"Nâng cao nhận thức của người dân về mối nguy hại của các sinh vật ngoại lai"

Những năm qua, một số loài sinh vật ngoại lai gây hại xâm nhập vào Việt Nam, như ốc bươu vàng, rùa tai đỏ..., mới đây là tôm hùm đất (tôm càng đỏ), đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp, gây mất cân bằng sinh thái. Nhằm giúp bạn đọc có cái nhìn rõ hơn về tác hại của tôm càng đỏ nói riêng, các loài sinh vật ngoại lai xâm hại nói chung, phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh đã có cuộc trao đổi với đồng chí Nguyễn Văn Công, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT (ảnh) về vấn đề này.

- Đồng chí cho biết, Sở NN&PTNT đã có những biện pháp gì để ngăn chặn loài tôm càng đỏ xâm nhập vào Quảng Ninh?

+ Sau khi có thông tin báo, đài phản ánh cũng như chỉ đạo của Bộ NN&PTNT tại Văn bản số 3438/BNN-TCTS, ngày 17/5/2019, về việc tăng cường kiểm soát loài tôm càng đỏ tại Việt Nam, Sở NN&PTNT Quảng Ninh đã có Văn bản số 1751/SNNPTNT-CCTS, ngày 22/5/2019, về việc kiểm tra giám sát hoạt động mua bán, vận chuyển, nuôi dưỡng tôm càng đỏ trên địa bàn tỉnh. Theo đó, Sở đã đề nghị các cơ quan chức năng liên quan tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động mua bán, vận chuyển, nuôi dưỡng tôm càng đỏ; chú ý đặc biệt với việc nhập khẩu trái phép tôm càng đỏ trên địa bàn tỉnh. Khi phát hiện hành vi vi phạm, đề nghị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật về bảo vệ đa dạng sinh học; có biện pháp cô lập và tiêu diệt tôm càng đỏ theo quy định hiện hành, nhằm tránh phát tán ra môi trường tự nhiên.

Sở cũng đề nghị UBND các địa phương, Hội Nghề cá tỉnh tuyên truyền, phổ biến đến các cơ sở nuôi trồng thủy sản, người dân trên địa bàn, quản lý về nguồn gốc, sự nguy hại của loài tôm càng đỏ. Trong trường hợp phát hiện hành vi mua bán, nuôi dưỡng, vận chuyển hoặc thấy tôm càng đỏ xuất hiện trong các thủy vực tự nhiên (ao, hồ, đầm...), đề nghị báo ngay cho cơ quan chuyên môn hoặc chính quyền địa phương biết để thực hiện các biện pháp ngăn chặn và xử lý hành vi vi phạm.

- Ngoài tôm càng đỏ, hiện trên địa bàn tỉnh còn xuất hiện những loài sinh vật ngoại lai nào tác động xấu tới hệ sinh thái, thưa đồng chí?

+ Theo Thông tư số 35/2018/TT-BTNMT của Bộ TN&MT, sinh vật ngoại lai được chia làm 2 loại: Loài ngoại lai xâm hại và loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại. Loài có nguy cơ xâm hại là loài có khả năng phát triển, lan rộng nhanh, có biểu hiện cạnh tranh thức ăn, môi trường sống và có khả năng gây hại đến các loài sinh vật bản địa của Việt Nam. Lòai xâm hại là những loài đang lấn chiếm nơi sinh sống, cạnh tranh thức ăn hoặc gây hại đến sinh vật bản địa, gây mất cân bằng sinh thái tại nơi chúng xuất hiện. Có thể kể đến một số loài sinh vật ngoại lai xâm hại như: Ốc bươu vàng, rùa tai đỏ, bọ cánh cứng hại lá dừa, tôm càng đỏ...Trong đó, tôm càng đỏ là loài mới xuất hiện tại Việt Nam nói chung, Quảng Ninh nói riêng. Chúng đặc biệt nguy hiểm do có thể cạnh tranh thức ăn, môi trường sống đối với tôm bản địa là đối tượng nuôi chủ lực của Việt Nam, có thể gây hại cho lúa do phổ thức ăn rộng, có thể ảnh hưởng đến các công trình do tập tính ẩn nấp, đào hang, nguy cơ mất cân bằng hệ sinh thái cao. 

Tại Quảng Ninh nói riêng, nhiều tỉnh, thành trong nước nói chung, đối với lĩnh vực thủy sản, hiện ngoài tôm càng đỏ, vẫn còn thấy xuất hiện ốc bươu vàng.

- Đồng chí có khuyến cáo gì để người dân không nuôi trồng và sử dụng các loài sinh vật ngoại lai xâm hại này?

+ Hiện nay nhận thức của một bộ phận người dân chưa cao. Họ sẵn sàng nhập lậu, nuôi trồng, buôn bán, kinh doanh các sinh vật ngoại lai vì lợi ích kinh tế trước mắt, mà không quan tâm đến những hệ lụy khôn lường có thể xảy đến trong tương lai.

Vì vậy, các cơ quan chức năng cần tăng cường tuyên truyền, phổ biến về cách phân biệt và tác hại của các loài này với môi trường; tuyên truyền để các nhà hàng, quán ăn, người tiêu dùng không sử dụng tôm càng đỏ cũng như các loài sinh vật ngoại lai gây hại khác nằm trong danh sách cấm đã được quy định. Để ngăn chặn được mối nguy hại của các loài sinh vật ngoại lai gây hại rất cần sự chung tay của cả cộng đồng, sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành liên quan, đặc biệt là cần nâng cao ý thức tự giác của người dân trong việc không nuôi trồng và sử dụng các loài sinh vật ngoại lai xâm hại.

Thời gian tới, Sở NN&PTNT tiếp tục chú trọng phối hợp công tác kiểm tra, giám sát hoạt động mua bán, vận chuyển, nuôi dưỡng tôm càng đỏ; đặc biệt với việc nhập khẩu trái phép tôm càng đỏ trên địa bàn tỉnh; khi phát hiện hành vi vi phạm, đề nghị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật về bảo vệ đa dạng sinh học; có biện pháp cô lập và tiêu diệt tôm càng đỏ theo quy định hiện hành, nhằm tránh phát tán ra môi trường tự nhiên.

- Xin cảm ơn đồng chí!

Hà Thanh (Thực hiện)

[links()]