"Sát cánh cùng thợ mỏ, xây dựng ngành Than phát triển bền vững"

Vượt qua năm 2017 với nhiều khó khăn, thách thức, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã giữ vững ổn định tư tưởng, đảm bảo việc làm, thu nhập cho hơn 105.000 lao động, tiếp tục khẳng định vị thế của Tập đoàn kinh tế mạnh, là một trong 10 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam năm 2017. Nhân dịp đón xuân mới Mậu Tuất 2018, phóng viên Báo Quảng Ninh đã có cuộc trò chuyện với ông Đặng Thanh Hải, Tổng giám đốc TKV.

Tổng Giám đốc TKV Đặng Thanh Hải (giữa) kiểm tra sản xuất tại lò chợ của Công ty CP Than Vàng Danh - Vinacomin.

- Năm 2017 đã khép lại, có thể nói năm qua ngành Than vẫn chưa hết khó, nhưng cũng đã có rất nhiều tín hiệu lạc quan. Xin ông cho biết về những điều khiến ông hài lòng nhất trong năm 2017?

+  Năm 2017 TKV phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do thị trường than - khoáng sản thế giới và trong nước có nhiều biến động. Thị trường than trong nước giảm mạnh, riêng than vào các hộ điện ngoài TKV giảm 4 triệu tấn. Giá tính thuế tài nguyên được điều chỉnh tăng so với giá bán ra trên thị trường. Thời tiết mưa bão khó lường, lần đầu tiên sau nhiều năm các hồ thủy điện ở miền Bắc đồng loạt xả lũ, thuỷ điện Hoà Bình phải mở cửa xả đáy, xả lũ lớn nhất trong vòng 10 năm qua. Những yếu tố trên đã ảnh hưởng trực tiếp tới SXKD và tiêu thụ sản phẩm của TKV.

Tuy nhiên năm 2017 cũng là năm để lại trong tôi nhiều ấn tượng, đó là một lần nữa truyền thống “Kỷ luật và đồng tâm” đã được công nhân mỏ phát huy cao độ để vượt qua mọi khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao. Bằng nhiều giải pháp tích cực, TKV đã đảm bảo an toàn trong lao động sản xuất, giảm thiểu đến mức thấp nhất các vụ tai nạn lao động chết người trong hơn 20 năm trở lại đây (tính từ khi thành lập Tổng Công ty Than Việt Nam - TVN); hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu chủ yếu năm 2017 và tăng trưởng cao hơn so với thực hiện năm 2016. Cụ thể: Doanh thu đạt 109.200 tỷ đồng, tăng 7,3%; lợi nhuận trên 2.500 tỷ đồng, tăng 1.500 tỷ đồng; nộp ngân sách 13.900 tỷ đồng, tăng 7,7% so với thực hiện năm 2016; việc làm và thu nhập của người lao động được đảm bảo, tiền lương bình quân 9,3 triệu đồng/người/tháng, tăng 2,5% thực hiện năm 2016, riêng khối sản xuất than đạt 9,9 triệu đồng/người/tháng.

Năm 2017 cũng là năm tất cả các lĩnh vực SXKD đều có lãi, đặc biệt là khoáng sản. Điển hình là Dự án Tổ hợp Bôxit - Nhôm Lâm Đồng lãi trên 300 tỷ đồng (lãi trước 1 năm so với dự án được duyệt); điều này khẳng định dự án thí điểm sản xuất Alumin do Bộ Chính trị chỉ đạo hết sức đúng đắn và đang mở ra triển vọng lớn cho ngành công nghiệp nhôm của nước nhà.

Bên cạnh các lĩnh vực SXKD đều hiệu quả, thì năng suất lao động năm 2017 đã tăng 12,03% so với năm 2015 (Nghị quyết đề ra tăng 4%/năm), tăng 6% so với thực hiện năm 2016. Các chỉ tiêu về sản lượng cũng đều tăng cao, trong đó: Than nguyên khai 35 triệu tấn, than tiêu thụ 35,6 triệu tấn; sản xuất Alumin (quy đổi) 1,14 triệu tấn, bằng 116,7% so với kế hoạch năm, tăng 90% so với năm 2016; các sản phẩm khoáng sản tiêu thụ khác đều đạt từ 100-117% kế hoạch...

- Ông có thể chia sẻ đôi điều về cách mà TKV đã làm để vượt qua khó khăn?

+ Kết quả trên là sự cố gắng nỗ lực của cả hệ thống chính trị từ Tập đoàn đến các đơn vị thành viên. Nhưng điều quan trọng nhất là sự thống nhất ý chí trên dưới một lòng, là sự đồng tâm, tin tưởng của hàng vạn người lao động vào mục tiêu chung của ngành Than. Từ đó giúp Tập đoàn thực hiện thành công nhiều nhóm giải pháp quan trọng, như: Đẩy mạnh áp dụng khoa học công nghệ trong SXKD và quản lý, đặc biệt việc triển khai 3 chương trình: Cơ giới hóa, Tự động hóa, Tin học hóa, đã đem lại hiệu quả tích cực, góp phần tăng năng suất, chất lượng, đảm bảo an toàn, từng bước nâng cao hiệu quả SXKD. Sản lượng cơ giới hóa đồng bộ trong khai thác than tăng cao, đạt 2,6 triệu tấn/21,9 triệu tấn khai thác hầm lò (chiếm gần 12%), tăng 5% so với năm 2016. Công ty CP Than Hà Lầm - Vinacomin đã khai thác đạt công suất thiết kế mỏ (2,4 triệu tấn/năm), lò chợ đã đạt và vượt công suất thiết kế (645.000/600.000 tấn/năm); cơ bản hoàn thành toàn bộ hệ thống vận chuyển than bằng băng tải thay cho vận chuyển bằng ô tô, loại trừ ô nhiễm môi trường do vận chuyển bằng ô tô, nhất là trên địa bàn TP Cẩm Phả... 

Bên cạnh đó, TKV đẩy mạnh chương trình tái cơ cấu lao động, tiếp tục thực hiện việc sắp xếp lại bộ máy tổ chức; tinh giản lao động quản lý và phục vụ; thực hiện xã hội hóa một số khâu phục vụ; thí điểm thành công việc thuê dịch vụ cung cấp bữa ăn giữa ca, bồi dưỡng độc hại cho người lao động tại Công ty CP Than Đèo Nai - Vinacomin để có cơ sở triển khai rộng rãi thuê ngoài. Với các giải pháp đồng bộ và quyết liệt, TKV hiện còn 104.500 lao động, riêng năm 2017 đã giảm 6.000 người. Do giảm lao động, nên mặc dù tiền lương bình quân của người lao động năm 2017 tăng 3% so với năm 2016, nhưng chi phí tiền lương trong giá thành năm 2017 giảm 850 tỷ đồng so với năm 2016.  Với các giải pháp đồng bộ, nhờ vậy trong năm 2017 và những năm qua TKV luôn vượt qua mọi khó khăn, thách thức để hoàn thành tốt nhiệm vụ.

- Tập đoàn đang tiếp tục tái cơ cấu một cách mạnh mẽ theo Đề án tái cơ cấu TKV giai đoạn 2017- 2020 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 12/2017. Xin ông cho biết TKV sẽ thực hiện như thế nào?

+ Trong thời gian qua, Tập đoàn đã cơ bản hoàn thành Đề án tái cơ cấu TKV giai đoạn 2012-2015 theo Quyết định số 314/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời thực hiện sắp xếp lại các phòng, ban thuộc Cơ quan Tập đoàn và các đơn vị; phê duyệt đề án tái cơ cấu các công ty con, đơn vị trực thuộc đến năm 2020, làm cơ sở để chỉ đạo, trong đó tập trung kiện toàn mô hình tổ chức sản xuất, đổi mới cơ cấu lao động, cơ chế quản lý nội bộ để tăng năng suất lao động, giảm giá thành sản xuất.

Hoạt động bốc rót than tại cảng Cẩm Phả. Ảnh: Văn Vinh

Ngày 12/12/2017 Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2006/QĐ-TTg “Phê duyệt Đề án tái cơ cấu Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam giai đoạn 2017-2020”. Để triển khai Đề án đảm bảo đúng quy định, kế hoạch và hiệu quả, năm 2018 TKV sẽ tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, phối hợp chặt chẽ giữa chuyên môn và các đoàn thể trong hệ thống chính trị toàn TKV đẩy mạnh tuyên truyền để người lao động hiểu rõ và đồng thuận trong triển khai thực hiện; thực hiện việc sắp xếp tổ chức các đơn vị theo hướng tinh gọn; hợp nhất các đơn vị sản xuất than có khoáng sàng phù hợp tại khu vực Cẩm Phả và Hạ Long để nâng cao công suất mỏ và đảm bảo hiệu quả SXKD chung; sắp xếp tổ chức, điều chuyển nhiệm vụ một số bộ phận đơn vị cho phù hợp, tích cực chuẩn bị các điều kiện để cổ phần hoá Công ty mẹ - Tập đoàn; thực hiện việc cổ phần hóa, thoái vốn tại các tổng công ty, công ty con, công ty liên kết; tiếp tục tái cơ cấu lao động, tinh giản lao động gián tiếp và phục vụ, mục tiêu đến năm 2020 tổng số lao động toàn TKV thấp hơn 100.000 người; tăng năng suất lao động bình quân trên 7%/năm; tiền lương bình quân khối sản xuất than tăng 6% so với thực hiện năm 2017, các ngành nghề khác tiền lương tăng tương ứng với tăng năng suất lao động.

- Theo kế hoạch, năm 2018, Tập đoàn sẽ phải sản xuất trên 35 triệu tấn than nguyên khai và tiêu thụ khoảng 36 triệu tấn than thương phẩm. Để đạt được mục tiêu này, Tập đoàn đã đề ra những phương án gì?

+ Năm 2018, dự báo tình hình kinh tế thế giới tiếp tục tăng trưởng và Việt Nam ở mức 6,5-6,7%; mô hình tăng trưởng chuyển dịch theo hướng từ khai thác dầu khí, khoáng sản sang công nghiệp công nghệ cao, cơ khí, chế tạo, chế biến sâu và dịch vụ. Theo đó, cơ chế chính sách của Nhà nước sẽ không ưu tiên sử dụng năng lượng hóa thạch thông qua chính sách thuế; cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 sẽ có tác động toàn diện, vừa là cơ hội, vừa là thách thức đối với nước ta. Đối với Tập đoàn, những khó khăn do khai thác mỏ xuống sâu, địa chất phức tạp làm tăng chi phí, giá thành sản xuất sẽ tăng... Tuy nhiên, tôi nhận định năm 2018 TKV sẽ thuận lợi hơn năm 2017 do: Chính phủ đã cho phép xuất khẩu than cả giai đoạn 2017-2020 giúp ngành Than chủ động SXKD. Nhu cầu than trong nước tăng, giá than trên thế giới đã tăng trở lại sẽ giảm sức cạnh tranh với than sản xuất trong nước. Các cơ chế, chính sách, sự chỉ đạo điều hành của Tập đoàn ngày càng minh bạch, hiệu lực, hiệu quả hơn. Đội ngũ công nhân, cán bộ ngành Than luôn đoàn kết, đồng thuận…

Năm 2018 là năm giữa nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ Tập đoàn, năm bản lề của kế hoạch 5 năm 2016-2020, Tập đoàn tiết tục xác định mục tiêu chung là “An toàn - Đổi mới - Phát triển”, phấn đấu sản xuất than nguyên khai 35,36 triệu tấn, tiêu thụ 36 triệu tấn than; tiếp tục quan tâm chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, công nhân lao động có tư tưởng chính trị vững vàng, đạo đức tốt, có trình độ, kỹ năng, thạo việc, tận tụy với công việc; tiếp tục tranh thủ sự lãnh đạo của cấp trên, sự ủng hộ giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ninh và các địa phương, các đối tác bạn hàng cho sự phát triển bền vững của TKV, góp phần xây dựng Quảng Ninh văn minh, giàu đẹp và đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam XHCN.

- Trân trọng cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!

Đặng Nhung (Thực hiện)