Thìa canh Nam dược - phương thuốc hiệu quả trị tiểu đường

Từ việc ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học hiện đại, nghiên cứu Y thư và vận dụng bài thuốc dân gian, Công ty TNHH Nam dược Y Võ (TP Uông Bí) đã phối hợp khép kín quy trình canh tác và chế biến thảo dược dây thìa canh thành bài thuốc dễ sử dụng, có tác dụng điều trị tiểu đường.

Lương y Nguyễn Văn Mạnh, Giám đốc Công ty TNHH Nam dược Y Võ chia sẻ: Theo Đông Y, dây thìa canh từ lâu đã được coi là cây hiệu quả chữa bệnh “tiêu khát”, hay bệnh tiểu đường ngày nay. Hàng trăm, nghìn năm trước cây thuốc này đã được sử dụng tại Ấn Độ, Trung Quốc để trị bệnh nước tiểu ngọt như mật.

Nhiều nơi còn gọi là Gurmar, có nghĩa là kẻ huỷ diệt đường. Việc tôi biết đến và sử dụng cây thìa canh như một bài thuốc chữa bệnh khá tình cờ khi được đọc và nghiên cứu công trình khoa học về cây thìa canh năm 2016. Điều này càng củng cố quyết tâm của tôi bào chế cây thuốc truyền thống này thành loại thuốc dễ dùng cho người bệnh.

Sản phẩm thìa canh khô dạng trà thảo dược, quy cách 1kg được bán tại các hội chợ, các cửa hàng OCOP ở TP Hạ Long.

Theo nghiên cứu khoa học, dây thìa canh được Tiến sĩ Trần Văn Ơn (Đại học Dược Hà Nội) chứng minh bằng đề tài khoa học cấp Nhà nước về tác dụng hạ đường huyết và giảm mỡ máu, hỗ trợ rất tốt cho người bị bệnh đái tháo đường. Dây thìa canh được công bố năm 2016 và ghi vào Dược điển năm 2018.

Theo đó, hoạt chất chính, gymnemic acid có cơ chế tác dụng đã được xác định là tăng tiết insulin của tuyến tuỵ, tăng cường hoạt lực của insulin, ức chế hấp thu glucose ở ruột, giảm cholesterol và lipid máu... Hoạt chất này tạo nên tác dụng điều trị tiểu đường của dây thìa canh với cơ chế tăng tiết dịch ở tuyến tụy một cách tự nhiên. Nhờ vậy thìa canh có hiệu quả rất tuyệt vời trong điều trị bệnh tiểu đường, được mệnh danh là khắc tinh của bệnh tiểu đường.

Trên thực tế, tuy có tác dụng rất tốt nhưng nhiều người vẫn chữa bệnh theo kiểu truyền tai nhau, tự ý mua dây thìa canh về sắc thuốc mà không hiểu hết về loại cây này. Lương y Nguyễn Văn Mạnh cho biết thêm: Nhiều người tiểu đường tự mua dây thìa canh tươi hoặc khô về để đun nước uống chữa bệnh nên có nguy cơ bị nhiễm độc.

Bởi trên thực tế có nhiều loại giống dây thìa canh, hơn nữa phải đạt chuẩn trong canh tác, phơi sấy tránh nấm mốc, dễ gây nhiễm độc. Tự sắc dây thìa canh cũng không thu được dược tính cao nhất, hiệu quả điều trị không cao mà phải nghiên cứu cụ thể về tỷ lệ hoạt chất, chỉ định liều dùng cụ thể.

Bài thuốc mà Công ty bào chế từ thìa canh thành loại thuốc dạng chè là kết quả của ứng dụng nghiên cứu khoa học, phối hợp kiến thức từ y thư cổ, kinh nghiệm dân gian nên sau những công bố kết quả nghiên cứu khoa học năm 2016, Công ty đã tiến hành mua giống canh tác, đồng thời kết hợp với thành viên trong Hội Đông Y TP Uông Bí, canh tác ở khu vực như: Thượng Yên Công, Phương Nam, Vàng Danh.

Đây là những khu vực có đặc thù thổ nhưỡng là đất đồng bằng hoặc chất đất phù sa pha cát, hợp và hiệu quả nhất để trồng thìa canh. Nhờ có điều kiện thổ nhưỡng tốt, thìa canh lại được trồng theo hướng hữu cơ, đảm bảo tiêu chuẩn thực hành trồng và thu hái thảo dược tốt. Vùng trồng dược liệu lại cách xa các vùng trồng lúa, ngô và hoa màu khác để tránh ô nhiễm chéo.

Thìa canh có thể cho thu hái quanh năm, tuy nhiên để đạt hiệu quả, đảm bảo dược tính cao nhất, chúng tôi thu hái dây thìa canh sau 1 chu kỳ canh tác. Thông thường thìa canh được trồng dịp đầu xuân, thu hoạch cuối hè và đầu thu, sau 6 - 8 tháng canh tác.

“Thìa canh sinh trưởng tốt vào mùa xuân, tích dược tính vào thân và lá vào mùa hè. Vì thế sau 6-8 tháng canh tác thu hái thìa canh vào cuối hè đầu thu là thời điểm dây thìa canh đạt dược tính cao nhất” - lương y Nguyễn Văn Mạnh chia sẻ quy trình chăm sóc và thu hái thảo dược.

Sau khi thu hoạch, thìa canh được chế biến cẩn thận, đảm bảo vệ sinh. Thìa canh được lựa chọn, sơ chế cận rồi rửa sạch, thái nhỏ theo kích cỡ khoảng 2 phân. Việc phơi, sấy không thìa canh cũng cần cẩn thận. Thìa canh được phơi trên giá, bạt, khoảng 2 - 3 nắng.

Nếu phơi tự nhiên cần lựa chọn thời tiết hanh hao, nắng vàng, nhiệt độ tầm 18 - 19 độ C, độ bốc hơi cao, rút ẩm mạnh, để lại màu xanh đẹp mắt cho sản phẩm. Nếu điều kiện không cho phép, có thể sấy thìa canh ở nhiệt độ 70 độ, trong vòng 4 - 5h. Theo cách này, thìa canh được chế biến đảm bảo vệ sinh, an toàn, có thể bảo quản được 1 - 2 năm.

Người tiêu dùng xem và lựa chọn sản phẩm trà dây thìa canh khô.

Thìa canh được sàng lọc kỹ, đóng gói kín, dạng trà thảo dược. Thìa canh khô dễ dùng bằng cách đun từ 5-10 phút hay hãm 30 phút, dùng hàng ngày thay chè. Thìa canh dễ uống, không màu, vị thơm, hơi ngọt.

"Đây là thức uống giải khát, thơm dễ uống, dùng lâu dài có liều lượng cụ thể có tác dụng trị bệnh ức chế insulin, ổn định đường, điều trị tiểu đường khá hiệu quả. Chúng tôi cũng hướng dẫn cụ thể cho người dùng, chỉ nên dùng 15 - 20 gram/ngày, khi dùng không ăn rau muống, các chất cay nóng, làm giảm hiệu quả của thuốc", lương y Nguyễn Văn Mạnh chỉ dẫn.

Điều thuận lợi là thìa canh có thể dùng phối hợp với các loại thuốc Bắc hoặc thuốc Tây khác. Để phát huy hết tác dụng của cây thuốc quý, thời gian tới, Công ty sẽ tăng cường diện tích canh tác, mở rộng sản xuất đồng thời nghiên cứu chiết xuất thìa canh dưới dạng cao để tăng cường hiệu quả và tiện lợi cho người tiêu dùng.

Tạ Quân