Chống khai thác hải sản bất hợp pháp - Còn những khó khăn

Ngày 13/12/2017, Thủ tướng Chính phủ có Chỉ thị số 45/CT-TTg về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban châu Âu về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Ngay sau đó, tỉnh Quảng Ninh đã tích cực triển khai, bước đầu có sự chuyển biến mạnh mẽ trong ý thức chấp hành các quy định của pháp luật về khai thác thuỷ sản.

[links()]

Lực lượng tàu kiểm ngư Quảng Ninh lập biên bản trường hợp ngư dân khai thác thủy sản bằng lồng bát quái (tháng 8/2017).

Theo đó, Quảng Ninh đã kịp thời xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện Chỉ thị 45; tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá. Cùng với đó, các địa phương đã rà soát, lập danh sách tàu cá làm nghề cấm, danh sách ngư dân có nhu cầu chuyển đổi nghề, thống kê tàu cá theo chiều dài lớn nhất phục vụ cho công tác quản lý theo Luật Thuỷ sản 2017.

Trước đó Quảng Ninh đã triển khai rất quyết liệt Chỉ thị số 18-CT/TU ngày 1/9/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường công tác quản lý khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thuỷ sản trên địa bàn tỉnh với sự tham gia tích cực của hệ thống chính trị, các cấp chính quyền từ tỉnh đến xã, các tổ chức, cá nhân nhằm ngăn chặn, giảm thiểu và loại bỏ khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, bảo vệ và phát triển bền vững nguồn lợi thuỷ sản. Từ đầu năm 2018 đến nay, các lực lượng chức năng, đơn vị của tỉnh đã xử lý trên 200 vụ vi phạm trong lĩnh vực khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, thu phạt, nộp ngân sách nhà nước gần 1 tỷ đồng; tịch thu nhiều máy móc, thiết bị cấm trong khai thác thủy sản.

Quảng Ninh cũng thành lập đường dây nóng bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản để tiếp nhận kịp thời, xử lý các tin báo tố cáo các tổ chức, cá nhân vi phạm khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Qua đó giúp các lực lượng chức năng phát hiện và ngăn chặn hàng chục vụ vi phạm; xử lý 5 vụ sử dụng nghề cấm trong khai thác thủy sản. Bên cạnh đó, cơ quan chuyên môn của tỉnh thường xuyên rà soát, đôn đốc ngư dân có tàu cá sắp hết hạn đăng kiểm đưa tàu về bến kiểm tra, gia hạn, đảm bảo an toàn khi đi hoạt động trên biển, tiến hành xoá tên trong sổ đăng ký đối với những tàu đã quá hạn trên 24 tháng; không cho đóng mới tàu cá thuộc diện cấm phát triển, tàu làm nghề cấm; khuyến cáo ngư dân không lắp đặt các loại máy kém chất lượng không rõ nguồn gốc.

Từ ngày 1/8/2017, đồng loạt các địa phương, đơn vị chức năng ra quân kiểm tra, xử lý vi phạm trong khai thác thủy sản.

Các địa phương cũng duy trì tổ chức cho ngư dân ký cam kết không sử dụng chất nổ, xung điện, chất độc, nghề cấm để khai thác thuỷ sản; không vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản; không xâm phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản trái phép. 8 tháng gần đây, hơn 2.352 lượt ngư dân đã được tuyên truyền trực tiếp, nhận hơn 11.500 tờ rơi tuyên truyền công tác quản lý khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản; 40 chủ tàu làm nghề khai thác thuỷ sản được tập huấn, tuyên truyền luật và các văn bản liên quan trong lĩnh vực khai thác thủy sản; 385 hộ ngư dân ký cam kết đảm bảo an toàn giao thông đường thủy nội địa và không sử dụng nghề cấm, ngư cụ cấm trong khai thác thủy sản...

Tỉnh cũng đã hoàn thành dự thảo Đề án thí điểm thành lập lực lượng Kiểm ngư tỉnh Quảng Ninh với cơ chế hoạt động như Kiểm ngư Trung ương, trên cơ sở sắp xếp biên chế hiện có và đảm bảo hoạt động ngân sách của tỉnh...

Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực, tuy nhiên việc thực hiện Chỉ thị số 45/CT-TTg hiện nay vẫn gặp một số khó khăn. Quảng Ninh có 2 cảng cá loại I (Cái Rồng, Cô Tô) nằm trong quy hoạch cảng cá của Chính phủ, song đến nay vẫn chưa được đầu tư xây dựng, khiến chưa thành lập được ban quản lý cảng cá nên rất khó khăn cho việc thực hiện xác nhận nguyên liệu thuỷ sản khai thác. Trong khi đó địa bàn quản lý của Quảng Ninh rộng, số tàu thuyền của tỉnh nhiều, đỗ phân tán, rải rác ở nhiều nơi... gây khó khăn cho công tác quản lý; trình độ ngư dân còn thấp, hạn chế trong việc ghi chép, nộp nhật ký, báo cáo khai thác thuỷ sản.

Bên cạnh đó, phần lớn số lượng tàu cá của tỉnh thuộc loại nhỏ, hoạt động tại nhiều ngư trường, do vậy việc kiểm tra, xử lý vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ nguồn lợi rất khó khăn; công tác quản lý đăng ký, đăng kiểm tàu có đổi khác so với trước đây là không theo tổng công suất máy chính mà theo chiều dài lớn nhất của tàu, do vậy phải chờ hướng dẫn thực hiện.

Lực lượng chức năng tuyên truyền cho ngư dân về quy định chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.

Từ thực tế những khó khăn, Chính phủ cần sớm quan tâm đầu tư kinh phí xây dựng cảng cá theo quy hoạch, trong đó ưu tiên đầu tư trước cho cảng cá Cái Rồng. Trước mắt hướng dẫn Quảng Ninh thành lập tổ kiểm tra, kiểm soát nghề cá để thực hiện việc xác nhận thuỷ sản khai thác trong thời gian chưa có cảng cá.

Việt Hoa