Cải tạo, phục hồi môi trường các bãi thải mỏ than

Ông Nguyễn Ngọc Cơ, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), khẳng định: Nhằm hạn chế thấp nhất ảnh hưởng xấu của quá trình khai thác than đến môi trường và đời sống của người dân, trong quá trình khai thác than, TKV đã rất quan tâm đến công tác bảo vệ môi trường, đặc biệt là vấn đề an toàn của các bãi thải.

Chính vì thế, việc đổ thải đất đá tại các bãi thải đều được các đơn vị thành viên TKV thực hiện theo đúng các quy hoạch, thiết kế mỏ, quy hoạch sử dụng đất được phê duyệt và tuân thủ đúng các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn trong khai thác mỏ. Cụ thể các bãi thải đều được đổ thải trong phạm vi quy hoạch sử dụng đất tỷ lệ 1/500 đã được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt; cốt cao đổ thải tuân thủ theo đúng quy hoạch và thiết kế (+300 trở xuống); đổ thải theo tầng thấp có chiều cao tầng 30m-50m, chiều rộng mặt tầng 20m-30m; chân bãi thải có đê đập chắn đất đá. Rút kinh nghiệm từ “thảm hoạ” đợt mưa lụt lớn cuối tháng 7, đầu tháng 8 năm 2015 khiến các bãi thải bị quá tải, phá vỡ hệ thống tầng, thoát nước, gây hư hỏng các đập chắn đất đá tại các bãi thải, đặc biệt là bãi thải Đông Cao Sơn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân.

Đến nay, tất cả các mỏ của TKV đều có trạm xử lý nước thải. Ảnh: Việt Trung (CTV)

Ngay sau đợt mưa lụt, TKV đã chỉ đạo Công ty CP Than Cọc Sáu củng cố lại các tầng bãi thải, phối hợp với chính quyền địa phương đền bù di chuyển các hộ dân bị ảnh hưởng thuộc khu 4, phường Mông Dương đến nơi ở mới an toàn, gia cố đập chắn H10 và 9.8; làm tuyến đê chắn chân bãi thải và đập rọ đá mới để ngăn đất đá; Công ty Than Mông Dương nạo vét, sửa chữa suối H10, nạo vét suối 9.8. Để hạn chế bụi từ quá trình vận chuyển, đổ thải đất đá trên bãi thải Đông Cao Sơn, TKV đã chỉ đạo Công ty CP Than Cọc Sáu và các đơn vị liên quan tăng cường tưới nước, thực hiện nghiêm túc việc đổ thải tầng thấp, ưu tiên đổ thải ở bãi thải trong và những tầng phía dưới vào những ngày khô hanh, nắng nóng để giảm phát tán bụi. Theo đó, Công ty CP Than Cọc Sáu đã đầu tư hơn 100 cột phun sương chống bụi tại các đầu băng sàng, máng rót, cầu chuyển tải than; đầu tư 280m lưới chống bụi cao 10m bao quanh khu vực kho than, hệ thống sàng tuyển than; hàng năm đầu tư trên 20.000m2 bạt che phủ các đống than; bố trí xe chuyên dụng thường xuyên tưới nước dập bụi tại các tuyến vận chuyển, nền kho bãi chứa than; từng bước bê tông hoá nền, tường bao quanh, mái che kho nhằm giảm thiểu phát sinh bụi.

Theo báo cáo của TKV đến nay, Tập đoàn đã cải tạo phục hồi môi trường thêm 180ha bãi thải kết thúc, đưa tổng số diện tích bãi thải, khai trường đã cải tạo phục hồi môi trường là 900ha. Các khu vực bãi thải bị ảnh hưởng nặng bởi đợt mưa lụt lịch sử năm 2015 (Đông Cao Sơn, Chính Bắc Núi Béo) đã được củng cố các tầng thải, xây dựng bổ sung 4 đập ngăn đất đá lớn, 1.500m đê chân, 720m mương thoát nước chân bãi thải; hoàn thành cải tạo, nạo vét hồ Khe Rè, suối 9.8, suối H10 Mông Dương và các tuyến suối thoát nước khác đảm bảo an toàn qua mùa mưa bão năm 2016; đưa thêm 5 trạm xử lý nước thải mỏ vào hoạt động, nâng tổng số trạm xử lý nước thải mỏ trên địa bàn Quảng Ninh là 45 trạm, đủ năng lực xử lý lượng nước thải mỏ phát sinh trong sản xuất đạt quy chuẩn môi trường; thực hiện thu gom chất thải nguy hại của các đơn vị, xử lý tại nhà máy xử lý chất thải nguy hại tập trung tại Dương Huy đảm bảo quy chuẩn môi trường, tái sử dụng cho các nhà máy điện và các nhu cầu khác. Các loại chất thải thông thường được thu gom, đổ thải đúng quy định...

Nhằm hạn chế bụi thải phát sinh trong quá trình vận tải than, TKV đã đầu tư và đưa vào sử dụng nhiều tuyến băng tải vận chuyển than, như: Tuyến băng tải vận chuyển than Lép Mỹ - cảng Km6; tuyến băng tải Khe Ngát - Điền Công; hoàn thành làm bao che chống bụi cứng trên các toa xe chở than và hệ thống rửa toa xe tại Công ty Tuyển than Cửa Ông, Hòn Gai; công tác chống bụi trong mỏ đều được các đơn vị quan tâm thực hiện. Việc lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường tự động đã thực hiện xong ở Nhà máy nhiệt điện Đông Triều, 1 tổ máy của Nhà máy nhiện điện Cẩm Phả, hiện đang triển khai các tổ máy còn lại; các trạm xử lý nước thải có lưu lượng >1.000m3/ngày đêm đang được triển khai đầu tư...

Bên cạnh đó, để đảm bảo an toàn cho các hộ dân sinh sống xung quanh khu vực bãi thải, TKV đã bố trí nguồn vốn, thực hiện di dời xong 189 hộ dân tại 8 khu vực có nguy cơ sạt lở, ngập lụt từ bãi thải, khai trường theo Đề án di dân tổng thể của tỉnh, trong đó các khu đã di dời xong gồm: Tổ 1 và 2, khu 4, phường Mông Dương, tổ 3 và 5, khu 4, phường Mông Dương, tổ 30, khu 4, phường Hà Phong, tổ 10, khu 4, phường Hà Tu, khu 5, phường Hà Khánh. Các khu khác đang tích cực phối hợp với các địa phương phê duyệt phương án đền bù và thực hiện di dời tiếp các hộ dân theo tiến độ xác định trong Đề án...

Chủ động đối phó với mùa mưa bão năm nay, ông Cơ cho biết: TKV đã chỉ đạo các đơn vị thành viên rà soát các vị trí có nguy cơ sạt lở, ảnh hưởng đến khu dân cư, thường xuyên đôn đốc các công ty thực hiện đúng các quy trình bảo vệ môi trường. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng, chính quyền địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp về hoàn nguyên môi trường các bãi thải, các khu vực xong khai thác và di dời dân khỏi vùng nguy cơ sạt lở cao.

Đặng Nhung