tế thành phố định hướng về phương án sản xuất cho các chủ lò sau khi dừng hoạt động sản xuất vôi thủ công, trái phép...

Tính đến thời điểm hiện tại, 100% cơ sở sản xuất vôi thủ công trên địa bàn TP Uông Bí đã dừng hoạt động. Bên cạnh đó, thành phố đã hỗ trợ lao động, hỗ trợ phá dỡ và chuyển đổi nghề cho các chủ cơ sở và người lao động. Đặc biệt, thành phố báo cáo UBND tỉnh cho phép điều chỉnh chủ trương lập quy hoạch phân khu 1/2.000 Tiểu khu G1 tại phường Phương Nam. Trong đó quy hoạch phù hợp với điều kiện thực tế chuyển đổi nghề như nuôi trồng thủy sản (nuôi tôm công nghệ cao); trang trại, bến bãi vật liệu xây dựng... Thành phố đã tổ chức cho một số hộ có nhu cầu chuyển đổi sang nghề nuôi tôm đi tham quan, học tập mô hình tại huyện Đầm Hà.

Những hàng cây ở phường Phương Nam đã được trả lại màu xanh thay vì bụi phủ trắng xóa như trước đây.

Ô nhiễm môi trường do khói, bụi từ các lò vôi ở phường Phương Nam luôn là chủ đề rất “nóng” bởi hệ lụy từ việc sản xuất lạc hậu, không quy hoạch đã gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân người sản xuất trực tiếp và các hộ gia đình xung quanh. Các hộ dân sống quanh khu vực cho biết: Những năm trước không khí ở đây lúc nào cũng ngột ngạt, khó chịu; khói bụi bay khắp nơi, đọng xuống mái nhà, trời mưa thì nước chảy xuống là một màu đen. Nhiều nhà hứng nước mưa xuống cũng phải đợi 2 ngày để lắng sạch bụi vôi mới dám dùng. Sức khỏe của người dân bị ảnh hưởng nhiều, chủ yếu bệnh về đường hô hấp. Sau khi xóa bỏ những lò vôi thủ công, tình hình môi trường, không khí được cải thiện nhiều, cây cối không bị nhuộm trắng vì khói bụi của lò vôi nữa.

Thay đổi trong nhận thức và phương pháp sản xuất theo hướng hiện đại, gắn với quyền và lợi ích tập thể, đề cao sức khỏe cộng đồng dân cư được xem là “chìa khóa” để giải quyết vấn đề môi trường đang được Uông Bí triển khai. Tuy vẫn còn nhiều vướng mắc và tồn tại cần khắc phục, song với cách thực hiện đồng bộ và quyết liệt của chính quyền địa phương và người dân, môi trường tại phường Phương Nam nói riêng và TP Uông Bí nói chung đã có nhiều thay đổi, đảm bảo cho sự phát triển bền vững.

Hiểu Trân

[links()]