Để xứng đáng với ngợi ca

Làng chài Cửa Vạn nằm giữa những khối núi đá vôi ngoạn mục trên Vịnh Hạ Long vừa được website tư vấn du lịch Journeyetc.com bình chọn nằm trong top những ngôi làng xinh đẹp đáng để du khách thưởng ngoạn một lần trong đời. Website này viết: “Bạn sẽ phải kinh ngạc khi đứng trước chiều sâu lịch sử cũng như những ngọn núi đá vôi bao bọc quanh ngôi làng. Làng chài Cửa Vạn của Việt Nam được xác nhận là một trong những cảnh đẹp nhất trên thế giới. Ngắm nhìn một cách thích thú những ngọn núi kỳ ảo trên Vịnh Hạ Long, săn những bức ảnh đẹp của làng chài nổi trên mặt nước biển với những ngôi nhà rực rỡ sắc màu, bạn sẽ đắm chìm không khí chất phác riêng có của Cửa Vạn...”. Tất nhiên, đây chỉ là sự bình chọn trên một trang Web, nhưng nó cũng có ý nghĩa nhất định trong việc quảng bá hình ảnh của Di sản - Kỳ quan Vịnh Hạ Long; nó nhắc nhở các cơ quan chức năng, người dân làng chài Cửa Vạn hãy biết giữ gìn những giá trị vốn có để phát huy hiệu quả.

Một góc làng chài Cửa Vạn.

So với các làng chài khác trên Vịnh Hạ Long, ngư dân làng chài Cửa Vạn được hưởng lợi từ rất nhiều sự ngẫu nhiên. Cái hơn của người dân nơi đây chính là Cửa Vạn được coi là làng chài tiêu biểu trên Vịnh Hạ Long để xây dựng Trung tâm Văn hoá nổi Cửa Vạn, được đầu tư lớp học đầu tiên (và ngay cả bây giờ, sự học của làng chài Cửa Vạn vẫn luôn được các tổ chức quốc tế, trong nước quan tâm, hỗ trợ về vật chất)… Từ những yếu tố đó, Cửa Vạn là làng chài thu hút du khách nhất, nổi tiếng hơn so với các làng chài Ba Hang, Vung Viêng v.v. Mặt khác, do nằm trong tuyến tàu của Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đưa đón cán bộ, nhân viên nên người dân Cửa Vạn có thể đi nhờ tàu dễ dàng. Ban Quản lý Vịnh Hạ Long lại luôn quan tâm, tạo điều kiện hỗ trợ công ăn việc làm cho con em làng chài… Đó là những thuận lợi rất lớn để người dân làng chài Cửa Vạn dần dần thoát ly khỏi công việc đánh bắt cá ngày càng khó khăn do hải sản suy giảm, để sống bằng dịch vụ du lịch, khai thác từ chính các giá trị văn hóa truyền thống của cha ông.

Để đạt được mục tiêu ấy đòi hỏi các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương và chính người dân làng chài Cửa Vạn phải giải quyết được những hạn chế tồn tại, trong đó lớn nhất là vấn đề môi trường, nhất là rác thải. Nguồn rác thải này một phần là rác thải sinh hoạt hàng ngày từ một bộ phận nhỏ các hộ trên nhà bè chưa chấp hành nghiêm các quy định về giữ gìn vệ sinh môi trường vứt xuống biển; phần là các mảnh xốp vỡ ra từ các phao nổi của nhà bè. Mặc dù cán bộ, nhân viên Trung tâm Bảo tồn văn hoá biển (Ban Quản lý Vịnh Hạ Long) đã tuyên truyền và có rất nhiều cố gắng nhưng cứ “kẻ vứt, người vớt” nên cũng chỉ giải quyết “phần ngọn”... Vào những hôm nước triều lên, rác trôi nổi “vây” lấy làng chài nhưng người dân Cửa Vạn vẫn “vô tư” vì họ coi đó là trách nhiệm của… Ban Quản lý Vịnh Hạ Long.

Mặt khác, ở khía cạnh văn hoá, cách đây hơn hai năm, Cửa Vạn cũng được Sở VH,TT,DL chọn là nơi triển khai Dự án bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá dân gian của ngư dân làng chài trên Vịnh Hạ Long. Một trong những mục tiêu là sẽ phục dựng tục hát giao duyên trong đám cưới truyền thống của ngư dân làng chài để nó trở thành sản phẩm du lịch thu hút du khách. Tuy nhiên, dự án đã kết thúc từ lâu nhưng sản phẩm thì mãi vẫn chưa thấy… đem ra bán! Và vì thế, để Cửa Vạn thực sự hấp dẫn như website kia đã tôn vinh, thiết nghĩ, còn rất nhiều việc phải làm.

Đại Dương