Gặp những nghệ sĩ Vùng mỏ trước thềm xuân

Năm 2021, UBND tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức lễ phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Vùng mỏ lần thứ VIII cho 58 nghệ sĩ. 5 năm một lần phong tặng, danh hiệu Nghệ sĩ Vùng mỏ là sự tôn vinh những cống hiến về văn hoá nghệ thuật cho các nghệ sĩ chuyên và không chuyên chỉ có ở Quảng Ninh. Trước thềm xuân mới 2022, tôi đã gặp 5 trong số những Nghệ sĩ Vùng mỏ mới được phong tặng trong năm qua.

 Nghệ sĩ Vùng mỏ Huy Anh (Đại học Hạ Long)

Tình cờ mà tôi biết ca sĩ trẻ Phạm Huy Anh, sinh năm 1981, là ca sĩ hát có phong cách trẻ, mới ở một số chương trình ca nhạc của tỉnh. Rồi thì biết Huy Anh đang là giảng viên tại Trung tâm Thực hành nghệ thuật của Trường Đại học Hạ Long, hóa ra Huy Anh là một ca sĩ, một giảng viên đã có thâm niên ở trường này ngót 20 năm rồi.

Ngược về tuổi hai mươi của Huy Anh, thấy ngọn lửa trong trái tim chàng trai sinh ra từ vùng than Cẩm Phả cháy bỏng thế nào. Đó là một Huy Anh sớm biết và tham gia các hoạt động ca hát từ khi học cấp ba, rồi thi vào Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, nhưng học hết năm nhất thì… bỏ về theo học Cao đẳng Văn hóa, Nghệ thuật và Du lịch Hạ Long (nay là Đại học Hạ Long). Như thế, đủ thấy cái đam mê cháy bỏng với nghệ thuật của Huy Anh đến thế nào.

Tốt nghiệp với thành tích học tập xuất sắc, Huy Anh được giữ lại làm giảng viên của trường. Năm 2007, Huy Anh được tuyển thẳng vào Trường Đại học Văn hoá nghệ thuật Quân đội, tốt nghiệp bằng giỏi Đại học thanh nhạc sau 4 năm dùi mài đèn sách. Ngay ở thời điểm đó, Huy Anh  đã sở hữu các giải thưởng lớn như giải nhì giọng hát hay trên sóng Phát thanh - Truyền hình Quảng Ninh năm 2005, Huy chương Vàng tiết mục “Hát xẩm chợ” tại Liên hoan Âm nhạc và Sân khấu, Kịch hát dân tộc các trường văn hoá nghệ thuật toàn quốc năm 2006 và một số giải khác…

Tốt nghiệp Đại học Văn hoá, Nghệ thuật Quân đội, Huy Anh trở lại và gắn bó với Đại học Hạ Long.  Giờ anh đã có một gia đình nhỏ với niềm hạnh phúc bình dị như bao cặp vợ chồng trẻ khác. Vợ của Huy Anh là một nhạc công chuyên đàn violon, vì thế mà họ càng có thêm những hứng khởi trong đời sống âm nhạc.

Rất vui là nói chuyện với Huy Anh, tôi biết hóa ra anh là con trai Nghệ sĩ Vùng mỏ Minh Hằng của Công ty Tuyển than Cửa Ông - thế hệ Nghệ sĩ Vùng mỏ có nhiều cống hiến với phong trào văn hóa nghệ thuật quần chúng ở Quảng Ninh từ nhiều năm trước. Tự hào là người con được sinh ra trong môi trường gia đình nghệ sĩ - dù là nghệ sĩ không chuyên - nhưng chắc chắn đó là bước đệm, là những đam mê đầu đời mà Nghệ sĩ Vùng mỏ Huy Anh đã có được, để có tích lũy, rèn luyện và có thành công như ngày hôm nay. Mùa xuân là mùa của tuổi trẻ, mùa xuân là mùa của nhiều dự định, với Nghệ sĩ Vùng mỏ Huy Anh cũng thế, vừa là ca sĩ không chuyên, nhưng lại là người thầy nghệ thuật chuyên nghiệp của nhiều thế hệ học trò đã và đang học ở Khoa Nghệ thuật của Trường Đại học Hạ Long luôn là một động lực lớn để Huy Anh tiếp tục cống hiến cho công tác giảng dạy và hoạt động nghệ thuật nhiều hơn.

 Nghệ sĩ Vùng mỏ Ánh Tuyết (Công ty Than Vàng Danh)

Nguyễn Thị Tuyết, sinh năm 1981, nhân viên Văn phòng Công ty Than Vàng Danh - Vinacomin có nghệ danh Ánh Tuyết. Nghệ sĩ trẻ quê gốc Hưng Yên có chồng là thợ lò Vàng Danh nên gắn bó với Vàng Danh luôn. Ánh Tuyết đã và đang là hạt nhân văn nghệ rất có triển vọng của Vàng Danh nói riêng, của ngành Than nói chung.

Năm 2005, mới được nhận vào mỏ làm việc thì năm 2006, Tuyết đã giành Huy chương Vàng cuộc thi Giọng hát hay Tập đoàn Than Việt Nam. Năm 2007, Ánh Tuyết giành Huy chương Vàng cuộc thi hát các ca khúc về Chủ tịch Hồ Chí Minh và chị liên tục giành nhiều huy chương vàng, bạc các cuộc thi khác.

Với người khác thì có thể thuận lợi hơn Ánh Tuyết về điểm xuất phát nên thành tích họ có được cũng khác. Với Ánh Tuyết, tôi biết cô lớn lên từ đồng ruộng quê hương huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. Năm 2005, rời quê ra Quảng Ninh làm mỏ, cô chỉ có duy nhất là giọng hát bẩm sinh, không có được đào tạo gì thêm ngoài 15 ngày tập huấn tại Cung Văn hóa, lao động Việt - Nhật. Với năng khiếu trời cho, Ánh Tuyết đã tự tin giành được nhiều thành công trong hoạt động văn hóa, văn nghệ của bản thân. Gia đình Tuyết cũng bình dị như bao gia đình thợ mỏ khác. Vợ chồng cô có hai con trai, cậu lớn đang học tại Đại học Hạ Long, là Bí thư đoàn, lớp trưởng năng động, vừa đạt giải nhất Cuộc thi Ánh sáng soi đường của tỉnh Quảng Ninh và được Tỉnh Đoàn tuyên dương là một trong những học sinh, sinh viên có thành tích đặc biệt năm học vừa qua và được kết nạp Đảng tại Trường Đại học Hạ Long. Niềm vui, niềm tự hào của gia đình Nghệ sĩ Vùng mỏ Ánh Tuyết như được nhân lên khi mà năm 2021 hai mẹ con đã lập những thành tích xứng đáng và đó là niềm vui không chỉ của riêng cô.

Có thể nói, với một nền tảng gia đình như thế là điều kiện để Nghệ sĩ Vùng mỏ Ánh Tuyết có những động lực mạnh mẽ để giữ được tinh thần ca hát và truyền ngọn lửa đam mê văn hóa, nghệ thuật cho cậu con trai đã và đang manh nha có năng khiếu ca hát như mẹ.

 Nghệ sĩ Vùng mỏ Phạm Văn Hằng (Công ty Tuyển than Cửa Ông)

 Nghệ sĩ vùng mỏ Phạm Văn Hằng, sinh năm 1965, đang công tác tại Công ty Tuyển than Cửa Ông-TKV. Anh đang giữ vai trò đạo diễn, dàn dựng, biên tập các chương trình, tiết mục văn nghệ và tham gia các hoạt động khác của Đội Văn nghệ Công ty Tuyển than Cửa Ông.

Phạm Văn Hằng đã từng đạt Huy chương Bạc trong cuộc thi Tiếng hát học sinh, sinh viên toàn quốc năm 1991, rồi quay qua nhiều công việc khác nhau, nhưng hoạt động văn hóa vẫn là điểm dừng gắn bó của cuộc đời. Anh đã có các tiết mục được giải thưởng như Huy chương Vàng cho tiểu phẩm “Cái bu lông” của Hội thi an toàn do Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội tổ chức (là tiết mục của TKV tham gia), Huy chương Vàng tiết mục múa “Bồng bềnh biển sứa Cô Tô”, ca khúc “Độc huyền cầm”, liên khúc “Tình yêu của biển”… do anh xây dựng kịch bản, dàn dựng âm thanh, ánh sáng. Dù không tham gia biểu diễn trực tiếp, nhưng Phạm Văn Hằng đã cùng đồng nghiệp lập nên nhiều thành tích đáng nể cho Công ty Tuyển than Cửa ông trong các mùa Hội diễn ngành Than.

Đáng chú ý, Phạm Văn Hằng là chồng của Nghệ sĩ Vùng mỏ gạo cội Trần Thu Hương, cùng ở Đội văn nghệ Công ty Tuyển than Cửa Ông. Hai vợ chồng cùng đam mê nghệ thuật và cùng bổ trợ cho nhau ở mọi phương diện. Nghệ sĩ Vùng mỏ Trần Thu Hương có vóc người nhỏ nhắn sở hữu giọng hát dòng dân gian đương đại đầy nội lực đã thành danh sớm hơn chồng và nhiều bạn cùng trang lứa. Gia đình nghệ sĩ có hai cô con gái khá giỏi giang, trong đó con gái thứ hai tốt nghiệp Đại học Sân khấu Điện ảnh Việt Nam, đang làm nhiều dự án phim, tham gia biên kịch, kịch bản, biên dịch phim Hàn Quốc, phim Việt đã và đang được công chiếu như phim Người truyền giống và và Miền ký ức của đạo diễn Bùi Kim Quy được công chiếu ở Liên hoan phim Pusan (Hàn Quốc). Có lẽ, bao tinh túy của cặp vợ chồng nghệ sĩ này đã như hội tụ hết vào cô con gái út. Đó là những thành công trong cuộc sống của họ. Danh hiệu Nghệ sĩ Vùng mỏ với Phạm Văn Hằng khiến gia đình nhỏ của anh chị năm nay như thêm những niềm vui xuân mới.

 Nghệ sĩ Vùng mỏ Nguyễn Tiến Sỹ (Công ty Than Mạo Khê)

 Nghệ sĩ Vùng mỏ Nguyễn Tiến Sỹ, sinh năm 1980, tại Mạo Khê, là kỹ sư mỏ chuyên ngành Trắc địa, công tác tại Công ty Than Mạo Khê. Anh là một ca sĩ, nghệ sĩ luôn đứng đầu các hoạt động văn hóa, văn nghệ tại mỏ. Là cán bộ kỹ thuật nhưng với niềm đam mê ca hát được nuôi dưỡng từ người cha yêu văn nghệ nguyên là thợ lò Mạo Khê, nên Sỹ có chất văn nghệ từ khi mới lọt lòng.

Với một trái tim yêu nghệ thuật, với một năng lượng căng tràn của một thanh niên đang rực rỡ sức xuân, Sỹ đã và đang có những cống hiến cho sự nghiệp ca hát của riêng mình và của Công ty Than Mạo Khê. Tham gia hoạt động văn hóa, văn nghệ của mỏ, của ngành Than từ năm 2003, năm 2008, Sỹ đã có Huy chương Bạc ca khúc “Vui mở đường”, đến 2012, anh giành Huy chương Vàng với ca khúc “Tôi là người thợ lò”, năm 2016 là Huy chương Vàng cho ca khúc “Người là Niềm tin tất thắng” (đều từ Hội diễn Văn nghệ quần  chúng TKV) và nhiều giải thưởng khác.

Học kỹ sư mỏ, Tiến Sỹ bận bịu với bản vẽ kỹ thuật, với vô vàn công việc chuyên môn khó khăn khác và ca hát chỉ là niềm đam mê, không phải ca sĩ chuyên nghiệp nên mỗi lần huy động đi tham gia Hội diễn thì chỉ anh được về tập tành với thời gian ngắn ngủi, nhưng cứ hát bằng niềm say mê mà thành công. Là người không được đào tạo thanh nhạc hoặc loại hình gì đó tương tự, nhưng Tiến Sỹ đã chinh phục khán giả bằng khả năng nghệ thuật bẩm sinh, là giọng hát trời cho để chinh phục người nghe bằng tiếng hát cất lên từ trái tim, từ tâm hồn sâu sắc của chàng kỹ sư mỏ chỉ như… ghé chân vào lĩnh vực ca hát.

Nguyễn Tiến Sỹ có một gia đình nhỏ hạnh phúc ở phố mỏ Mạo Khê, vợ anh cũng là cán bộ cùng Công ty, là một diễn viên múa không chuyên của Đội văn nghệ Công ty Than Mạo Khê. Vì thế, sự đồng điệu của họ đã giúp họ thăng hoa thêm.

 Nghệ sĩ Vùng mỏ Phạm Quốc Hưng (huyện Cô Tô)

 Phạm Quốc Hưng, sinh năm 1983, hiện là nhân viên Trung tâm Truyền thông - Văn hóa huyện Cô Tô. Tiếp xúc thấy Hưng rất kiệm lời, nhưng khi anh cất lên tiếng hát thì như là sự reo vui vỡ òa như sóng gió Cô Tô. Anh là người đầu tiên ở Cô Tô được tặng danh hiệu Nghệ sĩ Vùng mỏ.

Với chức trách nhiệm vụ là xây dựng kế hoạch phát triển phong trào văn nghệ quần chúng trên địa bàn huyện đảo. Hưng luôn hết mình với công việc và hết mình cùng những ca khúc thể hiện và anh đã đạt được các thành công. Năm 2008, anh giành Huy chương Vàng Hội diễn nghệ thuật quần chúng tỉnh Quảng Ninh với ca khúc “Quảng Ninh quê mình”, đạt giải A ca khúc “Cô Tô huyện đảo anh hùng” tại Ngày hội Văn hóa - Thể thao và du lịch tỉnh Quảng Ninh lần thứ IV năm 2009, gần đây nhất là giải B ca khúc “Người chiến sĩ đứng gác trên đảo Cô Tô” tại Tuần Văn hóa, Thể thao các dân tộc vùng Đông Bắc tỉnh Quảng Ninh năm 2020…

Tôi biết Hưng gắn bó với Cô Tô từ năm 2006. Cuộc đời có nhiều con đường đi đến thành công. Với Hưng cũng vậy, không phải cứ muốn cống hiến mà thành danh ngay được. Anh vẫn lặng lẽ bên bờ sóng, mỗi khi chúng tôi đến đảo, có các cuộc giao lưu dù ở mức độ nào thì Hưng cũng sẵn sàng cháy hết mình với giọng ca trời phú, chứ thực tình không phải Hưng được đào tạo bài bản về thanh nhạc. Giờ Hưng có một gia đình nhỏ đầm ấm với cô vợ trẻ và 1 cậu con trai. Hưng đã trở thành cư dân Cô Tô và hát các ca khúc viết về Cô Tô.