Tái tạo nguồn lợi thuỷ sản

Kỷ niệm 53 năm Ngày truyền thống nghề cá Việt Nam, 1-4 (1959-2012), ngay từ sáng sớm ngày 30-3, tại bến Giang, phường Tân An (Quảng Yên), các ngư dân, hội viên Hội Nghề cá Quảng Ninh đã tề tựu để được thả các loài thuỷ sản giống ra tự nhiên. Cờ hoa, băng zôn, khẩu hiệu dọc bến đã tạo thêm không khí tưng bừng cho ngày hội.

Kiểm tra tôm giống trước khi thả ra tự nhiên.

Ngày hội thả giống thủy sản

Cách đây 53 năm, ngày 1-4-1959, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã về thăm làng cá Cát Bà (Hải Phòng), Tuần Châu (Quảng Ninh) và một số đảo tiền tiêu vùng Đông Bắc của Tổ quốc. Tại những nơi đến thăm, Người căn dặn: “Biển bạc của ta do nhân dân ta làm chủ” và nhắc nhở “cán bộ phải tổ chức sản xuất và chăm lo đời sống cho nhân dân vùng biển”. Ngày 1-4 từ đó đã được chọn là Ngày truyền thống ngành Thuỷ sản Việt Nam.

Ngày truyền thống của ngành hàng năm, Sở NN,PTNT cùng với Hội Nghề cá Quảng Ninh đều tổ chức các hoạt động ôn lại truyền thống của ngành, đánh giá những thuận lợi, khó khăn trong quá trình phát triển, đồng thời tổ chức thả giống thủy sản ra tự nhiên nhằm giáo dục, nâng cao ý thức bảo vệ, phục hồi, tái tạo và phát triển nguồn lợi thuỷ sản, bảo vệ môi trường sống của các loài thuỷ sinh tại các thuỷ vực ngoài tự nhiên đối với toàn thể hội viên nghề cá và bà con ngư dân. Mỗi năm, bà con ngư dân trong toàn tỉnh đã thả ra tự nhiên hàng triệu tôm, cá giống.

Kỷ niệm 53 năm Ngày truyền thống nghề cá Việt Nam năm nay, ngay từ sáng sớm ngày 30-3, tại bến Giang, phường Tân An (Quảng Yên), bà con ngư dân đã có mặt và nô nức đi thả giống. Người nói, người cười, ai cũng mang trong mình niềm vui được góp phần nhỏ bé trong việc bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thuỷ sản.

Ông Bùi Văn Thuân, phường Tân An cho biết: “Ngày trước, gia đình tôi làm nghề lưới rê khai thác gần bờ, nhưng do khu vực gần bờ có quá nhiều tàu thuyền khai thác nên sản lượng khai thác mỗi mẻ lưới rất thấp. Mấy năm nay, tôi đã chuyển sang làm nghề câu tuyến khơi và đây là nghề chính nuôi sống cả gia đình. Những năm gần đây, sản lượng đánh bắt mỗi chuyến khai thác của chúng tôi cũng giảm dần, nguyên nhân cũng một phần do nguồn lợi thuỷ sản bị suy giảm. Vì vậy, việc thả giống ra tự nhiên theo tôi là hết sức cần thiết. Nó không chỉ góp phần tái tạo nguồn lợi thuỷ sản mà hoạt động này còn góp phần nâng cao ý thức của bà con ngư dân trong việc bảo vệ, phát triển nguồn lợi thuỷ sản, bảo vệ môi trường. Biết được hôm nay Hội Nghề cá tổ chức thả giống ra tự nhiên, tôi dậy từ rất sớm ra đây để được tự tay mình thả những con giống ra tự nhiên”. Còn ông Nguyễn Văn Khang, phường Hà An, hội viên Hội Nghề cá và làm vườn thị xã Quảng Yên thì cho hay: “Là hội viên Hội Nghề cá và làm vườn thị xã Quảng Yên đã nhiều năm nay, tôi ý thức rất rõ tầm quan trọng của việc thả giống ra tự nhiên. Cùng với phát triển nghề nuôi tại gia đình, tôi thường xuyên nhắc nhở con cháu trong nhà và các hội viên khác thực hiện tốt công tác bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, bảo vệ môi trường”.

Trong điều kiện mực nước tại bến Giang ngày thả giống xuống thấp nên cán bộ kỹ thuật của Chi cục Nuôi trồng thuỷ sản đã phải hướng dẫn tỉ mỉ, chi tiết cho bà con ngư dân về kỹ thuật, đảm bảo giống sống được khi thả ra môi trường tự nhiên. Sau khi đã được hướng dẫn về kỹ thuật, cán bộ hội viên Hội Nghề cá Quảng Ninh và bà con ngư dân đã nô nức thả hơn 32 vạn tôm sú giống xuống vùng nước tự nhiên nhằm tái tạo nguồn lợi thuỷ sản.

Thả con giống ra tự nhiên nhằm tái tạo nguồn lợi thủy sản.

Quyết liệt bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản

Trong khi ngành chức năng và đông đảo hội viên Hội Nghề cá và bà con ngư dân tích cực thả giống ra tự nhiên, tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản thì hoạt động khai thác, đánh bắt thuỷ sản mang tính huỷ diệt vẫn diễn ra, ảnh hưởng nghiêm trọng tới công tác bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản và môi trường. Theo đánh giá của Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản Quảng Ninh, thời gian gần đây số vụ vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khai thác và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản tuy có giảm nhưng ngược lại, mức độ vi phạm của các đối tượng lại tinh vi và phức tạp hơn. Từ đầu năm đến nay, ngành chức năng đã kiểm tra, phát hiện hàng trăm vụ vi phạm các quy định về quản lý, khai thác thuỷ sản, trong đó có nhiều vụ vi phạm nghiêm trọng như sử dụng xung điện, công cụ kích điện, chất nổ, hoá chất mang tính huỷ diệt trong khai thác gây tác động lớn tới việc bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản. Mặc dù công tác bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản đã được tăng cường, song chủ yếu mới chỉ là hoạt động kiểm tra, việc xử lý còn gặp nhiều khó khăn.

Việc sử dụng xung điện, chất nổ, hoá chất trong hoạt động khai thác cũng ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thuỷ sản, đặc biệt đối với vùng ven bờ. Ngoài ra, còn phải kể đến các vụ vi phạm các quy định về khai thác đối với các tàu cá không có đăng ký, đăng kiểm, không có giấy tờ khai thác hoặc các giấy phép khai thác đã hết hạn. Đối với các tàu khai thác kéo đáy, nghề te xiệp, xăm bãi hoạt động ven bờ, để tăng sản lượng khai thác, ngư dân đã sử dụng nhiều biện pháp khác nhau như sử dụng lưới mắt nhỏ, tăng cường độ khai thác.

Trao đổi với chúng tôi, ông Hà Vân Giang, Chi cục phó Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản cho biết: Hiện nay, nguồn lợi thuỷ sản trên địa bàn đang ngày một suy giảm, nhất là vùng gần bờ. Tại khu vực này, mật độ tàu thuyền khai thác ngày một nhiều với đa dạng loại nghề và phương thức khai thác, thậm chí một bộ phận nhỏ ngư dân còn sử dụng phương thức khai thác mang tính tận thu, huỷ diệt dẫn đến nguồn lợi thuỷ sản bị cạn kiệt, môi trường sinh thái bị ảnh hưởng và nguồn lợi thuỷ sản không kịp phục hồi tái tạo.

Để tăng cường công tác bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, Chi cục đã phối hợp với các ngành chức năng tổ chức kiểm tra, phát hiện, xử lý vi phạm các quy định của nhà nước trong lĩnh vực thuỷ sản. Phối hợp với các địa phương tổ chức các lớp tập huấn, tuyên truyền đến ngư dân về công tác bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, sự cần thiết của việc bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, môi trường sinh thái. Tuy nhiên, việc kiểm tra, phát hiện những vi phạm trong lĩnh vực khai thác thuỷ sản của ngành chức năng còn chưa thường xuyên và gặp nhiều khó khăn; việc xử lý những vi phạm cũng chưa đủ sức răn đe đối với những đối tượng vi phạm. Vì vậy, để nguồn lợi thuỷ sản được bảo vệ, tái tạo hiệu quả thì quan trọng nhất vẫn là ý thức của ngư dân trong việc thực hiện các quy định của nhà nước trong lĩnh vực khai thác và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản.

Theo nhận định của ngành chức năng, những năm gần đây, cấu trúc quần thể thuỷ sản ở hầu hết các vùng biển do hoạt động khai thác mang tính huỷ diệt, đặc biệt là những khu vực có độ sâu dưới 30 mét bị biến đổi, trong đó có vùng biển Quảng Ninh. Nhiều loại hải sản có giá trị cao đã và đang bị khai thác cạn kiệt. Vì thế, việc giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, bổ sung nguồn lợi thuỷ sản nhằm tái tạo nguồn lợi là hết sức cần thiết, góp phần bảo vệ, tiến tới gia tăng và làm phong phú về giống loài thủy sản trên vùng biển của tỉnh và cả nước.

Hữu Việt