Thực hiện Nghị định 17: Cần sớm tháo gỡ khó khăn

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định số 17/2018/NĐ-CP (Nghị định 17) ngày 2/2/2018 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 67/2014/NĐ-CP (Nghị định 67) về một số chính sách phát triển thủy sản. Nghị định 17 được kỳ vọng sẽ phát huy những kết quả đã đạt được của Nghị định 67, gia tăng đội tàu trên địa bàn tỉnh, khuyến khích khai thác vùng biển xa.

[links()]

Việc hỗ trợ một lần sau đầu tư, hiện chỉ áp dụng cho đóng mới tàu cá bằng vỏ thép và vỏ composite, còn các tàu vỏ gỗ, tàu có công suất dưới 800CV không được hỗ trợ.

Thực hiện Nghị định 67, tỉnh đã phân bổ chỉ tiêu đóng mới tàu cá xa bờ của từng địa phương, quy định tiêu chí xét chọn đối tượng được vay vốn đóng mới, nâng cấp tàu cá, hướng dẫn xây dựng phương án sản xuất, thành lập hội đồng thẩm tra, thẩm định cấp tỉnh và tổ giúp việc cho hội đồng thẩm tra, thẩm định cấp tỉnh...

Tỉnh cũng rà soát, phê duyệt, công khai 35 cơ sở trên địa bàn đủ điều kiện đóng mới, nâng cấp tàu cá. Cùng với đó, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Quảng Ninh phân công cụ thể cho từng ngân hàng thương mại chủ động tiếp xúc các ngư dân, hướng dẫn chủ tàu hoàn thiện hồ sơ, đẩy nhanh tiến độ thẩm định hồ sơ vay vốn, giải ngân vốn cho vay, kịp thời giải quyết các vướng mắc… Qua đó, toàn tỉnh đã có 13 chủ tàu ký hợp đồng tín dụng với ngân hàng (12 tàu đóng mới, 1 tàu nâng cấp).

Trong 12 tàu đóng mới có 8 tàu vỏ sắt, 4 tàu vỏ gỗ. Tổng số tiền cam kết cho vay là 165,8 tỷ đồng, thực hiện giải ngân được 162,6 tỷ đồng, đạt 98,06% tổng số vốn cam kết cho vay. Đến nay, 12 tàu hoàn thiện, đi hoạt động khai thác với 202 chuyến đi biển, doanh thu là 61,1 tỷ đồng. Con số trên cho thấy, Nghị định 67 không chỉ mang lại lợi nhuận cho chủ tàu mà còn làm chuyển biến nhận thức của ngư dân từ khai thác gần bờ chuyển dần ra khơi xa, thúc đẩy phát triển ngành khai thác thuỷ sản xa bờ, chuyên nghiệp hoá đội tàu khai thác.

Việc triển khai Nghị định 67 đã góp phần nâng số lượng tàu khai thác có công suất từ 90CV trở lên trên địa bàn tỉnh đến nay là 599 tàu, trong đó có tới 57 tàu có công suất 400CV. Mục tiêu của chính sách về hiện đại hóa tàu cá bước đầu đã đạt được. Từ đó, tạo động lực khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư đóng mới tàu cá có công suất lớn bằng vật liệu vỏ thép, vỏ vật liệu mới. Bên cạnh đó, ngư dân mạnh dạn đầu tư trang bị hiện đại, ứng dụng công nghệ, nâng cao hiệu quả sản xuất.

Tiếp nối Nghị định 67, Chính phủ đã ban hành Nghị định 17 sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ một số điều, khoản với những nội dung cụ thể, phù hợp với thực tế, tạo điều kiện cho ngư dân dễ dàng tiếp cận. Nghị định 17 quy định khá cụ thể chính sách về đầu tư, tín dụng, bảo hiểm; chính sách ưu đãi thuế; chính sách hỗ trợ một lần sau đầu tư và một số chính sách khác nhằm khuyến khích thủy sản phát triển.

Nét mới của Nghị định 17 là cho phép thực hiện cơ chế chuyển đổi chủ tàu trong trường hợp chủ tàu không còn khả năng tiếp tục thực hiện dự án đóng mới, nâng cấp tàu hoặc chủ tàu đã hoàn thành đóng mới, nhưng không đủ năng lực để hoạt động khai thác hải sản. Chủ tàu mới tiếp tục được hưởng hỗ trợ lãi suất khi nhận bàn giao lại tàu và khoản nợ vay từ chủ cũ. Chủ tàu có quyền chọn cơ sở, đóng mới, sửa chữa, cải hoán nâng cấp tàu thuyền, nhưng cơ sở đó phải được UBND tỉnh công nhận đủ điều kiện theo quy định... Điểm mới này tháo gỡ khó khăn về vốn cho các chủ tàu, nâng cao năng lực hoạt động, phát huy hiệu quả của các tàu được nâng cấp, đóng mới.

Bên cạnh đó, Nghị định 17 cũng chấm dứt hỗ trợ vốn tín dụng ưu đãi thay bằng hỗ trợ một lần sau đầu tư cho đóng mới tàu vỏ thép, vỏ composite. Chính sách hỗ trợ một lần sau đầu tư được quy định trong Nghị định 17 là rất minh bạch, rõ ràng, giảm thủ tục rất nhiều so với chính sách hỗ trợ tín dụng trước đây. Cũng theo Nghị định 17, việc hỗ trợ bảo hiểm thuyền viên tàu xa bờ với mức 100%, tuy nhiên giảm tỷ lệ bảo hiểm thân tàu xuống còn 50%, điểm này tương đồng với hỗ trợ bảo hiểm thân tàu trong chính sách khai thác biển xa trước đây.

Mặc dù có nhiều sửa đổi, song theo đánh giá của cơ quan chuyên môn thì ngư dân sẽ rất khó thụ hưởng. Để được hưởng hỗ trợ một lần sau đầu tư theo Nghị định 17, ngư dân phải tự tìm nguồn, ứng vốn ra đầu tư, sau khi hoàn thành con tàu, thì mới được hỗ trợ. Khi đóng xong tàu mới ước tính hơn 15 tỷ đồng thì ngư dân mới được hỗ trợ thay cho trước đây, ngư dân được cho vay 95% giá trị con tàu đóng mới và được nhà nước cấp bù lãi suất vốn vay đến 6-7%/năm. Việc hỗ trợ một lần sau đầu tư hiện chỉ áp dụng cho đóng mới tàu cá bằng vỏ thép và vỏ composite, còn các tàu vỏ gỗ, tàu có công suất dưới 800CV không được hỗ trợ.

Việc hỗ trợ chi phí mua bảo hiểm theo Nghị định 17 chỉ được áp dụng với thân tàu mà không bao gồm các trang thiết bị, ngư cụ đánh bắt hải sản. Trong khi đó, trang thiết bị đánh bắt hải sản trên các tàu cá công suất lớn rất đa dạng, gồm máy định vị, máy dò cá ngang, máy dò cá đứng, máy định dạng, thiết bị liên lạc tầm xa, tầm trung, tầm ngắn... có trị giá rất lớn. Việc không bảo hiểm cho các loại trang thiết bị này khiến cho các ngư dân không khỏi lo lắng. Nghị định đã có hiệu lực từ 25/3 song đến nay vẫn chưa có thông tư hướng dẫn, gây khó khăn cho địa phương trong thực hiện.

Được biết, Sở NN&PTNT đang tham mưu cho UBND tỉnh tập trung vào chính sách vay vốn đóng mới tàu, tăng cường công tác tuyên truyền về Nghị định 17, rà soát nhu cầu đóng mới, nâng cấp tàu của ngư dân. Bên cạnh đó, từ tỉnh đến địa phương cũng tiếp tục theo dõi, kiểm tra việc trả nợ của các chủ tàu đã vay ở các ngân hàng thương mại để đóng tàu theo Nghị định 67, tổng hợp những vấn đề khó khăn, vướng mắc, tham mưu UBND tỉnh có giải pháp tháo gỡ, kiện toàn tổ, đội đoàn kết, nghiệp đoàn nghề cá, bởi đây cũng là điều kiện để ngư dân tiếp cận Nghị định 17. Các sở, ngành và địa phương phối hợp chặt chẽ tập huấn, hướng dẫn, hỗ trợ ngư dân đảm bảo điều kiện tối ưu nhất khi sản xuất trên các vùng biển xa, hạn chế tai nạn, rủi ro.

Cao Quỳnh