Kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y đang bị bỏ ngỏ

Theo thống kê của Chi cục Chăn nuôi và Thú y (Sở NN&PTNT), toàn tỉnh hiện có 5 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung và khoảng 840 điểm giết mổ nhỏ lẻ với khoảng 2.500 gia súc, 10.000 gia cầm/ngày. Tuy nhiên, số gia súc, gia cầm được kiểm soát giết mổ mới chỉ chiếm 36%...

Quảng Yên là một trong những địa phương có số lượng gia súc, gia cầm giết mổ tương đối lớn, hàng trăm con/ngày; chưa kể số gia súc sau giết mổ từ TP Hải Phòng đưa về các điểm chợ trên địa bàn. Ông Nguyễn Tiến Hưng, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp TX Quảng Yên, cho biết: “Trước đây, nhân viên thú y của Trung tâm tiến hành kiểm tra, lăn dấu gia súc, gia cầm đã giết mổ bày bán tại một số chợ đông người trên địa bàn. Tuy nhiên, vừa qua, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh có văn bản yêu cầu dừng việc lăn dấu tại các chợ nên nhân viên thú y không thực hiện nữa. Việc kiểm soát tại các lò giết mổ cũng không khả thi vì trên địa bàn chủ yếu là lò giết mổ nhỏ lẻ, nằm rải rác ở tất cả các xã. Bởi vậy, vấn đề vệ sinh thú y khâu giết mổ và thịt gia súc, gia cầm sau giết mổ trên địa bàn hoàn toàn bị bỏ ngỏ”.

Thực trạng này đang phổ biến ở hầu hết các địa phương trên toàn tỉnh. Theo Luật Thú y năm 2015 và Thông tư số 09/2016/TT-BNNPTNT ngày 1/6/2016 của Bộ NN&PTNT quy định về kiểm soát giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y, việc kiểm soát giết mổ các loại gia súc, gia cầm phải được thực hiện tại cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm bảo đảm yêu cầu vệ sinh thú y. Hiện trên địa bàn toàn tỉnh có khoảng 840 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm, tuy nhiên mới có 5 cơ sở tập trung tại Hạ Long (2 cơ sở), Uông Bí (2 cơ sở) và Cẩm Phả (1 cơ sở). Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Chu Thị Thu Thuỷ, trong số 840 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ trên địa bàn tỉnh hiện nay, nếu xét để cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh giết mổ gia súc, gia cầm thì cũng chỉ được khoảng 200 cơ sở. Bởi phần lớn các điểm còn lại nằm xen kẽ trong khu dân cư, không đảm bảo khoảng cách với các hộ dân cũng như vệ sinh môi trường...

Thịt lợn bày bán tại “chợ cóc” khu 6, phường Hồng Hà, TP Hạ Long.

Được biết, tại 5 điểm giết mổ tập trung, các địa phương đã bố trí cán bộ thú y thực hiện kiểm tra trước, trong và sau giết mổ (kiểm tra hồ sơ, sổ sách ghi chép nguồn gốc động vật đưa vào giết mổ; giấy chứng nhận kiểm dịch vận chuyển động vật theo quy định; việc thực hiện các quy định vệ sinh đối với người tham gia giết mổ; kiểm tra lâm sàng động vật; kiểm tra sau giết mổ...). Đồng thời, hằng quý, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tiến hành kiểm tra điều kiện vệ sinh thú y tại các cơ sở này. Còn tại các địa phương chưa có điểm giết mổ gia súc, gia cầm tập trung thì từ tháng 4/2018, khi Cục Thú y có văn bản gửi Sở NN&PTNT các địa phương yêu cầu không thực hiện đóng dấu kiểm soát giết mổ hoặc dán tem vệ sinh thú y và thu phí tại các nơi bày bán thịt gia súc, gia cầm, đều đã dừng việc kiểm tra, lăn dấu tại các chợ. Hơn nữa, việc kiểm tra giết mổ cũng không được thực hiện ở các điểm giết mổ, bởi số lượng điểm giết mổ nhỏ lẻ quá nhiều, lại chủ yếu thực hiện vào 2-4h sáng, trong khi lực lượng thú y các địa phương có hạn, chỉ thực hiện kiểm soát được ở một số địa điểm có quy mô giết mổ từ 15-20 con/ngày và chỉ thực hiện ở những cơ sở được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh giết mổ. Theo một nhân viên thú y ở TX Quảng Yên, việc di chuyển từ cơ sở này đến cơ sở kia trong đêm vừa không an toàn, số tiền kiểm soát giết mổ thu trên đầu gia súc cũng không bù được tiền xăng xe đi lại.

Không kiểm soát được vệ sinh thú y ở các điểm giết mổ cũng đồng nghĩa không kiểm soát được nguồn gốc lợn nhập vào địa bàn. Bởi, theo quy định, địa phương không được lập các chốt kiểm dịch động vật mà chỉ thực hiện kiểm tra giấy chứng nhận kiểm dịch vận chuyển động vật tại nơi đổ lợn (các điểm giết mổ). Theo thống kê của cơ quan chức năng, đàn lợn nuôi trên địa bàn năm 2017 khoảng 423.780 con;  6 tháng đầu năm 2018 được 394.632 con, trong khi mỗi năm giết mổ hơn 900.000 gia súc. Vậy sẽ có khoảng 50% số lợn được giết mổ trên địa bàn phải nhập từ nơi khác về và cũng chỉ có 35% được kiểm soát giết mổ, kiểm soát vệ sinh thú y. Theo bà Chu Thị Thu Thuỷ, hiện nay tiến độ xây dựng lò giết mổ tập trung tại các địa phương quá chậm do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong khi chờ xây dựng được các lò giết mổ gia súc, gia cầm tập trung, trước mắt các địa phương nên thu gom cơ sở giết mổ nhỏ lẻ thành một số điểm nhất định để đảm bảo việc kiểm tra, kiểm soát vệ sinh thú y, giết mổ gia súc, gia cầm. Nếu không việc kiểm soát vệ sinh thú y khâu giết mổ vẫn sẽ tiếp tục không thực hiện được.

Thu Nguyệt