Giải ngân vốn vay giải quyết việc làm: Nhiều khó khăn cần được tháo gỡ

Với mục tiêu tạo việc làm, giải quyết lao động dôi dư tại địa phương, thời gian qua, nguồn vốn vay giải quyết việc làm (GQVL) của Ngân hàng Chính sách xã hội Quảng Ninh đã được sử dụng hiệu quả, góp phần tích cực trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về GQVL, xoá đói giảm nghèo, đặc biệt là ở khu vực nông thôn...

Phải khẳng định rằng, vốn vay GQVL là hoạt động tín dụng chính sách có ý nghĩa hết sức thiết thực, nguồn vốn vay đã được phân bổ hầu khắp các thôn, bản, xã, phường của 14 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn toàn tỉnh. Theo báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh, đến nay, dư nợ cho vay của vốn vay GQVL là trên 55 tỷ đồng và đều đến được đối tượng cần vốn, triệt để sử dụng nguồn vốn, vì vậy hệ số sử dụng vốn không ngừng được nâng cao, tỷ lệ nợ quá hạn giảm. Không thể phủ nhận, chương trình cho vay giải quyết việc làm đã góp phần tích cực giải quyết được nhiều việc làm cho xã hội, hỗ trợ vốn cho các cơ sở sản xuất kinh doanh và hộ gia đình để mở rộng sản xuất, thu hút tạo việc làm cho nhiều người lao động góp phần làm giảm tỷ lệ thất nghiệp, tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho người lao động; thay đổi cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất hàng hoá ở nông thôn. Từ đó, đã xuất hiện rất nhiều các điển hình về làm ăn kinh tế giỏi, không chỉ ở khu vực thành thị mà còn ở khu vực nông thôn, vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, hải đảo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số.

Vườn cam Đường Canh của gia đình anh Dương Văn Ký, thôn An Biên, xã Thuỷ An (Đông Triều) đang được người làm công chăm sóc.

Cùng với đó, các tổ chức chính trị - xã hội, thông qua hoạt động cho vay, các tổ chức này đã có điều kiện đi sâu, đi sát tới từng cơ sở gắn kết hoạt động kinh tế với nhiệm vụ chính trị của tổ chức mình, đẩy mạnh các phong trào thi đua làm kinh tế giỏi. Qua đó, không chỉ bảo đảm thu nhập, ổn định đời sống các hộ gia đình vay vốn mà còn tạo thêm việc làm cho nhiều lao động khác. Mới đây nhất, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định điều chỉnh giảm lãi suất cho vay đối với chương trình giải quyết việc làm là 7,2%/năm. Như vậy, lãi suất đã được điều chỉnh giảm 0,6%/năm so với trước đây. Việc điều chỉnh giảm lãi suất lần này sẽ góp phần tiếp tục giúp người nghèo được tiếp cận với nguồn vốn vay dễ hơn, giúp công cuộc xoá đói giảm nghèo nhanh và bền vững đạt hiệu quả cao... Qua đó, chương trình sẽ thực sự trở thành “đòn bẩy” để người nghèo được vay vốn sản xuất, chăn nuôi, phát triển kinh tế, cải thiện chất lượng cuộc sống.

Nói về hiệu quả của nguồn vốn, anh Dương Văn Ký, thôn An Biên, xã Thuỷ An, huyện Đông Triều cho biết: Đối với các hộ gia đình làm nông nghiệp 20 triệu đồng là một số tiền không nhỏ. Đơn cử như gia đình tôi, số tiền đó đã giúp gia đình tôi mở rộng diện tích gieo trồng, mua giống, phân bón... Hiện chúng tôi đang tập trung phát triển kinh tế trang trại, kết hợp giữa trồng cam Đường Canh, trồng na, nuôi cá nước ngọt, nuôi lợn thịt. Trang trại của gia đình tôi có trên 3.000 gốc cam Đường Canh, hơn 4.000m2 nuôi cá nước ngọt và hơn 1ha trồng na (tại xã Việt Dân, Đông Triều) hơn 50 con lợn thịt mỗi lứa.

Nhìn nhận từ thực tế cho thấy, bên cạnh những kết quả đã đạt được, chương trình cho vay GQVL còn những bất cập và khó khăn. Trước hết phải nói đến đó là nguồn vốn vay GQVL hiện nay còn rất hạn hẹp. Theo báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh, tổng nguồn vốn của chương trình đến nay là 85 tỷ đồng; trong đó nguồn vốn từ ngân sách của Trung ương là 73 tỷ đồng, nguồn vốn từ ngân sách địa phương là 12 tỷ đồng. Hàng năm, ngân hàng đều có nguồn vốn phân bổ riêng cho chương trình cho vay GQVL. Tuy nhiên, mỗi năm mức tăng thêm của nguồn vốn này từ ngân sách nhà nước bổ sung bình quân từ 2-3 tỷ đồng/năm, cá biệt năm 2014 nguồn bổ sung cho chương trình chỉ dừng lại ở 500 triệu đồng. So với nhu cầu thực tế, đặc biệt là trong giai đoạn kinh tế khó khăn, thì con số này còn quá khiêm tốn. Thêm vào đó, tỷ lệ lao động không có việc làm sau khi tốt nghiệp các trường đào tạo, các lớp đào tạo nghề ở khu vực nông thôn và thành thị là rất lớn và không ngừng gia tăng. Tuy nhiên, đối tượng này lại chưa tiếp cận được với nguồn vốn.

Ông Phạm Văn Cung, Phó Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh cho biết: Theo quyết định số 71/QĐ-TTg ngày 5-4-2005 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế quản lý, điều hành vốn cho vay của Quỹ quốc gia giải quyết việc làm, mỗi cơ sở sản xuất kinh doanh được vay tối đa 500 triệu đồng/dự án và hộ gia đình là 20 triệu đồng/hộ. Đến thời điểm này, số cơ sở được vay 500 triệu đồng ở Quảng Ninh chiếm tỷ lệ rất thấp mà phổ biến hơn cả vẫn là mức vay vài chục triệu đồng cho đối tượng là các hộ kinh doanh cá thể, hộ gia đình. Bởi hiện nay để được vay tối đa 500 triệu đồng/dự án thì các cơ sở sản xuất kinh doanh muốn vay phải đáp ứng đủ các điều kiện về số lao động, năng lực phát triển sản xuất, tài sản thế chấp. Trong khi đó, các ngân hàng thương mại hiện nay cũng thực hiện hàng loạt chính sách ưu đãi về lãi suất, điều kiện và thủ tục vay vốn tạo điều kiện thuận lợi cho cơ sở sản xuất kinh doanh được vay vốn. Cũng theo nghị định, mỗi hộ gia đình có thể vay tối đa là 20 triệu đồng/hộ, song do nguồn vốn hạn hẹp nên theo tính toán của chúng tôi hiện các hộ gia đình chỉ được vay tối đa là 18 triệu đồng/hộ. Thời hạn vay vốn còn tương đối ngắn nên các hộ gia đình, cơ sở sản xuất gặp không ít khó khăn trong việc quay vòng để thu hồi vốn. Bên cạnh đó, cơ chế quản lý vốn vay lại chưa tập trung (chủ yếu do các tổ chức hội, đoàn thể quản lý) nên thời gian thẩm định, phê duyệt món vay kéo dài, làm giảm hiệu quả của nguồn vốn. Về xử lý nợ rủi ro đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách nói chung, đối với các đối tượng vay vốn giải quyết việc làm nói riêng còn chưa phù hợp và cụ thể.

Chắc chắn rằng, tháo gỡ kịp thời những khó khăn hiện nay sẽ giúp chương trình cho vay GQVL phát huy được những hiệu quả tích cực hơn nữa.

Cao Quỳnh