Khi nông dân làm du lịch

Với mục tiêu, đến năm 2020 trở thành đô thị loại III, TX Đông Triều đang đẩy mạnh đô thị hóa. Trong bối cảnh ấy, xã Yên Đức vẫn giữ được nét mộc mạc, đậm chất làng quê. Lợi thế này đã được khai thác thành sản phẩm du lịch trải nghiệm lý thú. Ở đó, những người nông dân thuần phác, quen “chân lấm, tay bùn” đã trở thành những hướng dẫn viên, làm cho du lịch nơi đây thêm phần hấp dẫn...

Mộc mạc, chất phác

Những con đường làng phong quang, sạch đẹp và hàng cau cao vút; những con mương phủ đầy hoa súng uốn lượn, len lỏi giữa những ruộng lúa bát ngát; những ngôi nhà cổ… khiến Yên Đức như một "thế giới” hoàn toàn khác, tách khỏi sự ồn ào, náo nhiệt của nhịp sống đô thị. Ở đây, du khách không chỉ được hòa mình với thiên nhiên, mà còn được trải nghiệm những công việc của nhà nông, như: Cấy lúa, xay thóc, giã gạo, úp nơm bắt cá, nghe những điệu hát dân ca, trò chuyện cùng người dân trong chính căn nhà của họ…

Khách du lịch tham quan nhà gỗ 180 năm tuổi của gia đình bà Nguyễn Thị Dương, thôn Đồn Sơn, xã Yên Đức, TX Đông Triều.

Tham gia cùng đoàn khách du lịch Pháp, chúng tôi đến thăm ngôi nhà cổ của gia đình bà Nguyễn Thị Dương, thôn Đồn Sơn. Ngôi nhà có tuổi đời hơn 180 năm, được bao quanh bởi vườn cây cảnh xanh mát, đồ đạc sắp xếp ngăn nắp, gọn gàng. Tiếng gà gáy trưa văng vẳng mang lại cảm giác thật thanh bình, yên tĩnh. Bà Dương trong chiếc áo bà ba màu xanh thiên thanh nhẹ nhàng rót trà mời khách du lịch. Cuộc trò chuyện mặc dù phải qua phiên dịch nhưng mọi người đều rất vui vẻ, hồ hởi, hỏi han về cuộc sống, sinh hoạt hằng ngày của nhau.

Sau cuộc trò chuyện với bà Dương, đoàn khách tiếp tục tham gia trải nghiệm bắt cá, giã gạo… Còn tôi ở lại với mong muốn tìm hiểu thêm về cuộc sống, công việc hằng ngày của bà Dương. Bà chia sẻ với chúng tôi: “Do có ngôi nhà cổ nên từ năm 2011, gia đình được Công ty TNHH Du lịch làng quê Yên Đức mời làm cộng tác viên. Khi có khách đến, chúng tôi mời họ uống nước, trò chuyện, chia sẻ về công việc, cuộc sống hằng ngày. Từ ngày tham gia làm du lịch, được tiếp xúc và giao tiếp nhiều với khách bốn phương, chúng tôi biết thêm nhiều thông tin, văn hóa của các nơi”.

Cũng theo bà Dương, người dân cùng được hưởng lợi nhiều khi tham gia làm du lịch, từ việc hệ thống hạ tầng cơ sở được quan tâm, đầu tư tốt hơn, những con đường được đổ bê tông thẳng tắp, rộng rãi, vệ sinh môi trường sạch sẽ. Việc tham gia làm du lịch không chỉ đem lại thu nhập cho người dân, mà còn làm thay đổi nhận thức, nếp nghĩ, cách làm. Con người cởi mở hơn, nét văn hóa ứng xử cũng được cải thiện…

Trưởng thành, tự tin hơn

Cuối năm 2014, Phạm Quốc Duy ra trường với tấm bằng đại học chuyên ngành điện, bố mẹ đã dự kiến xin cho Duy vào làm việc tại một công ty ở Mạo Khê theo đúng chuyên ngành học, nhưng Duy quyết định về đầu quân cho Công ty TNHH Du lịch làng quê Yên Đức, góp phần giới thiệu những nét văn hóa của địa phương đến với du khách.

Duy chia sẻ: “Ban đầu, em đi làm bố cấm ghê lắm. Bố bảo làm du lịch làm gì, thanh niên còn trẻ nên tìm việc ổn định trong công ty, xí nghiệp mà làm. Nhưng tính em hướng ngoại, thích tham gia hoạt động cộng đồng nên quyết định về đây làm. Một tháng trời đó, bố em không nói chuyện, ra lườm, vào nguýt. Nhưng sau một thời gian thấy em đi làm du lịch, công việc ổn định, qua tiếp xúc với khách du lịch, bản thân cũng học hỏi được nhiều điều, chín chắn, trưởng thành hơn, nên bố không cấm nữa. Thi thoảng em trêu bố, bảo nghỉ ở đây đi làm công ty còn bị bố mắng”.

Theo chị Hải, du lịch đã khiến cho con người chị hoạt bát, tự tin hơn.

Cũng theo chia sẻ của Duy, làm du lịch đòi hỏi bản thân phải thường xuyên học tập, nâng cao hiểu biết, tích lũy kinh nghiệm sống. Qua đó cũng giúp Duy học hỏi được nhiều điều, bản thân cũng tự tin hơn. Hiện công việc của Duy là nhân viên phục vụ chung, có thể tham gia từ hát dân ca đến hướng dẫn du khách trải nghiệm các dịch vụ làng quê; thậm chí làm cả lái xe…

Còn chị Nguyễn Thị Hải, thôn Đồn Sơn, xã Yên Đức, chia sẻ với chúng tôi: “Người dân Yên Đức chủ yếu làm nông nghiệp. Thu nhập từ cấy lúa chẳng được là bao, chỉ đủ gạo ăn. Những lúc nông nhàn thì tranh thủ làm phụ hồ, đi chợ. Công việc nặng nhọc, bấp bênh, lại ít được học hành, tiếp xúc nên con người tôi rất rụt rè, nhút nhát. Từ khi có mô hình du lịch đồng quê, tôi tham gia đến nay cũng được 6 năm rồi, môi trường này đòi hỏi phải giao tiếp, tiếp xúc nhiều, đã giúp tôi trở nên tự tin, cởi mở hơn”.

Năm 2011, mô hình sản phẩm du lịch cộng đồng Yên Đức được Công ty CP Du thuyền Đông Dương đầu tư. Hiện, Công ty đang giải quyết việc làm cho hơn 60 lao động trong xã. Ngoài công việc đồng áng, khi có đoàn khách du lịch, những người nông dân lại trở thành hướng dẫn viên du lịch, nghệ sĩ múa rối nước, nghệ sĩ hát dân ca. Cũng từ phát triển du lịch, người dân ý thức hơn trong việc giữ gìn vệ sinh môi trường, tạo cảnh quan xanh - sạch - đẹp, nỗ lực học ngoại ngữ để nâng cao hiểu biết và giao tiếp với du khách quốc tế.

Tiếp tục khai thác thế mạnh miền quê

Yên Đức nằm cách trung tâm TP Hạ Long khoảng 60km và nằm trên trục đường từ TP Hạ Long đi Hà Nội. Với lợi thế về giao thông và cảnh quan, Yên Đức trở thành điểm đến hấp dẫn, thân thiện. Mỗi năm, Yên Đức đón hơn 30.000 lượt khách du lịch.

Phạm Quốc Duy hướng dẫn du khách tham gia trải nghiệm xay thóc. Ảnh: Minh Hà

Yên Đức có địa hình đa dạng gồm sông ngòi, ao hồ, rừng và hàng chục ngọn núi đá vôi muôn hình, muôn dạng xen giữa làng xóm, ruộng đồng. Điển hình là núi Phượng Hoàng, nhìn từ xa như một chú chim khổng lồ sải cánh bay lên. Núi Giữa đồng có một khối đá do thiên tạo giống hình ảnh người mẹ bồng con rất sinh động… Độc đáo hơn cả là 7 ngọn núi có hình dáng giống 7 con vật, đồ vật có quan hệ mật thiết với nhau trong sản xuất và sinh hoạt của cư dân nông nghiệp, là: Núi Ngưu Ngọa (trâu nằm), núi Canh (cái cày), núi Đống Thóc, núi Thung (cái cối), núi Bát, núi Mèo, núi Chuột. Với sự độc đáo, đa dạng này, có người ví nơi đây như một “Hạ Long cạn”.

Xưa kia, Yên Đức cũng khá nổi tiếng với các lễ hội, đám cưới, đám tang được tổ chức cầu kỳ, tốn kém. Sau này, các hình thức tổ chức đã đơn giản nhiều nhưng vẫn giữ được những nét đặc trưng của một miền quê giàu văn hóa. Điển hình như lễ hội Đồn Sơn vẫn giữ được tục lệ rước lợn Ông Bồ. Mỗi thôn đều có ngày lễ hội riêng nhưng đều nằm trong tháng Giêng. Sớm nhất là lễ hội Đức Sơn, khai hội vào ngày mùng 6, muộn nhất là lễ hội Đồn Sơn, khai hội ngày 16...

Ông Bùi Văn Nghinh, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Đức, cho biết: Thực hiện chủ đề công tác năm 2018, UBND xã đã xây dựng kế hoạch phát triển du lịch, theo đó tiếp tục tập trung đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng du lịch; tổ chức thực hiện quy hoạch và triển khai các dự án phát triển du lịch; xây dựng tuyến du lịch chèo thuyền từ Cống Nghè đến chân núi Đống Thóc; kết nối du lịch cộng đồng với du lịch tâm linh, thăm nhà truyền thống. Cùng với đó, xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù, mang nét đặc trưng riêng của xã như nghề đan lát mây tre, các sản phẩm từ lúa…

Thanh Hoa