Giám đốc Sở NN,PTNT Nguyễn Hữu Giang: "Đảm bảo sinh kế lâu dài cho ngư dân sau chuyển đổi nghề"

Với quyết tâm bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản, gìn giữ hệ sinh thái biển, để có những ngư trường xanh, thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã kiểm soát chặt chẽ đối với các hoạt động khai thác có tính chất tận diệt, hủy hoại môi trường và nguồn lợi thủy sản, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong khai thác thủy sản, đặc biệt là trong vấn đề xử lý ngư dân khai thác thuỷ sản bằng các công cụ cấm. Đồng thuận với chỉ đạo của tỉnh nhưng người dân vẫn lo lắng đến sinh kế và quan tâm đến việc hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề nghiệp. Phóng viên Báo Quảng Ninh đã có cuộc trao đổi với đồng chí Nguyễn Hữu Giang, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về nội dung này.

- Xin đồng chí cho biết những chính sách cụ thể về hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho ngư dân hiện nay?

+ Hiện nay, để đảm bảo ổn định cuộc sống cho ngư dân sau chuyển đổi nghề nghiệp, tỉnh đang thực hiện đồng bộ các chính sách hỗ trợ sản xuất và phát triển dịch vụ cho nông, ngư dân trên địa bàn tỉnh hoạt động khai thác thủy sản.

Cụ thể, đối với hộ đầu tư khai thác thủy sản, tỉnh áp dụng chính sách của Trung ương tại Nghị định số 67/2014/NĐ-CP quy định: Tàu có công suất từ 90CV trở lên được vay vốn tối đa 95% tổng đầu tư và hỗ trợ lãi xuất 6%/năm để đóng mới, cải hoán, nâng cấp tàu cá, trang sắm thiết bị; chính sách của tỉnh theo Quyết định số 4024/2015/QĐ-UBND ngày 24/12/2015 hỗ trợ lãi suất 6% vốn vay đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. 

Đối với các hộ chuyển sang nuôi thủy sản, chính sách của tỉnh quy định được tiếp cận chính sách giao mặt nước, bãi triều theo quy định tại Quyết định số 209/2017/QĐ-UBND của UBND tỉnh Quảng Ninh về việc ban hành quy định quản lý hoạt động nuôi trồng thủy sản trên bãi triều, mặt nước biển trong địa bàn tỉnh Quảng Ninh và các chính sách hỗ trợ áp dụng cho vùng sản xuất tập trung được quy định tại Nghị quyết số 45/2016/NQ-HĐND ngày 7/12/2016 của HĐND tỉnh Quảng Ninh.

Đối với các hộ chuyển sang hoạt động nông nghiệp, lâm nghiệp có thể tiếp cận các chính sách hỗ trợ áp dụng cho vùng sản xuất tập trung được quy định tại Nghị quyết số 45/2016/NQ-HĐND ngày 7/12/2016 của HĐND tỉnh

Các hộ chuyển sang dịch vụ, lao động phổ thông có thể tiếp cận chính sách hỗ trợ đào tạo nghề theo Quyết định số 344/2016/QĐ-UBND ngày 2/2/2016 của UBND tỉnh quy định chính sách hỗ trợ đối tượng học nghề thuộc danh mục nghề khuyến khích đào tạo của tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2020; Quyết định 1139/2017/QĐ-UBND ngày 17/4/2017 quy định hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh theo Quyết định số 46/2015/QĐ-TTg ngày 28/9/2015 của Chính phủ.Chính sách sắp tới Sở đang tham mưu trình UBND tỉnh.

- Đồng chí có thể cho biết cụ thể hơn về kết quả thực hiện các chính sách tới thời điểm này?

+Những năm qua, các chính sách hỗ trợ chuyển đổi trên đã được tỉnh triển khai một cách đồng bộ và nghiêm túc. Các chính sách đã góp phần tạo điều kiện hỗ trợ cho ngư dân chuyển đổi nghề nghiệp cũng như ổn định cuộc sống. Cụ thể: Từ năm 2014 đến nay có 13 tàu cá được hỗ trợ hỗ trợ lãi suất để đóng mới, cải hoán, nâng cấp, trang sắm thiết bị theo Nghị định số 67; 89 tàu cá xa bờ được hỗ trợ lãi suất vay vốn theo Quyết định số 4024…Tuy nhiên, các chính sách hiện nay đang áp dụng tập trung cho vay ưu đãi đối với đối tượng nghèo, cận nghèo, hỗ trợ lãi suất cho tàu thuyền trên 90CV và hỗ trợ lãi suất vay vốn để chuyển đổi sang nghề khác chưa đề cập đến đối tượng các tàu cá công suất dưới 90CV có nhu cầu vay vốn để cải hoán, nâng cấp tàu, mua ngư lưới cụ chuyển đổi sang những nghề được phép hoạt động như nghề câu, nghề lưới.

Vì vậy, hiện nay, Sở NN&PTNT được UBND tỉnh giao dự thảo xây dựng và trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết sửa đổi bổ sung Nghị quyết số 232/2015/NQ-HĐND ngày 12/12/2015 của HĐND tỉnh để hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho các lao động đang hoạt động khai thác thủy sản khu vực ven bờ và các phương tiện hoạt động nghề cấm sang các nghề khác. Theo đó, tỉnh sẽ xây dựng chính sách hỗ trợ cho cá nhân và hộ gia đình là chủ phương tiện hoạt động thủy sản có công suất dưới 90CV, có hộ khẩu thường trú trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Đặc biệt, chính sách sẽ bổ sung thêm các lĩnh vực đầu tư được hỗ trợ lãi suất vay vốn như: Đầu tư cơ sở vật chất, vốn lưu động để chuyển nghề khác (không phải lĩnh vực khai thác thủy sản), đầu tư cải hoán, nâng cấp tàu, mua ngư cụ, thiết bị khai thác để hoạt động khai thác thủy sản các nghề được phép hoạt động.

- Để chính sách thực sự đi vào cuộc sống, đảm bảo ổn định cho ngư dân sau chuyển đổi nghề nghiệp, tiến độ xây dựng những giải pháp và phương án thực hiện chính sách là như thế nào?

+ Để xây dựng chính bám sát với thực tiễn, Sở NN&PTNT đã phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh triển khai thống kê, rà soát số lượng tàu, thuyền, xác định nhu cầu chuyển đổi nghề cho ngư dân trên địa bàn. Qua rà soát, hiện toàn tỉnh có trên 8.400 tàu, trong đó tàu xa bờ 589 chiếc, tàu có công suất từ 20-90CV là 1.981, tàu có công suất dưới 20CV là 4.038, tàu làm nghề cấm và các nghề khác là 1.286. Đến năm 2020, toàn tỉnh ước tính phải chuyển đổi nghề, nâng cấp tàu, trang bị ngư cụ hoạt động nghề khai thác thủy sản đối với 2.087 tàu gồm hoạt động nghề cấm 1.286 tàu, công suất nhỏ hơn 20CV là 292 (do đến năm 2020 phải giảm tàu công suất nhỏ hoạt động ven bờ từ 4.038 tàu xuống còn 3.746 tàu), 509 tàu không đảm bảo an toàn hoạt động. Qua rà soát, nhu cầu chuyển đổi nghề đến tháng 4/2018, toàn tỉnh có khoảng 668 tàu/1.286 tàu (đạt 52%) số tàu nghề cấm đăng ký chuyển nghề. 

Để đảm bảo cho cuộc sống của ngư dân sau chuyển đổi nghề, Sở NN&PTNT đã xây dựng và trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch chuyển đổi nghề, nâng cấp tàu công suất nhỏ khai thác ven bờ trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh nhằm điều chỉnh cơ cấu tàu cá của tỉnh theo hướng giảm tàu cá công suất nhỏ hoạt động tại vùng biển ven bờ, tăng số lượng tàu cá có công suất lớn hoạt động tại vùng biển xa bờ, giao chỉ tiêu chuyển đổi nghề cho chủ các tàu cá cho các huyện, thị xã, thành phố và các sở, ngành có liên quan. Bên cạnh đó, Sở tiếp tục tuyên truyền triển khai các chính sách hiện đang có hiệu lực để ngư dân tiếp cận vay vốn. Đồng thời, rà soát, tham mưu đề xuất cấp có thẩm quyền xây dựng, ban hành các chính sách bổ trợ cho triển khai chuyển đổi nghề cho chủ các tàu cá như: Cơ chế phát triển đội tàu cá xa bờ, cơ chế, chính sách phát triển nuôi trồng thủy sản, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ phát triển các mô hình sản xuất tiên tiến trong khai thác thủy sản và nuôi trồng thủy sản, nông nghiệp, lâm nghiệp, dịch vụ để nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm…

Mặt khác, thực hiện Chỉ thị số 18-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ và Chủ đề năm 2018 về “Bảo vệ và nâng cao chất lượng môi trường tự nhiên”, trong thời gian tới, các cấp, các ngành và tất cả các địa phương tăng cường tuyên truyền, vận động người dân, đặc biệt là bà con ngư dân tuân thủ nghiêm các quy định về bảo vệ nguồn lợi thủy sản, chủ động đấu tranh, bài trừ và tố giác các hành vi tận diệt nguồn lợi thủy sản (đặc biệt sử dụng mìn, hóa chất, điện và các ngư cụ tận diệt khai thác thủy sản). Ngành nông nghiệp tập trung phối hợp với các ngành chức năng tập trung huy động mọi lực lượng, phương tiện sẵn có đồng loạt ra quân kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các vi phạm đối với các hoạt động khai thác, đánh bắt hải sản bằng các nghề huỷ diệt, tận diệt, kinh doanh ngư cụ trong danh mục cấm.

- Xin cảm ơn đồng chí!

Nguyễn Thanh (thực hiện)

[links()]