Rối loạn tâm thần do rượu

Thời gian gần đây, truyền thông đại chúng liên tiếp đưa thông tin về những trường hợp do say rượu không làm chủ được mình, gây ra án mạng. Điều đó cho thấy tác hại ghê gớm của rượu. Phóng viên Báo Quảng Ninh đã trao đổi cùng bác sĩ Vũ Minh Hạnh, Phó Giám đốc Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần tỉnh, để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về rối loạn tâm thần do rượu.

- Rượu gây hại đến sức khỏe, tâm thần như thế nào, thưa bác sĩ?

+ Rượu là một chất tác động tâm thần. Uống rượu ở mức vừa phải đem lại cho người uống cảm giác sảng khoái, vui vẻ, hoạt bát trong giao tiếp… Nhưng uống với số lượng nhiều, người uống dễ lâm vào trạng thái say rượu, không làm chủ được bản thân, thậm chí có thể hôn mê, ngộ độc cấp do rượu. Những người uống rượu thường xuyên với mục đích tiêu khiển, để che đậy những khiếm khuyết của bản thân, quên đi những vướng mắc trong cuộc sống, gây hại cho sức khỏe của bản thân… được coi là lạm dụng rượu.

Kiểm tra sức khoẻ cho bệnh nhân tại Bệnh viện Bảo vệ sức khoẻ tâm thần tỉnh.

Chứng nghiện rượu là trạng thái nhiễm độc rượu mạn tính do dùng rượu thường xuyên và nhiều năm. Chứng nghiện rượu mạn tính thường dẫn đến thay đổi tính tình rõ rệt: Trở nên ích kỷ, hung dữ, bạo hành gia đình, đánh đập, hành hạ vợ con; suy đồi đạo đức, hoang tưởng, ghen tuông...

Việc uống rượu trong thời gian dài, khi kết hợp với các yếu tố như: Suy dinh dưỡng, thiếu vitamin B... còn gây bệnh viêm đa rễ thần kinh, teo não, hội chứng Korsakoff (hội chứng quên ngược chiều, không có khả năng ghi nhận thông tin mới, mất định hướng trong không gian và thời gian, bịa chuyện, nhận biết sai, mất nhận biết đồ vật...). Với người nghiện rượu mạn tính còn dễ bị rối loạn tâm thần cấp tính nặng, biểu hiện bằng trạng thái sảng run (tình trạng lú lẫn, mê sảng, không còn nhận thức với môi trường xung quanh; run tay chân, run cả lưỡi hoặc run toàn thân; có thể kèm theo đi đứng loạng choạng, đổ mồ hôi đầm đìa, kèm theo các triệu chứng hoang tưởng bị truy hại, ảo giác thị giác, co giật).

- Hiện số bệnh nhân điều trị rối loạn tâm thần do rượu tại Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần tỉnh có nhiều không, thưa bác sĩ?

+ Theo thống kê của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), có tới 77% nam giới và 11% nữ giới có uống rượu, bia trong 30 ngày. Khoảng 40% số vụ tai nạn giao thông có nguyên nhân liên quan đến việc sử dụng rượu bia. Năm 2016, Việt Nam ước tính có 79.000 người tử vong vì sử dụng rượu bia và hàng trăm ngàn người khác phải nhập viện vì các bệnh liên quan đến đồ uống có cồn. Thiệt hại do sử dụng rượu bia gây ra tại Việt Nam chiếm khoảng 1,3-3,3% GDP.

Tại Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần tỉnh, năm 2017 có hơn 600 lượt bệnh nhân và năm 2018 có khoảng 700 lượt bệnh nhân nghiện rượu mạn tính bị rối loạn tâm thần đến khám và điều trị. Thực trạng về tình trạng lạm dụng, nghiện rượu và những tác hại do rượu bia gây ra là đáng báo động.

Một điều dễ nhận thấy hiện nay là vẫn còn rất nhiều người chưa nhận thức đúng về rối loạn tâm thần do rượu nên chưa chú ý, có biện pháp phòng ngừa, điều trị sớm mà chỉ khi dấu hiệu ảnh hưởng quá nặng mới đưa đến bệnh viện để điều trị.

Bệnh nhân có triệu chứng loạn thần do rượu cần đi khám sức khỏe tâm thần kịp thời. Trong ảnh: Đo điện não đồ cho bệnh nhân tại Bệnh viện Bảo vệ sức khoẻ tâm thần tỉnh.

- Trường hợp nào cần phải điều trị các rối loạn tâm thần do rượu, thưa bác sĩ?

+ Với những người nghiện rượu có các biểu hiện như: Nói nhiều, chửi bới, đánh đập người thân, hoang tưởng ghen tuông, bịa chuyện, rối loạn định hướng, lú lẫn, ngủ nhiều, sa sút do rượu, rối loạn trí nhớ và các triệu chứng mất ngôn ngữ, mất động tác... cần đưa đến các bệnh viện chuyên khoa tâm thần để kiểm tra sức khoẻ tâm thần, từ đó có biện pháp hỗ trợ điều trị kịp thời.

Việc điều trị rối loạn tâm thần do rượu phải toàn diện cả những triệu chứng rối loạn tâm thần cũng như các bệnh lý cơ thể. Người bệnh phải ngừng sử dụng rượu, cai rượu bằng phương pháp giải độc từ từ và sử dụng thuốc nhóm Benzodiazepin, Vitamin nhóm B liều cao. Một số trường hợp nếu có các triệu chứng loạn thần hoặc rối loạn cảm xúc kèm theo thì phải kết hợp điều trị bằng các thuốc an thần kinh hoặc thuốc chống trầm cảm, giải lo âu.

Điều trị rối loạn tâm thần do rượu phải lâu dài, có sự hợp tác giữa người bệnh và thầy thuốc và sự hỗ trợ của gia đình, xã hội. Sự động viên, nâng đỡ, an ủi, tạo việc làm của gia đình và xã hội sẽ tạo điều kiện cho người nghiện rượu có nghị lực, quyết tâm vượt qua chính mình, tái hòa nhập cộng đồng.

Gia đình không nên tự điều trị cho bệnh nhân tại nhà mà cần đưa đến bệnh viện kịp thời để chẩn đoán, theo dõi và điều trị tích cực. Bởi với những trường hợp nghiện rượu nặng, khi ngưng đột ngột có thể dẫn đến trạng thái cai rượu và nặng hơn là sảng rượu. Đây là một trong những trường hợp cấp cứu tâm thần, nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời có thể dẫn tới tử vong, chiếm khoảng 20% số bệnh nhân sảng rượu.

- Xin cảm ơn bác sĩ!

Thu Nguyệt (Thực hiện)