Công ty Than Khe Chàm - TKV: Từng bước làm chủ công nghệ tiên tiến

Những năm gần đây, Công ty Than Khe Chàm luôn được Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam ghi nhận là một trong những đơn vị đi đầu trong thực hiện chủ trương cơ giới hoá (CGH) của ngành. Công ty đã chủ động, sáng tạo và nỗ lực áp dụng thành công những cải tiến công nghệ, trang thiết bị mới vào sản xuất cũng như đẩy mạnh CGH trong đào lò nhằm tăng năng suất lao động. Đồng thời, để nâng cao công tác điều hành trong điều kiện sản xuất ngày càng khó khăn và có địa chất phức tạp như tại mỏ than Khe Chàm, Công ty đã mạnh dạn nghiên cứu, đầu tư và đưa vào sử dụng hệ thống “Điều khiển, giám sát tập trung trong lò”. Đây là hệ thống tiến tiên hiện đại và có tính chất đột phá trong công tác bảo đảm an toàn cho người lao động. Hệ thống đã giải quyết được những vấn đề quan trọng đối với một mỏ than hầm lò, đó là giám sát, điều hành dây chuyền sản xuất chính từ xa, quản lý nhân sự, thông tin được cho người lao động khi mỏ có sự cố, quản lý được chất lượng khí, gió trong mỏ. Hệ thống có thể xác định được vị trí của từng công nhân 24/24h, giúp cho công tác cứu hộ, cứu nạn kịp thời khi có sự cố xảy ra.

Hệ thống “Điều khiển, giám sát tập trung trong lò” góp phần nâng cao chất lượng điều hành công việc của Công ty Than Khe Chàm.

Riêng đối với việc áp dụng cải tiến công nghệ vào khai thác sản xuất, Công ty luôn xác định là một nhiệm vụ trọng tâm và được ưu tiên thực hiện. Trước thực trạng mỏ Khe Chàm I đã bước vào giai đoạn khấu vét, diện khai thác và đào lò dần thu hẹp, Công ty đã chuyển hướng khai thác than, sản xuất tập trung tại các vỉa than thuộc dự án mỏ Khe Chàm III. Tuy nhiên, nơi đây lại có điều kiện địa chất rất phức tạp, điển hình như tại vỉa 14.5-5 có chiều dày lớn, than, đất đá mềm yếu, bở rời, không xác định được độ cứng, thường xuyên xảy ra tình trạng tụt lở than, đất đá trước gương trong quá trình khai thác đào lò. Ngoài ra, áp lực mỏ lớn gây lún nén biến dạng tiết diện các đường lò làm phức tạp và khó khăn trong quá trình thi công. Điều này cũng làm ảnh hưởng đến năng suất, tiến độ làm việc của người lao động.

Để khắc phục khó khăn đó, Công ty đã nghiên cứu kỹ lưỡng các phương án cùng chuyên gia nước ngoài. Sau khi cân nhắc và bàn bạc kỹ lưỡng, Ban Giám đốc Công ty đã áp dụng công nghệ CGH đồng bộ trong khai thác vỉa dày và có thu hồi nóc trong điều kiện địa chất không ổn định, than bở rời, tụt lở trước gương đối với lò chợ 14.5-5. Việc triển khai lắp đặt công nghệ mới được Ban Giám đốc giao cho chính các phân xưởng trong Công ty đảm nhiệm. Đó là các đơn vị như Công trường Khai thác 6, Công trường Đào lò 3, Phân xưởng Vận tải đường sắt... Kết quả sau 1 tháng thi công lắp đặt, đến giữa tháng 4-2016, Công ty đã hoàn thiện giai đoạn I của công trình lắp đặt lò chợ CGH đồng bộ thu hồi than nóc lò chợ 14.5-5, công suất 600.000 tấn/năm với tổng mức đầu tư trên 252 tỷ đồng. Theo đó, lò chợ có chiều dài phương khấu là 333m, chiều dài theo hướng dốc là 150m, chiều dày vỉa trung bình là 8m, chiều cao khấu than 2,6m. Tổng số giàn thuỷ lực di động lắp đặt trong lò là 106 giàn, 1 máy khấu than MG 150/375-WD cùng hệ thống máng cào trước, máng cào sau SGZ630/264 và máy truyền tải SZZ730/132 (đây là công nghệ hiện đại tiên tiến nhất trong việc khai thác than hầm lò hiện nay).

Là đơn vị được giao phụ trách khai thác lò chợ 14.5-5, Quản đốc Phân xưởng Khai thác 4 Bùi Ngọc Hiển cho biết: Công nghệ CGH mới được áp dụng này thực sự rất hiệu quả khi đưa vào sản xuất. Năng suất lao động tăng gấp 2 lần/ca so với trước đây mà số lượng công nhân lại giảm một nửa, góp phần tiết kiệm chi phí sản xuất cho Công ty. Từ khi đưa vào hoạt động từ đầu quý III tới nay, trung bình mỗi ca hệ thống này đạt từ 18-21 tấn than/công/ca, cao điểm nhất có ngày hệ thống cho ra được trên 1.000 tấn than.

Bên cạnh đó, trong 6 tháng đầu năm 2016, Công ty cũng đã áp dụng thành công giải pháp khoan ép nước tăng cường độ ổn định của vỉa than theo hai phương pháp đó là khoan sâu từ 30-40m vào vỉa than, đóng ống chống và bơm ép nước vào lỗ khoan và phương pháp khoan lỗ khoan ngắn 4-6m, dùng ống tự phình chèn vào lỗ khoan. Khi có nước, than sẽ tăng độ dính kết, áp lực mỏ nén xuống tạo nên độ dính kết tương đối, hạn chế tụt lở trước gương, thuận lợi cho quá trình thi công, do vậy đã tăng năng suất, giảm bụi, giảm nhiệt độ, cải thiện điều kiện làm việc cho công nhân. Công ty đã thử nghiệm thành công tại Công trường Khai thác 7 và Công trường Đào lò 3, từ đó nhân rộng trong toàn Công ty. Ngoài giải pháp khoan ép nước tăng cường tính ổn định của vỉa than, Khe Chàm còn ứng dụng thành công giải pháp chống lò bằng vì neo tại các khu vực có điều kiện địa chất có độ kiên cố của đá vách yếu, xuất hiện nứt nẻ.

Trao đổi với phóng viên, ông Vũ Quang Tuyến, Phó Giám đốc Công ty Than Khe Chàm cho biết: Đối với việc triển khai CGH trong sản xuất, Khe Chàm sẽ phấn đấu nhanh chóng làm chủ công nghệ, vận hành, khai thác hiệu quả lò chợ CGH đồng bộ 14.5-5 công suất 600.000 tấn/năm để có thể đưa công suất mỏ Khe Chàm III sớm đạt công suất thiết kế 2,5 triệu tấn/năm, xây dựng mỏ theo đúng tiêu chí “Mỏ hiện đại, mỏ an toàn, mỏ ít người, mỏ sạch”.

Lương Giang