Thu hút vốn đầu tư nước ngoài cho TP Móng Cái

Quyết định 99/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển thành phố cửa khẩu quốc tế Móng Cái đến năm 2020, tạo cơ sở pháp lý để xây dựng thành phố và huy động vốn đầu tư trong đó có FDI.

TP Móng Cái nằm trong vành đai kinh tế ven biển Vịnh Bắc Bộ, được định hướng phát triển thành khu vực kinh tế năng động, có vai trò quan trọng trong hợp tác kinh tế với Trung Quốc, nhất là Quảng Tây - một cửa ngõ của ASEAN với Trung Quốc trong việc thực hiện Khu mậu dịch tự do FTA ASEAN - Trung Quốc. So với Đông Hưng (Quảng Tây, Trung Quốc) thì TP Móng Cái có cơ sở hạ tầng kỹ thuật và xã hội kém hơn, năng lực cạnh tranh thấp hơn, nguồn lực cho tăng trưởng cũng khá hạn chế. Để khắc phục nhược điểm này, TP Móng Cái cần huy động tối đa các nguồn lực bao gồm vốn đầu tư và nhân lực tại chỗ, vốn trong nước, của nước ngoài để trong thời gian 2012-2015 đẩy nhanh tốc độ xây dựng hạ tầng kỹ thuật - xã hội, làm tiền đề để phát triển nhanh hơn trong 5 năm tiếp theo 2016-2020.

Trong những công việc liên quan đến thu hút FDI, thứ nhất TP Móng Cái cần quan tâm công tác quy hoạch phát triển thành phố. Từ khi Chính phủ phân cấp toàn diện cho UBND tỉnh, thành phố thẩm định và cấp phép cho dự án FDI năm 2006, chính quyền nhiều địa phương đã năng động trong vận động các nhà đầu tư nước ngoài, thu hút được những dự án lớn. Tuy vậy đã xảy ra tình trạng bị động với ý đồ của họ, thiếu chủ động trong việc lựa chọn dự án FDI phù hợp với quy hoạch ngành và lãnh thổ. TP Móng Cái cần xây dựng Quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH, chia ra các giai đoạn phát triển có căn cứ khoa học và thực tiễn, từ đó quy hoạch các khu chức năng, khu kinh tế, khu công nghiệp để định hướng thu hút vốn đầu tư, trong đó có FDI, nhằm chủ động trong việc vận động các nhà đầu tư nước ngoài, tránh tình trạng bị động đối với ý đồ của họ. Các dự án FDI được hình thành phù hợp với quy hoạch được điều chỉnh, bổ sung hàng năm để thích ứng với biến động của tình hình kinh tế trong nước và khu vực.

Thứ hai là hoạt động xúc tiến đầu tư. Phổ biến hiện nay là tổ chức hội thảo ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, cử đoàn ra nước ngoài để vận động các nhà đầu tư. Những hoạt động đó khá rầm rộ, ký kết một số ghi nhớ, nhưng nhìn chung không mang lại hiệu quả mong muốn. Cần thay đổi nhận thức và phương thức xúc tiến đầu tư. Từ kinh nghiệm thành công của Vịnh Hạ Long, TP Móng Cái cần coi trọng quảng bá hình ảnh của thành phố ra thế giới để giới thiệu tiềm năng, lợi thế, chủ trương, chính sách huy động nguồn lực phát triển bằng cách quảng cáo trên các phương tiện truyền thông trong nước và nước ngoài có lựa chọn, có thể hợp tác với một vài doanh nghiệp trong nước và quốc tế để thực hiện. Cũng có thể tổ chức một vài cuộc hội thảo với sự tham gia của lãnh đạo các doanh nghiệp và nhà đầu tư tiềm năng, nhưng cần xuất bản tài liệu hướng dẫn đầu tư vào thành phố, lập website để giới thiệu cơ hội, dự án, điều kiện hạ tầng kỹ thuật như đường giao thông, cảng biển, cung ứng điện, nước, thông tin liên lạc, đất đai, địa chỉ của cơ quan nhà nước có chức năng quản lý FDI, công ty dịch vụ, tư vấn dự án… được cập nhật thường xuyên để nhà đầu tư có điều kiện lựa chọn và quyết định dự án đầu tư.

Ba là cơ chế, chính sách thu hút FDI. Một số địa phương rất chú trọng miễn giảm thuế, giảm hoặc không thu tiền thuê đất dài hạn cho nhà đầu tư. Chủ trương đó đã phần nào thúc đẩy đầu tư vào địa phương, nhưng cũng đã xảy ra tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các tỉnh, thành phố. Một vài nơi đã đề ra các ưu đãi đầu tư vượt quá thẩm quyền vi phạm luật pháp nhà nước, làm giảm nguồn thu ngân sách và lợi ích của địa phương. TP Móng Cái cần nghiên cứu để đề xuất cơ chế, chính sách thu hút FDI phù hợp với đặc điểm của thành phố cửa khẩu quốc tế, trong đó có chính sách ưu đãi thuế, đất đai, các ưu đãi phi thuế. Thành phố cần thực hiện cơ chế một cửa trong hoạt động FDI, lựa chọn nhà đầu tư, thẩm định dự án và trình UBND tỉnh để cấp giấy phép đầu tư. Thành phố khuyến khích doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ và tư vấn cho nhà đầu tư nước ngoài khi đến làm việc và tìm kiếm cơ hội đầu tư.

Bốn là đơn giản thủ tục đầu tư. Cần có tư duy đúng về hoạt động đầu tư và kinh doanh, trước hết là lợi ích và trách nhiệm của nhà đầu tư và doanh nghiệp; trên cơ sở đó mọi thủ tục hành chính cần hướng vào việc tạo thuận lợi cho các dự án đầu tư, cũng như hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Các thủ tục hành chính được thực hiện với thời gian ngắn nhất và chi phí thấp nhất. Việc cấp giấy phép đầu tư phải được công khai hoá để tránh tình trạng lợi dụng, sách nhiễu nhà đầu tư trước khi trao giấy phép. Hoạt động thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp là cần thiết, nhưng trước hết phải hướng vào mục đích làm cho các doanh nghiệp tự giác tôn trọng pháp luật, tránh tình trạng lợi dụng thanh tra, kiểm tra để gây khó khăn cho hoạt động bình thường của doanh nghiệp.

Nhân tố quyết định thành công trong việc thu hút FDI, nguồn vốn quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển KT-XH của TP Móng Cái là đổi mới tư duy, tiếp cận tư duy phát triển hiện đại, có tầm nhìn ra khu vực và thế giới, tạo lập môi trường đầu tư và kinh doanh thuận lợi, có sức cạnh tranh, đổi mới hoạt động của hệ thống quản lý nhà nước của tỉnh Quảng Ninh và TP Móng Cái thích ứng với quá trình phát triển của nước ta và hội nhập kinh tế quốc tế.

GS.TSKH Nguyễn Mại
(Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp FDI)

[links()]