"Nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân các xã, thôn ĐBKK, hoàn thành Chương trình 135 theo đúng lộ trình"

(Đồng chí Nguyễn Hữu Giang, Giám đốc Sở NN&PTNT, trả lời phỏng vấn Báo Quảng Ninh)

Giai đoạn 2017-2020, Quảng Ninh phấn đấu đưa 22 xã và 11 thôn của 7 địa phương (Ba Chẽ, Hải Hà, Tiên Yên, Hoành Bồ, Bình Liêu, Đầm Hà, Vân Đồn) ra khỏi diện đặc biệt khó khăn (ĐBKK), hoàn thành mục tiêu Chương trình 135 trên địa bàn. Việc phát triển sản xuất (PTSX), nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân các xã 135 đang trở thành nhiệm vụ trọng tâm của ngành Nông nghiệp tỉnh trong giai đoạn này.

- Theo đồng chí, đối với Chương trình 135, việc giúp đồng bào PTSX đóng vai trò như thế nào?

+ Những năm qua, tỉnh đã tập trung nhiều nguồn lực đầu tư để các xã ĐBKK xây dựng và hoàn thiện các công trình hạ tầng thiết yếu, phục vụ đời sống, văn hoá, xã hội của người dân. Tuy nhiên, thu nhập của người dân vẫn còn rất thấp, tỷ lệ hộ nghèo và hộ cận nghèo còn cao, với gần 8.500 hộ. Nguyên nhân là do sản xuất nông, lâm nghiệp nhỏ lẻ, manh mún; chuyển dịch sản xuất còn chậm, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất còn khó khăn, sản xuất gắn với kinh tế thị trường còn rất hạn chế. Tại một số địa phương, người dân chủ yếu phát triển kinh tế từ trồng rừng sản xuất và khai thác lâm sản phụ theo hướng tự phát, chưa được tổ chức theo vùng sản xuất tập trung, theo chuỗi sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Một số sản phẩm nông, lâm nghiệp của đồng bào vùng dân tộc, miền núi chưa có thương hiệu, chất lượng chưa cao, tiêu thụ khó khăn.

Do đó, việc xây dựng đề án PTSX đóng vai trò rất quan trọng đối với Chương trình 135, là cơ sở để giúp các địa phương xác định các loại giống cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và nhu cầu nguyện vọng của người dân. Qua đó có điều kiện chuyển đổi sản xuất từ manh mún, nhỏ lẻ, tự phát sang sản xuất tập trung, tạo ra sản phẩm hàng hoá, nâng cao giá trị trên đơn vị diện tích. Đồng thời, nâng cao thu nhập cho người dân, góp phần giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới.  

- Đề án PTSX đưa các xã, thôn ra khỏi diện ĐBKK của ngành Nông nghiệp được triển khai như thế nào, thưa đồng chí?

+ Triển khai Chương trình 135, Sở đã tham mưu cho UBND tỉnh ra Quyết định số 2599/2016/QĐ-UBND “Về việc ban hành quy định mức hỗ trợ thực hiện Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc Chương trình 135, giai đoạn 2016-2020 trên địa bàn tỉnh”; đồng thời xây dựng đề cương hướng dẫn để các địa phương làm cơ sở xây dựng đề án thực hiện. Tháng 7-2016, Sở chủ trì phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh và các sở, ban, ngành liên quan thành lập đoàn công tác đi thực tế tại 6 địa phương có xã ĐBKK (trừ Vân Đồn chỉ có thôn ĐBKK nên không phải làm đề án PTSX). Trên cơ sở đề án PTSX của các địa phương gửi về, Sở đã chủ trì tổ chức thẩm định lần 1 vào tháng 8-2016, lần 2 vào tháng 9-2016. Qua thẩm định cho thấy, các đề án cơ bản bám sát theo đề cương hướng dẫn của Sở; còn một số đề án chưa đánh giá được hiệu quả kinh tế - xã hội và tác động đến môi trường, chưa đề xuất được nguồn vốn cho phù hợp với lộ trình; một số địa phương chưa chú trọng đến xây dựng hạ tầng...

Nhằm khắc phục tồn tại, hạn chế của các đề án, tổ thẩm định đã tập trung phân tích thực trạng, yếu tố ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội và sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp trên địa bàn các xã; xác định được nội dung các mô hình, dự án và các giống cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, cần hỗ trợ PTSX, nâng cao thu nhập cho người dân. Từ đó đề nghị các địa phương bổ sung một số nội dung còn thiếu vào đề án, như: Phân kỳ vốn, nhiệm vụ, giải pháp để triển khai đề án; xác định được các dự án ưu tiên để thực hiện; đánh giá những mô hình, dự án đã triển khai thành công và những sản phẩm thế mạnh của địa phương (Đầm Hà, Hải Hà, Tiên Yên, Hoành Bồ, Bình Liêu); xác định tỷ lệ hộ nghèo, nguyên nhân nghèo, từ đó có giải pháp cụ thể (Hải Hà, Bình Liêu); xác định quy mô, cơ cấu sản xuất, định hướng phát triển các loại cây trồng chính trên địa bàn các xã, giai đoạn 2017-2020 (Ba Chẽ, Hoành Bồ)... Từ đó thông báo kết quả thẩm định và đề nghị các địa phương chỉnh sửa, hoàn thiện Đề án PTSX phù hợp với lộ trình hoàn thành Chương trình 135.

- Cùng với việc thẩm định đề án PTSX của các địa phương, UBND tỉnh cũng đã giao trực tiếp cho ngành Nông nghiệp phụ trách theo dõi các xã 135 của huyện Bình Liêu. Đến nay, nội dung này đã được thực hiện như thế nào, thưa đồng chí?

+ Huyện Bình Liêu có 6 xã và 4 thôn, bản thuộc diện ĐBKK, nhiều nhất tỉnh, cũng là địa phương có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất tỉnh, với trên 33,78% số hộ nghèo. Theo kế hoạch đặt ra trong Chương trình 135, giai đoạn 2017-2020, huyện sẽ có khoảng 1.020 lượt hộ nghèo và cận nghèo thoát nghèo với thu nhập bình quân đầu người tối thiểu 18 triệu đồng/năm; 288 hộ nghèo được hỗ trợ xây nhà ở; 503 hộ nghèo được hỗ trợ xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh; 90% số hộ dân tại 6 xã và 70% số hộ dân tại 4 thôn ĐBKK được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh... Đây là những con số đặt ra không hề nhỏ với địa phương này.

Do đó, ngay sau khi UBND tỉnh giao (Sở NN&PTNT chủ trì, phối hợp với Sở TN&MT và Ban Xây dựng nông thôn mới theo dõi huyện Bình Liêu), Sở đã quán triệt sâu sắc nhiệm vụ này trong toàn ngành. Đồng thời, chủ động phối hợp chặt chẽ với huyện: Tăng cường tuyên truyền, đưa thông tin tới người dân; hướng dẫn địa phương triển khai các dự án hỗ trợ PTSX thuộc Chương trình 135 (hiện 11/17 dự án hỗ trợ PTSX đã được phê duyệt); hướng dẫn người dân thực hiện tốt công tác phòng trừ dịch hại cây trồng, vật nuôi, sản xuất hàng hoá, đảm bảo an toàn thực phẩm; hỗ trợ người dân xoá nhà tạm; huy động các nguồn lực xây dựng các công trình vệ sinh, chuồng trại, đảm bảo môi trường sạch sẽ, an toàn.

Sở cũng phối hợp với huyện tổ chức rà soát các công trình thuỷ lợi tại từng xã, thôn ĐBKK để có kế hoạch đầu tư xây dựng, phục vụ sản xuất và sinh hoạt của người dân; xây dựng phương án sắp xếp những hộ dân ở quá phân tán, không an toàn, khó tiếp cận, về điểm dân cư đã ổn định để sinh sống, phù hợp quy hoạch nông thôn mới; giải quyết dứt điểm việc thu hồi nhà, đất, vườn rừng của các hộ di dân biên giới nhưng đã bỏ khỏi nơi ở, để giao cho các hộ có nhu cầu; hướng dẫn người dân chuyển đổi trồng cây dong riềng để nâng cao giá trị sản lượng, tăng thu nhập; tập huấn kỹ thuật gắn với thực hành sản xuất tại đầu bờ; tìm kiếm đơn vị tiêu thụ sản phẩm, kết nối với cơ sở sản xuất trên địa bàn huyện để đảm bảo đầu ra của nông sản ổn định. Đặc biệt, Sở đã tổ chức đoàn liên ngành kiểm tra tình hình thực hiện đề án tại các xã ĐBKK của huyện, qua đó kịp thời tháo gỡ các vướng mắc, phát sinh trong quá trình triển khai.

Ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ vào cuộc cùng với huyện Bình Liêu nói riêng và Chương trình 135 của tỉnh nói chung với quyết tâm cao nhất.

- Xin cảm ơn đồng chí!

Hoàng Nga