Gần 2.000 hộ dân Hoành Bồ chờ nước sạch

98% người dân vùng nông thôn của Hoành Bồ hiện đang dùng nước hợp vệ sinh, với nguồn sử dụng chủ yếu là nước giếng, nước mưa và nước tự chảy trong các khe, suối. Tuy nhiên do tác động của môi trường và địa chất, nên nhiều khu vực nước giếng bị nhiễm phèn chuyển sang màu vàng đục và bốc mùi tanh hôi không thể sử dụng. Đặc biệt là đối với gần 2.000 hộ ở 2 xã Lê Lợi và Thống Nhất, người dân nơi đây mong chờ được nhà nước quan tâm đầu tư để có nguồn nước sạch phục vụ đời sống vẫn chưa thành hiện thực.

Người dân tiết kiệm từng giọt nước.

5 năm kiến nghị

Trên địa bàn huyện Hoành Bồ hiện có 2 nhà máy nước là: Đồng Ho (xã Sơn Dương) công suất 20.000 m3/ngày đêm và Đá Trắng (xã Thống Nhất) công suất 10.000m3/ngày đêm. Sẽ khó tin khi nói rằng, hơn 5 năm kiến nghị, nhưng gần 2.000 hộ dân ở 2 xã Lê Lợi và Thống Nhất vẫn không có nước sạch để sử dụng. Ấy vậy mà đây lại là câu chuyện có thật 100%.

Mặc dù cách thị trấn Trới chỉ khoảng 2km, nhưng 1.600/2.000 hộ dân xã Lê Lợi chưa có nước sạch để sử dụng suốt nhiều năm qua. Ở đây, 100% người dân sử dụng nước giếng đào, giếng khoan, nhưng ngặt một nỗi, nhiều khu vực nước bị nhiễm phèn chuyển sang màu vàng đục và bốc mùi tanh hôi không thể dùng được.

Nước giếng của gia đình bà Vi Thị Bình (thôn Tân Tiến, xã Lê Lợi) chỉ dùng cho tắm, giặt quần áo.

Gia đình bà Vi Thị Bình (thôn Tân Tiến, xã Lê Lợi) đã đầu tư hơn chục triệu để đào 2 cái giếng, nhưng cái thì không có nước, cái thì bị nhiễm phèn, có mùi thum thủm. Gia đình bà phải đào chiếc giếng thứ 3 nhưng nước vẫn vàng quánh. Bà Bình tâm sự: Chúng tôi khổ lắm, giếng thì đầy nước nhưng không thể sử dụng được. Gia đình tôi phải khắc phục bằng cách mua máy để lọc nước dùng cho tắm, giặt. Nhưng áo trắng nếu chỉ cần giặt vài lần là có hiện tượng ố vàng. Còn nước để dùng cho ăn uống thì đi xin và mua. Mỗi khi các con cháu đến nhà thì cũng chỉ chơi một lúc rồi về, tôi không dám giữ bởi nhà không có nước sạch cho các cháu tắm giặt, mà trẻ con thì da rất nhạy cảm. Tốn kém, bất tiện, nhưng biết làm sao được.

Cũng chung hoàn cảnh đó, gia đình ông Bùi Vĩnh Chuyên (thôn An Biên 1, xã Lê Lợi) đã đào 2 cái giếng, tốn kém nhiều tiền của nhưng đều không sử dụng được. Bởi vậy, gia đình ông Chuyên phải đầu tư mua máy bơm, ống dẫn nước đưa nước từ các hộ lân cận về sử dụng. Nhưng nguồn nước này cũng chỉ dùng cho tắm giặt, còn nước ăn thì phải mua máy để lọc hoặc mua nước lọc đóng bình. Ông Chuyên cho biết: Hơn 2 năm qua, tôi phải lặn lội đi khắp nơi để khám, chữa bệnh vì da nổi đỏ toàn thân. Một trong những nguyên nhân chính đó là việc sử dụng nguồn nước không đảm bảo.

2 giếng nước của gia đình ông Đỗ Văn Hán, thôn 4, xã Thống Nhất cung cấp nước cho hơn 30 hộ dân trong thôn.

Để tìm hiểu thêm thông tin, chúng tôi đến thôn 4, xã Thống Nhất, 1 trong ba thôn của xã mà người dân chưa có nước sạch để sử dụng. Vào nhà ông Đinh Thanh Cước, Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn 4, chúng tôi thấy 2 bể nước khá to giữa sân. Ông Cước cho biết: Thôn 4 vốn nằm sát biển nên nguồn nước ở đây nhiễm mặn, không thể sử dụng. Gia đình tôi cũng 2 lần khoan giếng đến hàng trăm mét nhưng đều không thể sử dụng được, tốn hơn chục triệu đồng. Bởi vậy, gia đình tôi phải xây 2 bể với dung tích hơn 30m3 để chứa nước. Nguồn nước sử dụng hàng ngày được mua từ giếng đào của một hộ dân trong thôn.

Theo giới thiệu, chúng tôi đến xem 1 trong ba giếng nước mà gia đình ông Cước và 30 hộ dân khác đang sử dụng hàng ngày. Đó là giếng nước ngọt của gia đình ông Đỗ Văn Hán, thôn 4, xã Thống Nhất. Ông Hán chia sẻ: Từ năm 1964, tôi về thôn 4 sinh sống thì đào giếng nước này. Sau đó, tôi có đào thêm một chiếc giếng nước nữa để phục vụ bà con. Trước kia khi chưa có điện, bà con trong thôn thoải mái vào gánh nước về sử dụng. Nhưng sau đó, các hộ trong thôn bơm nước dẫn về nhà nên có hỗ trợ gia đình chút kinh phí tiền điện, ống dẫn nước.

Cả thôn có hơn 140 hộ dân mà chỉ có 3 giếng nước nên không thể đủ cho mọi sinh hoạt. Nguồn nước giếng này chỉ dành cho việc nấu ăn. Còn tắm giặt thì hầu hết các gia đình lại vào các khe, suối lấy nước để sử dụng. Cũng như hầu hết các gia đình ở đây, gia đình chị Lê Thị Ly không có giếng nước ngọt, chị Ly cười xòa phân trần: Gia đình tôi chẳng bao giờ dám ăn món rau cải xoong đâu, mỗi lần rửa rau thì tốn không biết bao nhiêu nước. Dịp lễ tết, gia đình muốn cải thiện cũng rất hạn chế những món ăn phải sử dụng nhiều nước.

Mỗi tháng, gia đình chị Lê Thị Ly, thôn 4, xã Thống Nhất chi gần 1 triệu đồng cho việc mua nước sạch.

Được biết, gia đình chị Ly cũng như các gia đình khác trong thôn phải mua từ 3-4 téc nước 3.000 lít mỗi tháng với chi phí gần 1 triệu đồng. Chưa kể, nhiều gia đình phải mua nước lọc đóng bình để uống hàng ngày. “Vì phải mua nước sạch nên cả nhà tiết kiệm, tận dụng từng giọt nước sạch để đủ sử dụng” - chị Ly tâm sự.

Khổ nhất là vào mùa khô, các giếng nước này cũng không đủ cung cấp cho 140 hộ dân ở đây. Do đó, người dân buộc phải mua nước về dùng. “Cứ đến mùa khô, thiếu nước thì người dân lại gọi các xe bồn chở nước đến để mua. Nhưng nói thật là chúng tôi cũng không biết nguồn gốc nước đó ở đâu, thôi thì khuất mắt trông coi” - Chị Ly cho biết thêm.

Ông Phạm Văn Luyến, Chủ tịch UBND xã Thống Nhất cho biết: Hiện nay, xã đã có 2.300/2.700 hộ dân được sử dụng nước sạch. Chỉ còn 400 hộ của 3 thôn: Lưỡng Kỳ, Đồng Vải và thôn 4 là chưa có nước sạch. Các thôn này cách trung tâm xã hơn chục cây số, địa hình lại phức tạp nên chi phí đầu tư dẫn nước sạch khá lớn. Do đó, người dân phải sử dụng nguồn nước giếng đào, giếng khoan, nước từ khe, suối không đảm bảo an toàn, ảnh hưởng tới sức khỏe. Nhiều năm qua, người dân đẫ kiến nghị, tha thiết muốn có nguồn nước sạch để sử dụng. Chúng tôi cũng nhiều lần gửi các ý kiến lên huyện. Hy vọng rằng, các cấp, ngành tiếp tục quan tâm đầu tư để người dân có nước sạch sử dụng, nhằm đảm bảo sức khỏe, góp phẩn ổn định an sinh xã hội địa phương.

Công nhân Công ty CP Nước sạch Quảng Ninh thi công đường ống dẫn nước tại xã Lê Lợi.

3 năm mới xong thủ tục chuẩn bị đầu tư

Tình trạng thiếu nước sạch ở 2 xã Lê Lợi, Thống Nhất của huyện Hoành Bồ đã diễn ra từ lâu, buộc các hộ dân phải bỏ ra hàng chục triệu đồng để đào giếng, khoan giếng, xây bể, mua téc chứa nước hoặc bỏ tiền hàng ngày mua nước lọc đóng bình về dùng. Nhiều hộ còn đầu tư máy lọc nước nhưng chỉ được một thời gian là đóng cặn, tắc không thể lọc; hoặc tự làm hệ thống lọc nước thủ công, tuy biết chưa đảm bảo chất lượng nhưng vẫn phải sử dụng vì không có nguồn nước nào khác. Lo ngại nhất là các nhà máy xi măng, nhiệt điện, mỏ khai thác đá vôi hoạt động, cùng với yếu tố khách quan do biến đổi khí hậu, ô nhiễm ngày càng tăng khiến môi trường, nguồn nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Tại các cuộc tiếp xúc cử tri, người dân 2 xã đã nhiều lần bày tỏ bức xúc và mong muốn nhà nước quan tâm đầu tư đưa nước sạch về cho dân. Các địa phương đã ghi nhận ý kiến, làm tờ trình gửi huyện, rồi huyện trình tỉnh. Tháng 4/2016, UBND tỉnh đã phê duyệt chủ trương đầu tư dự án cấp nước sinh hoạt tập trung khu vực nông thôn tại 2 xã Lê Lợi và Thống Nhất, huyện Hoành Bồ do Trung tâm Nước sinh hoạt và Vệ sinh môi trường nông thôn (Sở NN&PTNT) làm chủ đầu tư. Tháng 11/2017, UBND tỉnh đã có công văn số 8225/UBND-XD4 đồng ý với đề nghị của huyện Hoành Bồ bàn giao lại dự án cho Công ty CP Nước sạch Quảng Ninh làm chủ đầu tư.

Dự kiến trong 2 tháng nữa, nguồn nước sạch sẽ được đưa đến cho người dân sử dụng.

Trao đổi với phóng viên, ông Trần Mạnh, Trưởng Phòng Kinh doanh (Công ty CP Nước sạch Quảng Ninh) cho biết: Ngay sau có chỉ đạo của tỉnh, công ty đã có nhiều buổi làm việc với huyện Hoành Bồ để tiếp nhận hồ sơ dự án, thiết kế cũ đã khảo sát. Tuy nhiên, các thiết kế đó không phù hợp, bởi không đảm bảo tính kỹ thuật và chiến lược phát triển của đơn vị. Do đó, Công ty CP Nước sạch Quảng Ninh phải tiến hành khảo sát, thiết kế lại dự án. Bên cạnh đó, công ty cũng nhiều lần làm việc với huyện để thống nhất phương thức đầu tư, bởi dự án có kinh phí lớn, trên 20 tỷ đồng. Đến tháng 6/2018, huyện Hoành Bồ đã thống nhất hỗ trợ 3 tỷ đồng từ nguồn ngân sách huyện, số còn lại do công ty đầu tư để thực hiện dự án. Căn cứ nguồn vốn được bố trí, công ty đã lập và hoàn thiện hồ sơ của dự án, đồng thời tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu thi công.

Theo các quy trình bắt buộc tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu phải đảm bảo thời gian theo quy định, do đó, đến ngày 14/3/2019, dự án mới được khởi công tại xã Lê Lợi. Dự kiến đầu tháng 4, dự án sẽ khởi công tại xã Thống Nhất. Ông Khổng Minh Tuấn, Phó Giám đốc Xí nghiệp xây lắp (Công ty CP Nước sạch Quảng Ninh) cho biết: Hiện nay, chúng tôi có 3 đội, với 20 người bắt đầu thi công các tuyến mạng nước phân phối tại xã Lê Lợi. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục tăng ca, thuê thêm nhân công để hoàn thành đúng tiến độ dự án.

Mong muốn có nước sạch đang sắp thành hiện thực. (Trong ảnh: Gia đình ông Bùi Vĩnh Chuyên, thôn An Biên 1, xã Lê Lợi đầu tư máy lọc nước nhằm đảm bảo cho sử dụng)

Theo ông Trần Mạnh, trong 60 ngày triển khai thi công là có thể đủ điều kiện cấp nước cho người dân. Tuy nhiên công ty cũng mong muốn địa phương đẩy mạnh tuyên truyền vận động nhân dân đăng ký sử dụng nguồn nước sạch khi dự án hoàn thành, nhằm đảm bảo hiệu suất kinh doanh của đơn vị.

Nguyễn Hoa