Nâng cao chất lượng đội tàu khách ra tuyến đảo Cô Tô, Vân Đồn

Hoạt động của đội tàu vận tải khách ra các tuyến đảo của Cô Tô, Vân Đồn trong thời gian qua đã đóng góp quan trọng cho sự phát triển kinh tế cũng như du lịch của địa phương và tỉnh. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển đã bộc lộ không ít những bất cập nên việc đổi mới, nâng cao chất lượng quản lý, phát triển đội tàu ra các tuyến đảo trong giai đoạn tới là rất cần thiết.

Tàu khách neo đậu ở Cảng Cái Rồng (Vân Đồn).

Từ thực tế những bất cập

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 72 tàu hoạt động vận chuyển khách trên các tuyến đường thuỷ nội địa từ cảng Cái Rồng, Hòn Gai, Vũng Đục ra đảo Cô Tô, Thanh Lân và các xã đảo thuộc huyện Vân Đồn, trong đó có 26 tàu vỏ gỗ, 2 tàu vỏ thép và 44 tàu vỏ FRP. Tổng công suất vận chuyển hiện tại là 1,1 triệu lượt khách/năm, vượt quá cao so với nhu cầu vận chuyển khách thực tế (năm 2016, số lượng khách trên các tuyến thuỷ nội địa là 420.000 lượt).

Phải khẳng định rằng, trong thời gian qua, hoạt động vận tải khách trên các tuyến đường thuỷ nội địa đã đóng góp quan trọng cho sự phát triển kinh tế cũng như du lịch của tỉnh và các địa phương. Các tổ chức, cá nhân kinh doanh vận chuyển khách đã quan tâm đầu tư phương tiện có chất lượng tốt, đảm bảo không chỉ phục vụ nhân dân đi lại đảo mà còn phục vụ khách du lịch. Tuy nhiên, trước yêu cầu đòi hỏi từ thực tiễn hiện nay hoạt động này đã bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập. Đó là, số lượng tàu từ trước đến nay tăng nhanh, chủ yếu là tự phát, chưa có quy hoạch, kế hoạch cụ thể để phát triển đội tàu. Do vậy, các tàu hoạt động trên các tuyến Hòn Gai, Cái Rồng - Cô Tô, Quan Lạn, Minh Châu vượt quá nhiều so với nhu cầu vận chuyển, chất lượng kỹ thuật, dịch vụ không đáp ứng được yêu cầu dẫn đến sự cạnh tranh không lành mạnh, cò mồi, thậm chí một số chủ tàu phải bán tàu do thua lỗ. Thêm nữa, đối với tuyến đi Cô Tô, một số tàu nhỏ, phương tiện hoán cải, tiêu chuẩn không phù hợp với điều kiện thời tiết, thuỷ văn, địa hình, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông. Trong khi khách du lịch ra các tuyến đảo ngày càng cao, một số tàu có chất lượng dịch vụ hạn chế về tiện nghi cũng như đội ngũ thuyền viên không đáp ứng được điều kiện phục vụ khách. Mặt khác, số lượng tàu tăng nhanh trong khi phương thức điều hành của chủ tàu chưa hợp lý, cộng với đặc thù hoạt động của đội tàu ra các tuyến đảo chủ yếu tập trung vào mùa vụ từ tháng 5 đến tháng 9 hàng năm dẫn đến hiệu suất khai thác thấp, đặc biệt vào mùa đông, lượng khách ít, gây lãng phí, hiệu quả chưa cao. Nhiều chủ tàu là hộ kinh doanh cá thể thiếu kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm về kinh doanh vận tải...

Bên cạnh đó, một số cảng, bến, luồng tuyến chưa thực sự được đầu tư phù hợp, đáp ứng đủ điều kiện cơ sở vật chất, đảm bảo an toàn kỹ thuật theo đúng quy định. Chẳng hạn như cảng Cái Rồng (cũ) và cảng Cô Tô, mặc dù cơ sở vật chất được đầu tư thêm nhưng còn hạn chế, thiếu nhà chờ, cầu bến, nơi neo đậu, chưa đáp ứng được nhu cầu hoạt động của các phương tiện, hành khách tại cảng, thường xuyên quá tải vào những ngày cuối tuần, lễ trong mùa hè khi lượng khách du lịch tăng đột biến...

Vào dịp hè, khách du lịch ra các tuyến đảo Cô Tô rất đông. Trong ảnh: Khách du lịch tại cảng Cô Tô).

Yêu cầu tất yếu

Theo Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 và Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Quảng Ninh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, dự báo nhu cầu vận tải giai đoạn 2021-2025 thì năng lực tiếp nhận khách của một số tuyến vận tải xuất phát từ Cái Rồng ra các đảo Minh Châu, Thắng Lợi, Ngọc Vừng, Bản Sen và từ Vũng Đục (TP Cẩm Phả) đi ra các đảo có thể sẽ tăng đột biến do việc hoàn thiện cơ sở hạ tầng, phát triển du lịch trên các đảo.

Để khắc phục những tồn tại, bất cập trên, vừa qua, UBND tỉnh đã tổ chức cuộc họp với các ngành, địa phương, các nhà đầu tư về dự thảo kế hoạch phát triển đội tàu vận tải khách từ cảng Cái Rồng, Hòn Gai, Vũng Đục ra đảo Cô Tô, Thanh Lân và các xã đảo thuộc huyện Vân Đồn đến năm 2020, định hướng đến năm 2025. Theo đó, mục tiêu phát triển đội tàu khách thuỷ nội địa ra các tuyến đảo nhằm định hướng, hướng dẫn doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thực hiện việc đầu tư, khai thác phương tiện thuỷ một cách có hiệu quả, phù hợp với luồng tuyến và điều kiện khai thác vận tải thuỷ của từng khu vực, cũng như phát triển đội tàu đồng bộ với dịch vụ hỗ trợ, phù hợp với khả năng tiếp nhận khách du lịch tại các đảo. Đặc biệt là nâng cao chất lượng kỹ thuật, dịch vụ phương tiện; chú trọng phát triển các đội tàu cao tốc, khuyến khích phát triển tàu khách có thể hoạt động trong điều kiện sóng gió cấp 6, 7 trên tuyến từ bờ ra Cô Tô để vận chuyển khách trở lại bờ khi thời tiết xấu và nhanh chóng giải toả khách ngày cao điểm. Đồng thời, từng bước thay thế tàu vỏ gỗ bằng vỏ thép hoặc tương đương để đảm bảo an toàn hơn. Trong đó quy định rõ, tàu bổ sung mới hoặc thay thế phải có trọng tải từ 100 ghế trở lên, tốc độ tối đa từ 45km/h trở lên đối với tàu cao tốc, trọng tải từ 50 ghế trở lên, tốc độ 25km/h đối với tàu vỏ thép truyền thống. Việc phát triển đội tàu khách ra các đảo nhằm nâng cao năng lực của các doanh nghiệp vận tải khách cũng như công tác quản lý nhà nước vận tải khách đường thuỷ nội địa đảm bảo khoa học, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp vận tải phát triển.

Thực hiện mục tiêu đó, kế hoạch cũng đã đưa ra các giải pháp thực hiện bổ sung, thay thế, điều tiết số lượng, quy mô đội tàu từng tuyến đáp ứng nhu cầu vận tải khách đến năm 2020, định hướng đến năm 2030; quy trình điều chuyển, bổ sung, thay thế các tàu trên tuyến thông qua biểu đồ hoạt động hàng năm theo quy định; nâng cao năng lực, đổi mới công tác quản trị, khai thác, phát triển các cảng, bến khách; tăng cường công tác quản lý nhà nước; nâng cao chất lượng kỹ thuật, dịch vụ phương tiện và từng bước thay thế tàu vỏ gỗ bằng tàu vỏ thép hoặc tương đương để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho du khách và nâng cao chất lượng dịch vụ.

Theo Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 và Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Quảng Ninh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, tới đây các xã đảo sẽ là trọng tâm phát triển du lịch. Các loại hình du lịch, vui chơi, giải trí, cơ sở hạ tầng tại các xã đảo sẽ phát triển nhanh chóng, dự báo lượng khách và hàng hoá vận chuyển ra các đảo sẽ tăng cao, thuận lợi cho việc phát triển hoạt động vận tải khách. Chính vì vậy, việc phát triển đội tàu vận tải khách từ cảng Cái Rồng, Hòn Gai, Vũng Đục ra đảo Cô Tô, Thanh Lân và các xã đảo thuộc huyện Vân Đồn đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 là rất cần thiết, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và phương tiện hoạt động trên các tuyến đường thuỷ nội địa phục vụ nhu cầu đi lại của người dân địa phương và du khách.

Thu Nguyên