Chấm dứt hoạt động cơ sở sản xuất vôi thủ công

TP Uông Bí có 68 lò sản xuất vôi thủ công với 115 ống lò. 100% lò hoạt động tự phát, không có giấy phép theo quy định, quá trình hoạt động gây ảnh hưởng lớn đến môi trường.

[links()]

Đến nay, đã có 11 lò với 17 ống lò dừng hoạt động, trong đó 7 lò dừng hoạt động trước năm 2015; 4 lò dừng hoạt động trong 6 tháng đầu năm 2018. Hiện toàn thành phố còn 57 lò vôi với 96 ống lò đang hoạt động, chủ yếu tại địa bàn 2 phường Phương Nam và Phương Đông.

Với quyết tâm chấm dứt hoạt động của các lò sản xuất vôi thủ công đúng chỉ đạo của tỉnh (trước 31/12/2018), từ cuối năm 2016, UBND TP Uông Bí đã xây dựng đề án hỗ trợ việc chấm dứt hoạt động các cơ sở sản xuất vôi thủ công với tổng kinh phí dự toán trên 11 tỷ đồng, trong đó dành gần 6 tỷ đồng hỗ trợ người lao động và trên 5 tỷ đồng hỗ trợ việc tháo dỡ, khôi phục mặt bằng.

100% lò vôi hoạt động tự phát, ảnh hưởng lớn đến môi trường.

Theo đề án, điều kiện để người lao động được hỗ trợ là phải có hộ khẩu thường trú tại Uông Bí; có hợp đồng lao động với các chủ cơ sở sản xuất. Mức hỗ trợ là 3 tháng lương tối thiểu đối với lao động thường xuyên (làm việc liên tục, ổn định tại một cơ sở từ trên 12 tháng) và 1,5 tháng lương cơ sở đối với lao động không thường xuyên (làm việc ổn định, liên tục tại một cơ sở sản xuất vôi từ 6-12 tháng).

Đối với việc hỗ trợ tháo dỡ, khôi phục mặt bằng, mức hỗ trợ được tính theo thời gian thực hiện tháo dỡ lò và công suất sản xuất của lò, trong đó mỗi tấn sản phẩm (vôi) được tính cố định là 20.000 đồng. Cụ thể các hộ thực hiện tháo dỡ trước 31/12/2017 được hỗ trợ bằng 150% mức cố định (30.000 đồng/tấn); các hộ tháo dỡ trước 30/6/2018 được hỗ trợ bằng 100% mức cố định (20.000 đồng/tấn); các hộ tháo dỡ trước 31/12/2018 được hỗ trợ bằng 50% mức cố định (10.000 đồng/tấn). Riêng đối với các lò đã dừng hoạt động năm 2015 trở về trước không nằm trong diện được hưởng hỗ trợ từ đề án.

Để thực hiện đề án hỗ trợ việc chấm dứt hoạt động các cơ sở sản xuất vôi thủ công, TP Uông Bí đã tiến hành kiểm tra, đánh giá toàn bộ thực trạng các lò vôi, trong đó xác định kích thước vỏ lò, ống lò, nhà xưởng và hiện trạng công nhân. Thông qua con số khai báo của các chủ lò cùng kết quả giám sát của 2 phường Phương Nam và Phương Đông, TP Uông Bí tính toán sơ bộ con số tổng công suất hoạt động của các lò là 266.460 tấn/năm; ước lượng công suất thực tế so với công suất thiết kế ống lò của từng lò (bằng 25%); ước lượng thời gian lò hoạt động trong cả năm (350 ngày), đây làm cơ sở để áp mức hỗ trợ cho các cơ sở sản xuất vôi thủ công.

Mặc dù đề án hỗ trợ việc chấm dứt hoạt động các lò vôi thủ công của TP Uông Bí được xây dựng khá cụ thể, chi tiết, tuy nhiên khi áp dụng vào thực tế hiện nay lại nảy sinh nhiều khó khăn, dẫn đến không hiệu quả. Cụ thể, trong năm 2017 không có cơ sở sản xuất vôi thủ công nào chủ động thực hiện dừng hoạt động. Trong 6 tháng đầu năm, có 4 cơ sở dừng hoạt động, tuy nhiên hiện phương án tính toán kinh phí để hỗ trợ cho 4 cơ sở này lại chưa thực sự khoa học, chưa được các chủ lò ủng hộ.

Theo nhiều chủ lò sản xuất vôi tại phường Phương Nam, không dễ xác định công suất hoạt động của các lò để làm tiêu chí xây dựng mức hỗ trợ cho các cơ sở, bởi hầu hết các lò vôi thủ công ở đây đều có thiết kế không theo quy chuẩn, tiêu chuẩn, bên cạnh đó hoạt động sản xuất thực tế tại mỗi cơ sở khác nhau. Đối với việc hỗ trợ người lao động, tính toán cũng khó bởi hầu hết họ đều không đáp ứng được điều kiện bởi thực tế hầu hết người lao động làm việc ở các lò theo thỏa thuận miệng, không có hợp đồng lao động.

Đến thời điểm này toàn TP Uông Bí còn 57 lò vôi với 96 ống lò đang hoạt động.

Từ khó khăn này, mới đây TP Uông Bí giao phòng chuyên môn hoàn thiện và thực hiện phương án điều chỉnh đề án hỗ trợ việc chấm dứt hoạt động các cơ sở sản xuất vôi thủ công theo hướng sát với thực tế. Cụ thể, thay đổi cách tính hỗ trợ công tác tháo dỡ vỏ lò, nhà xưởng, thiết bị, vận chuyển phế thải... theo quy định tháo dỡ hiện hành, tức mức cố định là 70 triệu đồng/ống lò.

Từ đó thành phố sẽ hỗ trợ các chủ lò chủ động phá dỡ trước 30/9 được 150% mức cố định (105 triệu đồng/ống lò); các chủ lò chủ động phá dỡ lò trước 30/10 được hỗ trợ 100% mức cố định (70 triệu đồng/ống lò); các chủ lò chủ động phá dỡ lò trước 31/12 được hỗ trợ 50% mức cố định (35 triệu đồng/ống lò). Đối với 7 lò đã dừng trước năm 2015, do vẫn còn vỏ lò, thiết bị và nhà xưởng cần tháo dỡ để tạo mặt bằng, chỉnh trang cho khu vực nên thành phố sẽ hỗ trợ 50 triệu đồng/ống lò.

Riêng đối với người lao động, TP Uông Bí xây dựng cách tính hỗ trợ theo hướng người lao động giao kết hợp đồng lao động bằng lời nói, có bảng chấm công, trả lương, xác nhận của chủ lò và xác nhận địa phương là được, thay vì cứ phải có hợp đồng lao động như trước đây.

Đến thời điểm này thời gian thực hiện dừng hoạt động 57 lò vôi với 96 ống lò không còn nhiều, vì thế việc TP Uông Bí điều chỉnh phương án hỗ trợ là rất cần thiết, góp phần hoàn thành chương trình đúng kế hoạch. 

Việt Hoa