Bảo tàng tỉnh: Tăng tự chủ, tăng hiệu quả quản lý

Nằm trên vùng đất giàu tiềm năng và phát triển mạnh về du lịch, cơ sở vật chất đồng bộ, hiện đại, nội dung trưng bày phong phú, hiện vật đa dạng lại năng động, luôn đổi mới phương thức hoạt động, Bảo tàng Quảng Ninh nay đã có nhiều khởi sắc và được đánh giá là một trong số ít bảo tàng trong cả nước hoạt động hiệu quả...

Minh chứng rõ nét nhất có thể thấy là trong những năm gần đây, Bảo tàng Quảng Ninh đã trở thành một trong nhiều điểm đến hút du khách với lượng khách năm sau cao hơn năm trước. Cụ thể, nếu như năm 2015, Bảo tàng mới thu hút 77.000 lượt khách thì đến năm 2017 đã tăng hơn gấp đôi là 152.000 khách, năm nay ước đạt 200.000 lượt, trong đó khách quốc tế chiếm từ 20 đến 30% tổng lượng khách.

Lượng khách nước ngoài tham quan Bảo tàng chiếm khoảng 30% và chủ yếu là khách đến từ các nước châu Á.

Năm 2015 cũng là thời điểm Bảo tàng Quảng Ninh bắt đầu tự chủ một phần kinh phí chi thường xuyên (20%), trong đó nguồn thu phí tham quan đã góp phần giảm trừ một phần ngân sách tỉnh cấp cho đơn vị hoạt động hàng năm. Các mức phí áp dụng từ tháng 3/2015 đến nay là 30.000 đồng/lần đối với người lớn, 15.000 đồng/lần đối với học sinh, sinh viên, học viên và 10.000 đồng/lần đối với trẻ em. Theo thống kê, năm 2015, số thu phí tham quan của đơn vị đạt trên 1,36 tỷ đồng, năm 2016 là trên 2,3 tỷ đồng, năm 2017 là hơn 2,9 tỷ đồng và năm nay ước đạt khoảng 3,9 tỷ đồng. Số thu này được trích để lại 100% phục vụ cho hoạt động của đơn vị.

Ông Kiều Đinh Sơn, Giám đốc Bảo tàng Quảng Ninh cho biết: Từ khi thực hiện việc thu phí tham quan, chúng tôi đã từng bước cân đối nguồn thu đảm bảo các hoạt động thường xuyên của đơn vị. Đó là duy trì hoạt động của bộ máy tổ chức; tăng cường hoạt động nghiên cứu, sưu tầm, bảo quản, trưng bày, bổ sung tài liệu, tư liệu, hiện vật; góp một phần vào việc duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa cơ sở hạ tầng; quản lý di tích và nâng cao chất lượng phục vụ khách tham quan. Hiện nay cả nước có 90 bảo tàng, Bảo tàng Quảng Ninh nằm trong số 19 bảo tàng tự chủ hoàn toàn và tự chủ một phần kinh phí chi thường xuyên...

Khối công trình Bảo tàng - Thư viện Quảng Ninh được tỉnh đầu tư kinh phí lên tới hơn 1.000 tỷ đồng và chính thức đi vào hoạt động từ cuối năm 2013. Đây là một trong những thiết chế văn hóa hoành tráng mang tầm cỡ khu vực, được ngân sách tỉnh đầu tư với mục tiêu trở thành sản phẩm du lịch của Hạ Long, Quảng Ninh. Định hướng này cũng nhằm từng bước hiện thực hóa chủ trương chung về tự chủ, tự chịu trách nhiệm gắn với nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động các đơn vị sự nghiệp. Để tiếp tục nâng mức tự chủ trong thời gian tới, tăng nguồn thu cho hoạt động của đơn vị, giảm chi cho ngân sách nhà nước, đồng thời khẳng định chất lượng, thương hiệu của Bảo tàng Quảng Ninh và hiệu quả sau đầu tư công trình, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh đã lập dự thảo Đề án điều chỉnh mức thu phí tham quan Bảo tàng tỉnh, hiện đang lấy ý kiến tham gia đóng góp rộng rãi của các tổ chức, cá nhân để đưa vào áp dụng từ đầu năm 2019 tới.

Mức phí tham quan đối với trẻ em, học sinh trong độ tuổi học tại các cơ sở giáo dục phổ thông vẫn được giữ nguyên, theo dự thảo Đề án điều chỉnh mức thu phí tham quan Bảo tàng.

Ông Sơn nhấn mạnh: “Tự chủ kinh phí hoạt động Bảo tàng cũng là xu thế, yêu cầu phát triển hiện nay nhằm đáp ứng yêu cầu về chất lượng phục vụ du khách, nhân dân và tương xứng với mức đầu tư mà tỉnh đã dành cho Bảo tàng thời gian qua. Với lượng khách tham quan Bảo tàng (đã giảm trừ các đối tượng được miễn, giảm) năm 2019 ước đạt 152.000 người/năm, khi áp dụng mức phí tham quan mới dự kiến sẽ đem lại nguồn thu khoảng 5,28 tỷ đồng/năm, đảm bảo khoảng 70% cho hoạt động chi thường xuyên (nguồn tự chủ) của Bảo tàng.

Trả lời chúng tôi câu hỏi về phương án tăng mức phí tham quan liệu có khiến sụt giảm lượng khách hay không, ông Sơn phân tích: Lượng khách đến tham quan Bảo tàng Quảng Ninh chủ yếu là khách nội địa (chiếm 70%), còn lại là khách nước ngoài (chiếm khoảng 30%). Du khách nước ngoài đến tham quan Bảo tàng chủ yếu với mục đích nghiên cứu tìm hiểu lịch sử văn hóa, con người Việt Nam nói chung; lịch sử văn hóa, mảnh đất và con người Quảng Ninh nói riêng. Hiện nay, khách quốc tế đến Bảo tàng Quảng Ninh phần lớn là khách châu Á (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan). Nhu cầu đi nhiều, giá rẻ cộng với việc được giảm đáng kể chi phí du lịch từ các công ty lữ hành thì du khách sẽ dễ dàng chấp nhận các chi phí dịch vụ tăng thêm từ việc điều chỉnh mức phí tham quan bảo tàng.

Đối với dòng khách nội địa thuộc nhiều tầng lớp, lứa tuổi và nhiều thành phần, là những người có đam mê và yêu thích các giá trị lịch sử văn hóa truyền thống của dân tộc và là lượng du khách chính của Bảo tàng Quảng Ninh. Việc tăng giá vé tham quan như phương án đề xuất cơ bản ảnh hưởng không lớn đến số lượng du khách đến Bảo tàng Quảng Ninh...

So sánh mức thu phí tham quan Bảo tàng Quảng Ninh đang áp dụng và mức phí dự thảo điều chỉnh (không tính đối tượng miễn, giảm theo các quy định hiện hành).

Phan Hằng