Triển khai chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng: Khó khăn trong giải quyết cho hộ gia đình

Tỉnh Quảng Ninh triển khai thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) theo Nghị định số 99/2010/NĐ-CP của Chính phủ từ năm 2015. Chính sách này đã hỗ trợ kinh phí không nhỏ cho các đối tượng thụ hưởng là cơ quan, đơn vị, địa phương đang làm nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng. Tuy nhiên, việc chi trả hỗ trợ cho đối tượng chủ rừng là hộ gia đình hiện nay đang gặp nhiều khó khăn.

Năm 2017 này, toàn tỉnh có 3 đơn vị phải trả phí DVMTR là Công ty CP Nước sạch Quảng Ninh, Công ty CP Phát triển Tùng Lâm và Nhà máy Thuỷ điện Khe Soong (thuộc Công ty CP An Sinh Lộc) với tổng số tiền trên 4,2 tỷ đồng. Trong đó: Công ty CP Phát triển Tùng Lâm phải chi trả trên 2,1 tỷ đồng; Công ty CP Nước sạch Quảng Ninh chi trả 1,8 tỷ đồng; Nhà máy Thuỷ điện Khe Soong chi trả gần 200 triệu đồng.

Rừng Quốc gia Yên Tử.

Thông qua Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Quảng Ninh, nguồn thu từ DVMTR đã được chi trả hợp lý, đúng quy định cho các đối tượng thụ hưởng. Trong đó, có những chủ rừng được chi trả ở mức cao, như: BQL Di tích và rừng quốc gia Yên Tử trên 1,8 tỷ đồng; Khu Bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng gần 600 triệu đồng; Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hoành Bồ trên 500 triệu đồng; UBND huyện Hoành Bồ trên 230 triệu đồng; TP Uông Bí 103 triệu đồng; huyện Bình Liêu 95 triệu đồng; BQL Rừng phòng hộ hồ Yên Lập gần 60 triệu đồng… Đây là nguồn kinh phí quan trọng, không chỉ thúc đẩy ý thức và nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ và chăm sóc rừng, nâng tỷ lệ che phủ rừng mà còn cải thiện đời sống, thu nhập cho người lao động trong ngành Lâm nghiệp.

Anh Phạm Văn Dược, Phó Ban Quản lý Di tích và rừng quốc gia Yên Tử, cho biết: Trước đây, kinh phí hoạt động của đơn vị đều do ngân sách TP Uông Bí cấp. Từ năm 2015 đến nay, từ nguồn kinh phí DVMTR mà đơn vị được thụ hưởng đã giảm bớt gánh nặng cho ngân sách và thêm điều kiện để trang sắm phương tiện thiết bị bảo vệ và chăm sóc rừng, cải thiện đời sống CBNV trong Ban Quản lý.

Còn anh Bùi Xuân Hưng, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Hoành Bồ, cho biết: Hoành Bồ là địa phương nhận được nhiều lợi ích từ chính sách chi trả DVMTR khi hầu hết các chủ rừng lớn trên địa bàn đều được chi trả hằng năm, đặc biệt là Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hoành Bồ, BQL Rừng phòng hộ hồ Yên Lập và UBND huyện. Đây sẽ là động lực quan trọng để đơn vị thực hiện tốt nhất trách nhiệm bảo vệ và phát triển rừng của mình, riêng UBND huyện Hoành Bồ cũng sử dụng nguồn kinh phí này để phòng chống cháy rừng, trồng cây phân tán, cây bóng mát, phòng trừ sâu bệnh hại rừng… những phần việc mà trước đây mặc dù đã được quan tâm, song vì nhiều lý do nên còn hạn chế.

Lực lượng chức năng TP Uông Bí kiểm tra, đánh giá chất lượng rừng trên địa bàn

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi trên thì hiện chính sách chi trả DVMTR cũng còn đang gặp một số khó khăn trong cả công tác thu phí và chi trả phí. Theo ông Phạm Văn Thanh, cán bộ Phòng Sử dụng và Phát triển rừng (Chi cục Kiểm lâm tỉnh), hiện nay việc chi trả  hỗ trợ cho nhóm đối tượng chủ rừng được thụ hưởng là các hộ gia đình hầu như vẫn chưa thực hiện được. Bởi mức chi trả cho mỗi hộ rất thấp, tính ra chưa tới 50.000 đồng/hộ/năm, không đủ chi phí thực hiện các thủ tục quản lý, đánh giá rừng, hóa đơn giấy tờ, sổ sách theo quy định. Chính bởi vậy, hiện phần lớn kinh phí chi trả này đều đang nhập chung về quỹ của các địa phương để thực hiện các công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong việc bảo vệ rừng tại cộng đồng.

Cùng với đó, một số chủ rừng được thụ hưởng chính sách do mức kinh phí nhận được thấp nên đã không thiết tha thực hiện các thủ tục hành chính theo quy định để lĩnh tiền về, điều này ít nhiều gây khó khăn trong công tác quản lý, thanh quyết toán. Đơn cử BQL rừng phòng hộ Ba Chẽ năm 2017 này chỉ được lĩnh 75.000 đồng, huyện Đầm Hà chỉ được lĩnh 550.000 đồng…

Đối với hoạt động sản xuất công nghiệp, mặc dù theo quy định là nằm trong đối tượng buộc phải chi trả DVMTR, song đến nay toàn tỉnh vẫn chưa thực hiện được. Nguyên nhân bởi hiện chưa có hướng dẫn cụ thể về việc điều tra khảo sát, xác định mức độ sử dụng phải chi trả, phạm vi đối tượng hưởng lợi… đối với nhóm đối tượng này. Trong khi đó, Quảng Ninh là tỉnh công nghiệp, đặc biệt là ngành công nghiệp khai khoáng và hoạt động sản xuất nhiệt điện, xi măng… vốn có sử dụng nguồn nước trực tiếp (cả nước mặt và nước ngầm) để phục vụ sản xuất. Theo các chuyên gia, nếu nhóm đối tượng này phải chi trả DVMTR thì đây sẽ là nguồn thu không nhỏ, góp phần nâng cao mức chi trả cho các đối tượng được thụ hưởng, từ đó tăng cường công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

Việt Hoa

[links()]