Kỉ niệm 25 năm thành lập Tổ chức Trợ giúp pháp lý và sơ kết 5 năm thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý

Chiều 25/8, tại TP Hạ Long, Sở Tư pháp tổ chức lễ kỉ niệm 25 năm Ngày thành lập Tổ chức Trợ giúp pháp lý (6/9/1997-6/9/2022) và sơ kết 5 năm thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý. Đến dự và chúc mừng có đại diện các cơ quan tố tụng, địa phương trên địa bàn.

Trung tâm Trợ giúp pháp lý là đơn vị sự nghiệp do ngân sách nhà nước đảm bảo chi phí hoạt động, có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng. Trung tâm chịu sự quản lý của Sở Tư pháp tỉnh; đồng thời chịu sự chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra về chuyên môn, nghiệp vụ của Cục Trợ giúp pháp lý – Bộ Tư pháp.

Ngay những ngày mới thành lập, Trung tâm có rất ít biên chế, trực tiếp thực hiện trợ giúp pháp lý thông qua hình thức tư vấn pháp luật miễn phí. Sau nhiều lần kiện toàn, củng cố về tổ chức bộ máy, đến nay, Trung tâm có 2 phòng chuyên môn, nghiệp vụ; 1 Giám đốc, 2 Phó giám đốc, 13 viên chức và người lao động, trong đó có 6 Trợ giúp viên pháp lý. Đội ngũ lãnh đạo, viên chức, người lao động Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước thường xuyên nâng cao về trình độ, chuyên môn, đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Việc phát triển công tác trợ giúp pháp lý là một trong những chiến lược phát triển quan trọng của tỉnh Quảng Ninh. Trong những năm qua, vị trí và vai trò của Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước và công tác trợ giúp pháp lý được đề cao, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện chiến lược phát triển trợ giúp pháp lý ở Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh, đó là cơ sở để Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước xác định mục tiêu hoạt động, nâng cao hiệu quả, hiệu lực của công tác trợ giúp pháp lý trên địa bàn hàng năm.

Đặc biệt, từ khi triển khai Luật Trợ giúp pháp lý 2017 và Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-TANDTC-VKSNDTC đến nay, công tác trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có sự chuyển biến tích cực. Nhờ sự phối hợp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, công tác trợ giúp pháp lý đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận: nhóm người yếu thế trong xã hội được tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý thuận lợi hơn; số lượng vụ việc trợ giúp pháp lý tăng lên; người thực hiện trợ giúp pháp lý được tạo điều kiện trong quá trình bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người thuộc diện trợ giúp pháp lý; công tác phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng đạt hiệu quả; công tác truyền thông về chính sách trợ giúp pháp lý và quyền được trợ giúp pháp lý được chú trọng.

Hệ thống trợ giúp pháp lý đã có những bước phát triển mạnh mẽ, đưa pháp luật đến với người nghèo và nhóm người yếu thế, dễ bị tổn thương để họ được thụ hưởng giá trị tiến bộ mà pháp luật mang lại. Trong hoạt động tố tụng, trợ giúp pháp lý thể hiện vai trò qua nguyên tắc bào chữa, tranh tụng; góp phần xây dựng hệ thống dịch vụ pháp lý uy tín, hiệu quả. Thông qua hoạt động trợ giúp pháp lý, nhận thức của các cơ quan, tổ chức và người dân về mục tiêu, vị trí, vai trò, ý nghĩa của pháp luật được nâng lên. Trợ giúp pháp lý đã và đang có tác động tích cực đến chất lượng thực thi công vụ, hoàn thiện hệ thống pháp luật, áp dụng pháp luật; góp phần quan trọng vào công cuộc cải cách tư pháp, cải cách hành chính.

Tuy nhiên, công tác trợ giúp pháp lý cũng gặp không ít khó khăn, đặc biệt là công tác trợ giúp pháp lý tại cơ sở. Nhận thức của nhiều người dân về trợ giúp pháp lý còn hạn chế, chưa thực sự quan tâm và hiểu biết về quyền được trợ giúp pháp lý của mình dẫn đến từ chối quyền được trợ giúp pháp lý khi có sự kiện pháp lý phát sinh cần được trợ giúp. Bên cạnh đó, vẫn còn một số cơ quan, tổ chức và cá nhân có thẩm quyền khi thực hiện công vụ chưa nhận thức đầy đủ về công tác trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng, dẫn đến công tác phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý đôi lúc chưa được thống nhất, hiệu quả chưa cao.

Hơn 25 năm xây dựng và phát triển là chặng đường với nhiều khó khăn, thách thức để trợ giúp pháp lý xác định đúng vị trí, vai trò trong việc bảo đảm quyền con người, quyền công dân, bảo vệ nhóm người yếu thế trong xã hội và trong công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Đến nay, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Quảng Ninh đã và đang tiếp tục khẳng định vị trí trong ngành Tư pháp; góp phần vào sự phát triển của toàn tỉnh, bảo đảm ổn định đời sống, xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội. 

Trong chặng đường 25 năm, tập thể Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh và nhiều cá nhân có thành tích xuất sắc trong hoạt động trợ giúp pháp lý đã được tặng thưởng bằng khen, giấy khen của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, UBND tỉnh, Giám đốc Sở Tư pháp.