Động lực cho nông nghiệp phát triển

Hiện nay, nền nông nghiệp đang có những bước phát triển đáng kể về chất lượng nông sản cũng như trình độ canh tác của người nông dân. Tuy nhiên, bên cạnh đó, “bài toán” tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm nông nghiệp vẫn là một thách thức lớn đối với người nông dân trong quá trình hội nhập. Vì vậy việc tìm ra phương thức tiêu thụ, đảm bảo đầu ra cho nông sản thực sự là một vấn đề lớn để cải thiện đời sống người nông dân, nâng cao chất lượng ngành nông nghiệp.

Tập trung đầu tư cho chăn nuôi, trồng trọt rồi lại lo lắng tìm đầu ra cho sản phẩm đã trở thành một vòng luẩn quẩn trong sản xuất nông nghiệp của bà con nông dân. Bên cạnh đó câu chuyện “Được mùa rớt giá” cũng là một nỗi lo thường trực của người nông dân do sản xuất chạy theo nhu cầu tức thời của thị trường. Một vài năm trước đây, khi một số hộ dân thành công với nghề nuôi nhím tại huyện Hoành Bồ, nhiều hộ khác đã học theo cách làm trên. Tương tự, nhiều nông sản khác của tỉnh cũng đang loay hoay tìm đầu ra như hoa quả, thuỷ sản, thịt gia súc, gia cầm… Trong đó mặt hàng rau xanh, với hơn 90% sản lượng được tiêu thụ trên địa bàn tỉnh nhưng hầu hết do người dân tự mang ra các chợ bán. Theo đánh giá của Sở NN&PTNT, việc tiêu thụ rau xanh hiện vẫn đang trong tình trạng nhỏ lẻ, manh mún, thiếu chủ động và chạy theo thị trường là chính. Phường Cộng Hoà (TX Quảng Yên) hiện nay đang có trên 320ha diện tích đất canh tác rau màu. Trong đó, vùng chuyên rau có khoảng 80ha. Trước nhu cầu thực tế về việc sử dụng rau đảm bảo chất lượng, Cộng Hoà đã xây dựng và được chứng nhận là vùng sản xuất rau an toàn.

Nông dân phường Cộng Hoà (Quảng Yên) làm đất chuẩn bị canh tác.

Tuy nhiên, phần lớn người nông dân trồng rau trong xã phải mang rau đến các chợ đầu mối, chợ dân sinh để tiêu thụ, hoặc tư thương đến mua tại vườn. Vì vậy, việc nông sản của bà con bị ép giá là không tránh khỏi. Anh Bùi Văn Ninh, khu Đống Vông, phường Cộng Hoà cho biết: “Chúng tôi được hướng dẫn sản xuất rau theo tiêu chuẩn rau an toàn, quy trình chăm sóc đảm bảo hơn trước nên năng suất và chất lượng rau tốt hơn nhiều. Tuy nhiên, việc tiêu thụ rau của chúng tôi vẫn chủ yếu là tự túc, mang ra các chợ đầu mối bán lại, mà chưa có nguồn thu mua ổn định, nên vẫn bị tư thương ép giá, đánh đồng với các loại rau củ sản xuất theo quy trình thông thường khác, vậy nên lãi lời chẳng hơn được là bao nhiêu...”.

Cùng với đó, các hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất còn chậm triển khai. Nhiều địa phương chưa định vị được các sản phẩm nông nghiệp để quy hoạch, lúng túng trong khâu lập dự án và xây dựng thương hiệu cũng như khâu sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, liên kết 4 nhà (nhà nông, nhà khoa học, nhà quản lý, nhà đầu tư) vẫn còn thiếu. Vì vậy, thu hút đầu tư trong lĩnh vực nông, lâm, ngư, chế biến, dịch vụ... ở khu vực nông thôn còn hạn chế, đây cũng là khó khăn trong thực hiện tiêu chí chuyển dịch cơ cấu lao động và nâng cao thu nhập.

Hiện nay bên cạnh những mục tiêu về cơ sở hạ tầng, văn hoá, môi trường, nguồn nhân lực…, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Quảng Ninh là thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp, thực hiện tốt chương trình xây dựng nông thôn mới. Trên thực tế muốn có một nền nông nghiệp phát triển bền vững, cần phải xây dựng được vùng nguyên liệu rộng lớn, ổn định cũng như  ngành công nghiệp chế biến và nâng cao chất lượng nông sản để hạn chế trường hợp người nông dân bị ép giá sau các vụ mùa. Nhằm nâng cao nhận thức cho các cá nhân, tổ chức về sở hữu trí tuệ, tạo dựng, quản lý và phát triển thương hiệu nhằm phát triển sản xuất, bảo vệ lợi ích chính đáng của nhà sản xuất và người tiêu dùng cũng được quan tâm. Tỉnh đã có chương trình “Xây dựng và phát triển thương hiệu cho sản phẩm nông nghiệp đến năm 2015” với những nội dung và tiến độ cụ thể. Trong năm 2012 này tỉnh đã dành 32 tỷ đồng để phát triển thương hiệu 14 loại nông sản như: Chả mực Hạ Long; sá sùng Vân Đồn; tu hài Vân Đồn; mật ong Tiên Yên; mực ống Cô Tô; na dai Đông Triều; gà Tiên Yên; rau an toàn Quảng Yên; rượu mơ Yên Tử, miến dong Bình Liêu… Điều này thể hiện quyết tâm của tỉnh trong việc phát triển thương hiệu đối với các sản vật của địa phương. Qua đó góp phần tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm nông nghiệp, nâng cao mức sống cho người nông dân...

Nguyễn Thanh Tùng