Bài 1: Thủ tục đơn giản, nhanh gọn

Nông dân cần vốn đầu tư phát triển, mở rộng sản xuất, họ đã tìm đến một kênh rất phù hợp, đó là vay vốn ngân hàng thông qua Tổ vay vốn của Hội Nông dân ngay tại các thôn, khu mà bà con đang sinh sống. Đó là câu chuyện của gần ba nghìn hộ nông dân ở TX Đông Triều - vùng trọng điểm sản xuất nông nghiệp của Quảng Ninh.

Nông dân “bắt” việc vay vốn qua tổ

Anh Lê Xuân Liêm đóng hộp các giò lan Hồ điệp để vận chuyển đi tiêu thụ trong dịp Tết Nguyên đán vừa qua.

Vườn lan Hồ điệp của gia đình anh Lê Xuân Liêm và chị Đỗ Thị Luyến tại thôn Trại Mới A là “của hiếm” ở xã Bình Khê cũng như Đông Triều. Hai năm nay, gia đình anh chị đều trồng 1 vạn giò lan Hồ điệp các loại, cho tổng thu nhập từ 900 triệu đến 1 tỷ đồng/năm.

Để có con số đáng mơ ước trên thì mức đầu tư cho giống hoa “sang chảnh” này tốn kém không ít. Đầu tư trồng lan 9 năm nay, gia đình anh chị bắt đầu vay ngân hàng từ năm 2012 và vay thông qua Tổ vay vốn từ năm 2016 với 100 triệu đồng. Gom góp dần, từ lan nuôi lan, diện tích vườn nay được mở rộng với số lượng từ 3.000 - 4.000 giò lan lên 1 vạn giò lan như hiện nay.

Còn gia đình anh chị Đỗ Văn Nam - Hà Thị Thắm ở thôn Triều Phú, xã An Sinh, lại đầu tư trồng 700 gốc na, 200 gốc vải và nuôi tới 700 con gà thịt trên diện tích 1ha vườn đồi. Cơ ngơi này vợ chồng, con cái với 8 nhân khẩu của gia đình phải chung tay chăm sóc, hàng năm cho thu lãi khoảng 300 triệu đồng. Để duy trì sản xuất, họ cần có sự trợ giúp từ nguồn vốn vay ngân hàng. Giờ đây, gia đình anh chị đang vay 100 triệu đồng để đầu tư cho vườn cây và chăn nuôi nhưng vẫn có nhu cầu vay nhiều hơn để đầu tư mở rộng sản xuất.

Thuần tuý chăn nuôi lợn, chưa có trang trại lớn nhưng từ nguồn vốn vay ngân hàng, gia đình anh Vi Thanh Huy, thôn Phú Ninh, xã Bình Khê, đã mở rộng chăn nuôi từ khoảng 50 con lợn thịt ban đầu chuyển sang đầu tư nuôi cả lợn nái và lợn thịt với quy mô gấp đôi, hiện nay đã nâng lên 200 con, cho tổng thu nhập bình quân 1 tỷ đồng/năm...

Chị Nguyễn Thị Thu Hường, Chi hội trưởng Nông dân, Tổ trưởng Tổ vay vốn thôn Phú Ninh, xã Bình Khê, trực tiếp thu lãi tháng tại gia đình anh Vi Thanh Huy.

Tương tự, tập trung vào chăm sóc gần 4ha cam Canh ở xã Thuỷ An và Việt Dân kết hợp với chăn nuôi gia cầm, gia đình anh chị Dương Văn Ký - Nguyễn Thị Lục có thu nhập khoảng 1 tỷ đồng/năm. Mùa cam Canh chín mọng, đỏ rực trĩu cành, vào vườn cây nhìn thật thích mắt. Cam Canh muốn đỏ đẹp lại ngọt sắc như thế thì quy trình chăm sóc rất công phu, tốn kém. Vì vậy, gia đình chị đã vay ngân hàng 500 triệu đồng từ năm 2016. 

Còn hàng nghìn hộ nông dân tương tự như thế nữa ở Đông Triều, vùng sản xuất nông nghiệp trọng điểm của Quảng Ninh với 140 trang trại, gia trại trên địa bàn. Nhu cầu về vốn đầu tư cho sản xuất, kinh doanh của bà con rất lớn. Họ đã và đang vay vốn từ Ngân hàng NN&PTNT theo các Nghị định 41/2010/NĐ-CP, nay là Nghị định 55/2015/NĐ-CP, Nghị định 116/2018/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 55 về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn. Đáng nói hơn, việc vay vốn ngân hàng lại thông qua kênh của Hội Nông dân với các Tổ vay ngay tại nơi bà con sinh sống.

Thuận lợi về nhiều mặt

Trò chuyện với chúng tôi, anh Vi Thanh Huy chia sẻ: Vay qua tổ có nhiều thuận lợi. Ngay từ khi mình có nhu cầu vay là cán bộ Chi hội Nông dân đã nắm bắt được và hướng dẫn, tư vấn kịp thời. Khi vay thủ tục rất đơn giản, chỉ trong vòng 1 tuần là được vay, rất nhanh, trả lãi hàng tháng cũng thuận lợi hơn. Nông dân chăn nuôi như chúng tôi bao giờ cũng cần vốn để đầu tư phát triển sản xuất. Cách vay thuận tiện như vậy nên tôi vay 100 triệu đồng từ năm 2017 (mức vay cao nhất thời điểm đó), chăn nuôi có lãi nên tôi trả trước hạn, tháng 11/2018, tôi vay tiếp 170 triệu đồng theo hợp đồng 3 năm.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, khi vay vốn qua tổ vay vốn do Hội Nông dân quản lý, các hộ nông dân sẽ trả lãi hàng tháng qua Tổ trưởng Tổ vay vốn là Chi hội trưởng Hội Nông dân thôn, khu và không mất loại phí nào; gốc được trả theo chu kỳ 1 hay 3 năm theo thỏa thuận từ đầu, tại các Chi nhánh Ngân hàng ở các xã, phường trên địa bàn đều rất gần, thuận tiện.

Chị Nguyễn Thị Thu Hường, Chi hội trưởng Nông dân thôn Phú Ninh, xã Bình Khê, bảo làm Tổ trưởng Tổ vay vốn với chị là “nghề phụ” thôi. Chả thế mà chị kể chuyện nhẹ như không, dù thực tế số hộ vay qua Tổ vay vốn của Ngân hàng NN&PTNT chi nhánh Tây Quảng Ninh mà chị làm tổ trưởng, từ tháng 8/2016 đến nay là 28 hộ vay phát triển sản xuất, với dư nợ gần 4 tỷ đồng.

Đầu tư cho vườn cây và chăn nuôi gà, gia đình anh Đỗ Văn Nam ở thôn Triều Phú, xã An Sinh, đang vay 100 triệu đồng nhưng vẫn có nhu cầu vay nhiều hơn để mở rộng sản xuất.

Trò chuyện, chị bảo: Mới đầu, bà con không hiểu đâu, tôi phải thâm nhập qua các cuộc họp, đi làm đồng để giải thích cho bà con có nhu cầu vay vốn về các thủ tục, quy định, quyền lợi, trách nhiệm của người vay... Kiến thức này chúng tôi được cán bộ Ngân hàng NN&PTNT Đông Triều, Hội Nông dân thị xã cho tập huấn hàng năm, rồi qua sơ, tổng kết mà tích luỹ dần. Vay qua tổ thì chỉ cần đăng ký với tôi, sau đó tôi gọi cho cán bộ ngân hàng đến thẩm định, nếu quyết định cho vay thì gia đình hoàn tất thủ tục xong lại gọi cho tổ trưởng thông báo rồi mang hồ sơ tới ngân hàng là xong. Khi vay qua tổ, trong bộ hồ sơ có tờ uỷ quyền thu lãi của Ngân hàng cho Tổ trưởng, thì khi qua xã đóng dấu không mất phí. Hàng tháng, ngân hàng đánh giấy sẵn tên tuổi, số tiền lãi hàng tháng để tổ trưởng căn cứ vào đó thu lãi. Đến nay chưa có trường hợp nào nộp chậm lãi, chưa có nợ xấu, trả nợ gốc ngân hàng đúng hạn. Một số trường hợp hết hạn vay lại làm thủ tục vay lại. Giờ, nhiều hộ vay qua tổ quen rồi, thích hơn vì không phải cứ động một tý là ra ngân hàng.

“Khi cho vay, mình cũng phải sàng lọc đối tượng, họ vay để làm ăn, phát triển sản xuất thật thì tư vấn cho cán bộ ngân hàng, vì cùng thôn nên những điều ấy nhìn thấy rất rõ. Ngược lại, những trường hợp không thấy làm ăn gì, gia đình lục đục, nhà cửa không đảm bảo... thì tôi cũng khuyến cáo trước, vì nếu cho vay rồi không chỉ khó cho mình mà còn Hội, đoàn thể, ngân hàng nữa. Riêng với ngân hàng, thu lãi qua tổ cũng lợi, từ 28 giao dịch giờ chỉ qua 1 tổ trưởng là xong. Vậy nên, họ muốn ghép những hộ vay lẻ dưới 200 triệu đồng, tự nguyện vào tổ. Tổ của tôi hiện có 3 hộ đã ghép theo diện này” - chị Hường cho hay.

Người dân làm các thủ tục vay vốn tại Ngân hàng NN&PTNT chi nhánh Tây Quảng Ninh.

Hội Nông dân TX Đông Triều bắt đầu triển khai vay theo Nghị định số 55/CP qua các tổ vay vốn từ năm 2016, đến nay cho thấy hiệu quả tích cực. Cụ thể, năm 2016, thị xã triển khai tại 16 xã, phường, với 100 tổ vay vốn, 1.676 hộ vay, dư nợ đạt hơn 84,2 tỷ đồng. Từ năm 2017 mở rộng ra 21 xã, phường với 133 tổ vay vốn, 2.024 hộ vay, dư nợ đạt 143,6 tỷ đồng. Năm 2018 nâng lên 134 tổ vay vốn, cho 2.566 hộ vay với dư nợ 212 tỷ đồng và đến hết tháng 4 vừa qua, con số hộ vay vốn đã nâng lên 2.814 hộ với dư nợ đạt trên 236 tỷ đồng.

Rõ ràng, việc cho vay qua tổ vay vốn của Hội Nông dân thị xã đã đạt kết quả theo cấp số nhân. Tuy nhiên, không phải địa phương nào cũng làm được như thế. Vậy ngoài cơ chế chung mở rộng, thông thoáng hơn, Đông Triều đã làm gì khiến nông dân thực sự “bắt” nguồn vốn này?

Phan Hằng

Bài 2: Vào cuộc đồng bộ, tạo thuận lợi nhất cho hộ vay