Bảo vệ mắt để phòng cận thị

Bạn đọc Nguyễn Mai Thảo, TX Đông Triều, hỏi: “Tôi bị cận hơn 2 đi-ốp, vậy có cần đeo kính thường xuyên không? Làm thế nào để phòng được bệnh cận thị?”.

Phóng viên Báo Quảng Ninh đã trao đổi cùng bác sĩ chuyên khoa Phạm Quang Dũng, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Vân Đồn, để tư vấn giúp bạn.

Kiểm tra tật khúc xạ cho bệnh nhân tại Trung tâm Y tế huyện Vân Đồn. Ảnh: Thu Nguyệt

- Xin bác sĩ cho biết nguyên nhân gây cận thị và cách nhận biết bệnh này?

+ Cận thị là một tật khúc xạ gây rối loạn chức năng thị giác, ảnh hưởng đến cơ chế hội tụ của mắt. Do nhãn cầu bị dài ra, tia sáng sẽ hội tụ trước võng mạc thay vì phải hội tụ tại đúng võng mạc. Do đó, có thể nhìn được những vật thể ở gần mà không nhìn rõ những vật ở xa.

Có 2 nguyên nhân gây cận thị, đó là do di truyền và yếu tố môi trường, lối sống. Nếu do yếu tố di truyền, tiền sử trong gia đình có bố hoặc mẹ bị cận thị thì trẻ sẽ có nguy cơ cận thị cao hơn. Thường từ 6 đến 12 tháng tuổi, trẻ bắt đầu bị cận thị. Bởi vậy, trường hợp này thường được phát hiện sớm khi trẻ mới bắt đầu đi học. Còn hiện nay, nguyên nhân chủ yếu gây cận thị vẫn là yếu tố môi trường, lối sống, thói quen sinh hoạt, như: Tiếp xúc với các thiết bị điện tử từ rất sớm và với tần suất nhiều giờ hoặc xem liên tục nhiều hơn 2 giờ trong ngày; ngồi học, đọc sách không đúng cách... Ngoài ra, trẻ sinh ra trọng lượng cơ thể quá nhẹ hoặc trẻ sơ sinh thiếu tháng thì nguy cơ bị cận thị cũng nhiều hơn các trẻ khác.

Nếu bị tật cận thị, bệnh nhân sẽ gặp khó khăn khi nhìn các vật ở xa, nhưng có thể nhìn thấy rõ các vật ở gần như: Đọc sách, sử dụng máy tính. Các dấu hiệu và triệu chứng khác của mắt cận thị bao gồm nheo mắt, căng mắt và nhức đầu. Với trẻ em thường có biểu hiện như: Thường xuyên dụi mắt, nhắm, nheo một bên mắt hoặc nghiêng đầu thường xuyên khi đọc sách, xem ti vi; nhạy cảm với ánh sáng hoặc bị chảy nước mắt nhiều; không thích tham gia hoặc làm kém hiệu quả trong các hoạt động liên quan tới thị giác như: Vẽ, tô màu, tập đọc; không nhìn rõ những vật ở cách xa; thường phải chép bài của bạn ngồi bên cạnh do không nhìn rõ các chữ trên bảng; bị nhức đầu hoặc chảy nước mắt do mỏi mắt.

- Khi bị cận thị cần điều trị ra sao? Cận đến độ nào mới phải đeo kính và sử dụng kính thường xuyên, thưa bác sĩ?

+ Tật cận thị có thể chữa trị bằng cách đeo kính hoặc phẫu thuật khúc xạ. Tùy thuộc vào mức độ cận thị, bạn có thể phải đeo kính thường xuyên hay không. Theo khuyến cáo, nếu dưới 1,5 đi-ốp có thể chỉ cần sử dụng kính khi cần nhìn xa rõ, như: Lái xe, nhìn bảng khi học hoặc xem phim. Còn trên 1,5 đi-ốp thì nên đeo thường xuyên để tránh mắt phải điều tiết liên tục dẫn đến tăng nhanh độ cận.

Phẫu thuật khúc xạ có thể giúp bạn không cần đeo kính. Thủ thuật phổ biến nhất là phẫu thuật lasik, femto lasik, relex smile. Điều kiện để được phẫu thuật khúc xạ phải trên 18 tuổi, tốt nhất, chỉ mổ khi độ cận dưới 10 độ; người dưới 40 tuổi.

Mô hình mắt bị tật cận thị so với mắt thường. (Nguồn Internet)

- Cách phòng cận thị và phòng tăng độ cận ra sao, thưa bác sĩ?

+ Để phòng cận thị và phòng việc tăng độ cận thì cần luôn luôn đảm bảo ánh sáng phù hợp khi đọc sách hoặc học tập. Ánh sáng quá mạnh hoặc quá mờ đều làm cho mắt mệt mỏi.

Với trẻ em, không để trẻ đọc sách, viết chữ liên tục trong thời gian dài; không xem ti vi nhiều giờ liền, khoảng cách xem ti vi có độ dài bằng 7 lần độ rộng của màn hình. Kiểm soát khoảng cách đọc sách và viết chữ của trẻ; khoảng cách từ mắt đến mặt trang sách cần đạt trên 30cm. Tư thế ngồi học của trẻ phải ngay ngắn. Khi viết không để đầu trẻ nghiêng ngả, tuyệt đối không nên cho trẻ nằm xem sách, không đọc sách trên tàu xe, vừa ăn vừa xem sách báo... vì những hành động này sẽ khiến mắt khó quy tụ và điều tiết, lâu dần khiến mắt dễ mỏi nhức, phát sinh các tật khúc xạ. Chú ý đến chế độ dinh dưỡng của trẻ; cho trẻ ăn nhiều thực phẩm gồm các chất protein và vitamin; tăng cường tập thể thao, thể dục. Nên cho trẻ kiểm tra thị lực định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện cận thị học đường. Nếu bạn nghi ngờ con hoặc bản thân mắc tật cận thị, hãy đến khám tại các cơ sở có chuyên khoa mắt. Thời điểm tốt nhất đi kiểm tra thị lực cho trẻ là trước khi bé bắt đầu đến trường.

- Xin cám ơn bác sĩ!

Thu Nguyệt (Thực hiện)