Nâng cao tính ứng dụng của các đề tài nghiên cứu khoa học: Bài 2: Lấy doanh nghiệp là trung tâm

Quảng Ninh tiếp tục xác định mục tiêu, định hướng phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN) phải gắn kết chặt chẽ với yêu cầu phát triển của tỉnh. Để khắc phục những hạn chế, yếu kém, tỉnh đã đẩy mạnh thực hiện các giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động KH&CN, nhất là nâng cao tính ứng dụng của các nhiệm vụ, đề tài KH&CN vào phát triển kinh tế - xã hội.

Hoàn thiện cơ chế, chính sách

Những năm gần đây, tỉnh đã và đang tích cực hoàn thiện, đổi mới, bổ sung cơ chế, chính sách dành cho các đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân với nhiều ưu đãi, hỗ trợ để phát triển KH&CN. Qua đó tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động KH&CN, như: Quy định mức phân bổ ngân sách đối với các đề tài, dự án KH&CN; quản lý, sử dụng vốn đầu tư cho KH&CN; hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp; khuyến khích phát triển sản xuất hàng hoá nông nghiệp tập trung; thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao; khuyến khích đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, sinh viên...

Công ty CP Dược - Vật tư y tế Quảng Ninh tiếp nhận nghiên cứu từ Trường Đại học Quốc gia Hà Nội với sản phẩm dược liệu nhân trần, ba kích.

Đặc biệt là BCH Đảng bộ tỉnh đã thông qua Nghị quyết số 07-NQ/TU, ngày 13-3-2017 về phát triển KH&CN tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, với mục tiêu đẩy mạnh phát triển, ứng dụng KH&CN, làm cho KH&CN thực sự trở thành động lực quan trọng nhất để phát triển kinh tế tri thức, tăng năng suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh, hội nhập quốc tế, phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, đảm bảo quốc phòng - an ninh. Phấn đấu đến năm 2020, Quảng Ninh trở thành tỉnh có cơ cấu kinh tế dịch vụ, công nghiệp. Trong đó chú trọng ứng dụng, chuyển giao, đổi mới công nghệ; tập trung ưu tiên các lĩnh vực: Dịch vụ du lịch, dịch vụ thương mại, công nghệ sinh học, quản lý nhà nước, công nghệ thông tin, y tế, giáo dục.

Bên cạnh đó, với định hướng các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ phải gắn kết chặt chẽ với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, do đó, Sở KH&CN đã tham mưu cho tỉnh xây dựng, thực hiện nghiêm túc các quy trình, quy chế quản lý nhiệm vụ KH&CN sử dụng ngân sách nhà nước. Trong tháng 5-2017, UBND tỉnh đã có Quyết định số 1372/2017/QĐ-UBND về việc ban hành quy định quản lý nhiệm vụ KH&CN tỉnh Quảng Ninh. Đó là quy trình chặt chẽ từ khâu xác định nhiệm vụ đến phê duyệt, kiểm tra tiến độ, đánh giá, nghiệm thu và đưa vào áp dụng. Trong đó, quan trọng nhất là khâu xác định, lựa chọn nhiệm vụ KH&CN. Việc lựa chọn nhiệm vụ được thực hiện thông qua hội đồng tư vấn, hội đồng KH&CN, bám sát vào định hướng hoạt động của tỉnh.

Thúc đẩy mối liên kết trong sáng tạo, ứng dụng KHCN

Để nâng cao tính ứng dụng của các nhiệm vụ KH&CN, Quảng Ninh đã xác định cần xây dựng những giải pháp thúc đẩy mối liên kết giữa nhà khoa học - doanh nghiệp - nhà nước, trong đó lấy doanh nghiệp là trung tâm, nơi ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ. Công ty CP Dược - Vật tư y tế Quảng Ninh là một trong những doanh nghiệp khá thành công với việc tiếp nhận một số nhiệm vụ KH&CN của các trường đại học. Gần đây nhất, doanh nghiệp đã cho ra mắt 2 sản phẩm nước uống Bakmax-Qn được sản xuất từ dược liệu ba kích và nước uống Forgomax-QN được sản xuất từ dược liệu nhân trần, chuyển giao công nghệ từ kết quả nghiên cứu của Trường Đại học Quốc gia Hà Nội. Từ việc ứng dụng tiến bộ KH&CN, nâng cao năng lực sản xuất giúp cho Công ty quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu.

Ngoài ra, Công ty đã thành lập Trung tâm Ươm tạo công nghệ và Phát triển doanh nghiệp KH&CN dược; tăng cường hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp... về nuôi trồng, chiết xuất, sản xuất thuốc từ dược liệu. Nhờ đó, công tác nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất, kinh doanh được đẩy mạnh. Ông Nguyễn Tiến Dũng, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc Công ty, cho biết: Việc phát triển các trung tâm ươm tạo được các doanh nghiệp hết sức quan tâm, do đó, chúng tôi mong muốn tỉnh cần sớm triển khai Đề án “Trung tâm Ươm tạo công nghệ và doanh nghiệp khoa học và công nghệ tỉnh Quảng Ninh”. Qua đó hỗ trợ hoạt động của cơ sở ươm tạo công nghệ, doanh nghiệp KH&CN theo mô hình do doanh nghiệp quản lý; hỗ trợ các doanh nghiệp tham gia ươm tạo tại các cơ sở ươm tạo công nghệ.

Bên cạnh đó, tỉnh đã và đang tiếp tục hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi để chuyển giao kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, nhằm phát triển doanh nghiệp KH&CN; khuyến khích doanh nghiệp thành lập quỹ phát triển KH&CN của doanh nghiệp gắn hoạt động sản xuất, kinh doanh với nghiên cứu khoa học. Các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh chủ động tiếp xúc, làm việc với doanh nghiệp để nắm bắt nhu cầu nghiên cứu, ứng dụng, từ đó đề xuất các nhiệm vụ KH&CN cần sự hỗ trợ của Nhà nước. Ngoài ra, hàng loạt các giải pháp cần tiếp tục phát huy nhằm nâng cao tính ứng dụng KH&CN, như: Tổ chức thường xuyên hội chợ quảng bá, triển lãm các sản phẩm OCOP gắn với thành tựu KH&CN; hình thành các tổ chức dịch vụ KH&CN làm nhiệm vụ giới thiệu, cung cấp dịch vụ, công nghệ, đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp và thị trường; thường xuyên tổ chức tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, người dân về vai trò của KH&CN đối với sự phát triển kinh tế - xã hội; gắn các chỉ tiêu về phát triển KH&CN với các chỉ tiêu về phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh...

Các cấp, ngành và Sở KH&CN lựa chọn kỹ các đề tài sát thực tế, có tính khả thi cao; kiên quyết dừng đầu tư kinh phí cho dự án nghiên cứu không có tính khả thi, hiệu quả thấp. Các sở, ngành, địa phương, doanh nghiệp cần chủ động xây dựng kế hoạch ứng dụng KH&CN; đề xuất chuyển giao kết quả nghiên cứu vào thực tế, nhất là hỗ trợ xây dựng các mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao... nhằm tạo đà cho KH&CN phát triển và ứng dụng vào nhiều lĩnh vực của đời sống.

Nguyễn Hoa