Mạnh dạn đề xuất cơ chế phân cấp, ủy quyền từ Trung ương

Để giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quản lý nhà nước trên nhiều lĩnh vực, một trong những cách làm đang được tỉnh thực hiện là tăng cường đề xuất với các bộ, ngành trung ương phân cấp, ủy quyền cho địa phương giải quyết một số nội dung mà cấp bộ, ngành đang quản lý. Gần đây nhất, Bộ TN&MT đã nhất trí với kiến nghị của tỉnh liên quan đến phân cấp, ủy quyền giải quyết một số thủ tục hành chính (TTHC) lĩnh vực địa chất khoáng sản.

[links()]

Nhận diện những "điểm nghẽn"...

Quảng Ninh là tỉnh có các loại hình khoáng sản tương đối đa dạng (hiện có 33 loại khoáng sản được ghi nhận). Trong đó, than đá là khoáng sản điển hình với tổng trữ lượng và tài nguyên khoảng 6.287.077 triệu tấn. Sau than là nhóm khoáng sản vật liệu xây dựng gồm: Khoáng sản nguyên liệu xi măng (đá vôi, sét xi măng) và khoáng sản nguyên liệu sản xuất gạch ngói (đá vôi, sét, cát, sỏi xây dựng, cát san lấp). Ngoài ra còn có antimon, nước khoáng nóng, khoáng uống,...

Hiện tại có 75 giấy phép khai thác khoáng sản trên địa bàn (làm vật liệu xây dựng thông thường) thuộc thẩm quyền cấp phép của UBND tỉnh còn hiệu lực và 98 giấy phép khai thác khoáng sản thuộc thẩm quyền cấp phép của Bộ TN&MT.

Quảng Ninh là địa phương có trữ lượng than lớn nhất cả nước. (Ảnh: Khai thác than tại Công ty CP Than Cọc Sáu). Ảnh: Nguyên Lâm

Nhìn chung trong công tác quản lý nhà nước về tài nguyên môi trường, khoáng sản trên địa bàn thời gian qua đã có những chuyển biến tích cực. Tỉnh đã kịp thời ban hành các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản quản lý thuộc thẩm quyền để chỉ đạo, triển khai, hướng dẫn, đôn đốc các sở, ngành, địa phương, đơn vị tổ chức thực hiện.

Tuy nhiên, trong quản lý địa chất khoáng sản, vẫn còn những điểm “nghẽn”. Đơn cử như hiện nay trên địa bàn tỉnh đang triển khai đầu tư nhiều công trình, dự án lớn. Rất nhiều dự án trong quá trình thực hiện đã gặp các mỏ hoặc điểm quặng khoáng sản, nếu không kịp thời giải quyết việc cấp giấy phép khai thác khoáng sản (đang thuộc thẩm quyền của Bộ TN&MT), tiềm ẩn nhiều nguy cơ khai thác khoáng sản trái phép, gây thất thoát tài nguyên, ô nhiễm môi trường, mất an ninh trật tự và thất thu cho ngân sách nhà nước.

Hay như việc gia hạn giấy phép khai thác khoáng sản, hầu hết các tổ chức đề nghị gia hạn giấy phép này đều không thực hiện đầy đủ các yêu cầu theo quy định như: Không nộp đủ hồ sơ đề nghị gia hạn giấy phép; không làm rõ trữ lượng khoáng sản đã khai thác và trữ lượng khoáng sản còn lại; không chứng minh được việc thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo quy định của pháp luật; không có kế hoạch khai thác khoáng sản tiếp theo phải phù hợp với quy hoạch khoáng sản đã phê duyệt theo quy định… Do vậy, rất khó xin gia hạn giấy phép khai thác khoáng sản, dẫn đến phải tạm dừng khai thác, ảnh hưởng tới việc làm của người lao động và hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Trên đây chỉ là 2 trong nhiều khó khăn trong công tác quản lý lĩnh vực địa chất khoáng sản trong địa bàn tỉnh thời gian qua liên quan đến giải quyết TTHC, quá trình thực hiện một số văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của trung ương lĩnh vực này.

Tạo nền tảng để đề xuất cơ chế

Để tăng cường công tác quản lý nhà nước lĩnh vực địa chất khoáng sản, UBND tỉnh đã nhiều lần có văn bản đề xuất, kiến nghị với Bộ TN&MT về việc có cơ chế phân cấp, ủy quyền trong một số lĩnh vực thuộc thẩm quyền của Bộ TN&MT. Mới đây, ngày 16/1, lãnh đạo UBND tỉnh đã có buổi làm việc với Bộ TN&MT về đề xuất được phân cấp, ủy quyền giải quyết một số thủ tục hành chính (TTHC) lĩnh vực địa chất khoáng sản thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ.

Cán bộ phường Thanh Sơn, TP Uông Bí, kiểm tra khu vực Đống Nủi, nơi từng xảy ra tình trạng khai thác than trái phép. Ảnh: Cao Quỳnh

Theo đó, UBND tỉnh đề nghị Bộ TN&MT ủy quyền cho UBND tỉnh được giải quyết gồm: Cấp giấy phép khai thác khoáng sản ở khu vực có dự án đầu tư xây dựng công trình đối với khoáng sản thuộc thẩm quyền cấp phép của Bộ; giải quyết việc phê duyệt, tổ chức nghiệm thu kết quả thực hiện đề án đóng cửa mỏ khoáng sản và quyết định đóng cửa mỏ khoáng sản đối với khoáng sản thuộc thẩm quyền cấp phép của Bộ; phân cấp giải quyết việc gia hạn giấy phép khai thác khoáng sản thuộc thẩm quyền cấp phép của Bộ.

Đối với những nội dung mà tỉnh đề xuất với Bộ TN&MT là hoàn toàn có cơ sở. Ngoài việc tỉnh đã cơ bản hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về khoáng sản, trên thực tế, Bộ TN&MT đã từng giao cho UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác thu hồi than trong khu vực dự án đầu tư xây dựng công trình. Việc giải quyết cấp giấy phép khai thác khoáng sản đã được UBND tỉnh thực hiện đúng các quy định, nhanh chóng. Sau khi kết thúc khai thác, việc đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường đã được giải quyết theo quy định pháp luật; sớm trả lại mặt bằng để triển khai dự án xây dựng công trình.

Phát biểu tại buổi làm việc với tỉnh Quảng Ninh ngày 16/1, Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà đánh giá cao những đề xuất của tỉnh và khẳng định Quảng Ninh là một trong số ít địa phương mạnh dạn đề xuất xin phân cấp, ủy quyền được giải quyết một số TTHC lĩnh vực địa chất khoáng sản do Bộ TN&MT đang quản lý. Đồng chí cho rằng, các đề xuất mà tỉnh đưa ra đều phù hợp với tình hình thực tiễn và có căn cứ để Bộ xem xét, nghiên cứu việc phân cấp, ủy quyền cho tỉnh giải quyết trong một số trường hợp cụ thể.

Có thể khẳng định, nếu tỉnh được phân cấp, ủy quyền được giải quyết một số nội dung thuộc thẩm quyền của các bộ, ngành trung ương, sẽ tạo thuận lợi rất lớn trong quá trình triển khai các nhiệm vụ phát triển KT-XH tại địa phương. Tuy nhiên, để làm được điều này, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật thuộc ngành, lĩnh vực đề xuất được phân cấp, ủy quyền, cần phải được hoàn thiện và phát huy hiệu quả trong thực tiễn; đồng thời, công tác quản lý nhà nước của các cấp chính quyền trên các lĩnh vực cần phải được tăng cường, đảm bảo tính hiệu quả.

Hồng Nhung