Hành trình xóa "vùng lõm" về điện của Quảng Ninh

Là tỉnh miền núi, biển đảo có địa hình phức tạp, dân cư sống phân tán, nhưng với sự quyết tâm và cách làm sáng tạo, sau hơn 20 năm triển khai chương trình điện khí hóa nông thôn, Quảng Ninh đã trở thành địa phương đi đầu cả nước trong việc đưa điện lưới đến tất cả các thôn, bản, xã đảo.

[links()]

Thi công đường điện tại xã Quảng Lâm, huyện Hải Hà (tháng 3/2013) - một trong những công trình thuộc Dự án đầu tư xây dựng lưới điện nông thôn giai đoạn II.

Chấm dứt tình trạng "trắng" điện ở khu vực nông thôn

Còn nhớ giai đoạn những năm 1995, cả tỉnh chỉ có 82/143 xã, thị trấn có điện với 74,9% số hộ sử dụng điện lưới quốc gia. Nhiều khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo trong tình trạng “trắng” điện, trẻ em phải học dưới ánh sáng tù mù của nến, đèn dầu, nhiều mảnh ruộng vùng cao cằn khô trở thành nơi tập kết trâu bò vì không có điện bơm nước... Những khu vực có điện lưới thì do các hợp tác xã quản lý nên giá bán điện cho người dân cao gấp nhiều lần so với quy định, tình trạng tổn thất điện năng luôn ở mức cao tới 30%, công suất điện thấp. Nhiều doanh nghiệp phải sản xuất cầm chừng, không dám đầu tư mở rộng; người dân không thể sử dụng được các thiết bị điện vào giờ cao điểm...

Để khắc phục tình trạng trên, từ năm 1996, Quảng Ninh đã triển khai xây dựng đề án quy hoạch phát triển điện lực và yêu cầu ngành Điện tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn. Chỉ trong thời gian ngắn, Công ty Điện lực Quảng Ninh đã tiếp nhận 124/132 xã, tương ứng với 127.877/129.970 khách hàng (đạt 98%). Quảng Ninh trở thành một trong những tỉnh đầu tiên trên toàn quốc hoàn thành việc bàn giao điện nông thôn về cho ngành Điện quản lý.

Thi công dự án cấp điện cho khu vực Đồng Mỏ - Bến Ván, phường Mông Dương (TP Cẩm Phả) - công trình cuối cùng của dự án đầu tư xây dựng lưới điện nông thôn Quảng Ninh.

Nhằm chấm dứt tình trạng “trắng" điện ở những khu vực nông thôn, Quảng Ninh tiếp tục đề ra chỉ tiêu mới, khó khăn hơn, nhưng mang ý nghĩa thiết thực, đó là 100% thôn, khe, bản phải có điện. Thách thức đặt ra đó là thời gian hoàn vốn dài và tính hiệu quả tài chính thấp của các công trình đầu tư lưới điện nông thôn. Có những thôn, bản phải kéo điện hàng trăm km nhưng chỉ cung cấp cho vài chục hộ dân, dẫn đến suất đầu tư trung bình cho một hộ lên tới 200 triệu đồng. Trong khi sản lượng điện tiêu thụ ở khu vực này quá thấp, cộng với chi phí quản lý vận hành, sửa chữa... nên bài toán kinh tế gần như bằng không.

Vì vậy, Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh đã huy động mọi nguồn lực để triển khai các dự án, chung tay cùng ngành Điện bằng việc đầu tư phần điện hạ áp. Ngay sau khi gỡ được nút thắt lớn nhất về vốn, tháng 10/2011, dự án đầu tư xây dựng lưới điện nông thôn đã được thi công hàng loạt. Sau gần 2 năm nỗ lực thi công, tháng 6/2013 toàn bộ dự án hoàn thành (về đích trước tiến độ cam kết 1 năm), nâng tỷ lệ số hộ sử dụng điện ở khu vực nông thôn của Quảng Ninh trên 98% và trở thành tỉnh đầu tiên trong cả nước mang điện lưới đến tất cả các thôn, khe, bản. Việc đưa các công trình mới vào sử dụng đã thay đổi căn bản diện mạo đời sống của 12.000 hộ dân khu vực nông thôn...

Đến đưa dòng điện vượt trùng khơi

Tiếp nối thành công của dự án, Quảng Ninh lại bắt tay vào mục tiêu lớn hơn, đó là đưa dòng điện ra các xã đảo bằng việc hoàn thành một loạt các dự án lớn chỉ sau một thời gian ngắn. Đó là các dự án: Đầu tư xây dựng công trình đưa lưới điện ra huyện đảo Cô Tô; cấp điện cho 5 xã đảo huyện Vân Đồn; cấp điện lưới cho đảo Trần huyện Cô Tô và đảo Cái Chiên huyện Hải Hà (giai đoạn 1 cấp điện cho xã đảo Cái Chiên). Tổng mức đầu tư 1.881 tỷ đồng. Trong đó, dự án đưa điện lưới ra huyện đảo Cô Tô (cách đất liền 60km) đã ghi dấu ấn đặc biệt khi trở thành dự án đầu tiên trong cả nước thi công chôn ngầm cáp 22kV dưới đáy biển bằng công nghệ hiện đại nhất trên thế giới và rải dây điện 110kV trên không bằng khinh khí cầu.

Dự án đưa điện lưới ra huyện đảo Cô Tô đã sử dụng 400 tấn cáp ngầm của Na Uy để thi công gói thầu 22kV xuyên biển.

Đây cũng là một trong những dự án được Thủ tướng Chính phủ cho phép áp dụng chỉ định thầu và có nguồn huy động xã hội hoá lớn nhất từ trước tới nay (212/1.100 tỷ đồng). Sau 350 ngày đêm khẩn trương thi công với tinh thần “thần tốc, táo bạo, sáng tạo”, dòng điện lưới quốc gia đã thắp sáng huyện đảo Cô Tô - huyện đảo tiền tiêu của Tổ quốc, cũng là  nơi duy nhất Bác Hồ đã cho dựng tượng của Người khi còn sống trong lần ra thăm đảo vào năm 1961. Điều đáng tự hào là từ quyết sách của mình, Quảng Ninh đã trở thành mô hình mẫu để nhiều địa phương trên cả nước học tập kinh nghiệm.

Tính đến thời điểm hiện tại, tỷ lệ hộ sử dụng điện lưới quốc gia trên địa bàn Quảng Ninh đạt 99,86%. Trong đó, 111/111 xã tham gia chương trình xây dựng nông thôn mới hoàn thành mục tiêu về tiêu chí điện nông thôn với 2 chỉ tiêu: Hệ thống điện đảm bảo yêu cầu kỹ thuật của ngành điện; tỷ lệ hộ sử dụng điện thường xuyên, an toàn từ các nguồn. Từ đó, đóng góp tích cực vào chương trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh.

Tháng 4/2016, hộ ông Trần Văn Lang, thôn Cái Chiên (huyện Hải Hà) đã được sử dụng các thiết bị điện trong nhà bằng nguồn điện lưới quốc gia.

Nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, góp phần đưa các xã, thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn, hoàn thành mục tiêu chương trình 135 giai đoạn 2017-2020, năm 2018 Quảng Ninh tiếp tục dành 55 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh để đầu tư dự án cấp điện cho 580 hộ dân sinh sống ở các cụm, điểm dân cư dưới 20 hộ chưa được sử dụng điện tại 9 địa phương: Móng Cái, Hải Hà, Đầm Hà, Bình Liêu, Tiên Yên, Ba Chẽ, Hoành Bồ, Cô Tô và Đông Triều. Hiện Công ty Điện lực Quảng Ninh đang triển khai xây dựng đường dây cao, hạ thế, trạm biến áp và hệ thống năng lượng mặt trời. Theo kế hoạch, cuối năm 2018, các công trình sẽ được nghiệm thu, đóng điện.

Như vậy, khi dự án hoàn thành, Quảng Ninh sẽ cán đích 100% người dân khu vực nông thôn có điện, tiếp tục trở thành động lực để tỉnh nối dài hơn những thành công trong phát triển kinh tế - xã hội.

Hoàng Nga