Hành trình của máu

Để có được một đơn vị máu an toàn truyền cho người bệnh phải trải qua rất nhiều công đoạn chứ không đơn giản là nhận từ người hiến rồi truyền cho bệnh nhân như nhiều người vẫn nghĩ. Với sự hỗ trợ của Nhà nước, bảo hiểm y tế, nên người bệnh chỉ phải trả một phần chi phí cho mỗi đơn vị máu được truyền.

Truyền máu cho bệnh nhi tại Khoa Sơ sinh, Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh.

Máu là sự sống

Theo thống kê, mỗi tháng Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh sử dụng trung bình 250 đơn vị máu vào việc điều trị, cứu chữa người bệnh. Mở quyển sổ ghi chép tỉ mỉ những ca bệnh cần bao nhiêu máu, nhóm máu nào..., bác sĩ Tạ Thị Thu Hợp, Trưởng Khoa Huyết học, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh kê ra khá nhiều trường hợp bệnh nhi, sản phụ phải truyền nhiều đơn vị máu trong một đợt điều trị. Như bé Vũ Ngọc Quỳnh (sinh tháng 9-2016, TP Hạ Long), mới 2 tháng tuổi đã phát hiện ung thư máu. Chỉ trong tháng 1 và tháng 2-2017, bé Vũ Ngọc Quỳnh đã được truyền gần 60 đơn vị máu. Hay sản phụ Hà Thị Thảo bị tắc mạch ối khi sinh, đã phải truyền 25 đơn vị máu trong suốt quá trình điều trị tại Bệnh viện.

“Đối với một đơn vị điều trị, việc phải truyền máu cho bệnh nhân diễn ra hàng ngày, hàng giờ. Ở bệnh viện chuyên khoa sản - nhi, thì việc lưu trữ, chuẩn bị sẵn sàng nguồn máu là vô cùng quan trọng để đáp ứng kịp thời các trường hợp, như: Ung thư máu, xuất huyết giảm tiểu cầu, phụ nữ mang thai có bệnh lý về máu, trẻ sơ sinh nhiều lần phải lấy máu làm xét nghiệm... Thời gian gần đây, Bệnh viện còn tiếp nhận, điều trị cho khoảng 40 bệnh nhi bị huyết tán máu bẩm sinh (thalassemia) - phải truyền máu theo định kỳ, do đó, lượng máu cần càng nhiều hơn” - bác sĩ Tạ Thị Thu Hợp cho biết.

Trong các bệnh viện đa khoa, thường xuyên tiếp nhận những bệnh nhân nặng như tai nạn mất máu, xuất huyết dạ dày, suy đa tạng, bệnh nhân phải phẫu thuật... thì phải luôn cần đến máu. Bác sĩ Lê Kỳ Trường, Trưởng Khoa Hồi sức tích cực - chống độc, Bệnh viện Bãi Cháy, chia sẻ: Bệnh nhân đến Khoa đa phần rất nặng, có những bệnh nhân đa chấn thương hoặc bỏng sâu. Trong điều trị, phải cung cấp các chế phẩm của máu cho bệnh nhân mới có thể cải thiện được tình hình, giúp họ vượt qua nguy kịch.

Đường đi của máu

Máu rất cần thiết cho điều trị, nhưng lại chưa thể sản xuất được mà chỉ có thể lấy từ cơ thể người. Do đó, công tác tuyên truyền, vận động người dân hiến máu là rất quan trọng và luôn được triển khai sâu rộng. Ở Quảng Ninh, phong trào hiến máu tình nguyện ngày càng phát triển, từ chỗ chỉ thu gom khoảng 4.000 đơn vị/năm (những năm 2012, 2013), đến nay đã tăng lên 7.000 đơn vị/năm. Tuy nhiên, máu hiến tình nguyện chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu điều trị của các đơn vị y tế trên địa bàn tỉnh, còn lại, nguồn máu chính các đơn vị vẫn phải tiếp nhận máu từ Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương.

Điều đáng chú ý là, có rất nhiều người vẫn chưa hiểu được “hành trình” của máu từ người cho đến người nhận. Nhiều người đặt ra câu hỏi “máu được hiến tình nguyện, sao khi đến người nhận lại có giá thành cao” hay “trong lúc cấp cứu, tôi vừa hiến máu mà sao không truyền ngay cho người bệnh”... Qua tìm hiểu tại các bệnh viện lớn, được biết thực tế là không phải tất cả lượng máu thu được từ các đợt vận động hiến máu nhân đạo là đều có thể giữ lại sử dụng. Bác sĩ Lương Tố Quyên, Trưởng Khoa Huyết học và Truyền máu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, cho biết: Tất cả các đơn vị máu sau khi tiếp nhận sẽ được chuyển về Khoa để sàng lọc, sản xuất, bảo quản và phân phối. Trước tiên, máu sẽ được làm các xét nghiệm sàng lọc bằng kỹ thuật Elisa (hoặc hệ thống miễn dịch hoá phát quang) nhằm định nhóm máu và sàng lọc 5 loại bệnh (viêm gan B, viêm gan C, HIV, sốt rét, giang mai). Sau khi sàng lọc, nếu đạt yêu cầu, sẽ đưa máu vào máy quay ly tâm để tách thành các chế phẩm, như: Khối tiểu cầu, khối hồng cầu, khối bạch cầu, khối huyết tương. Sau đó, tuỳ từng tính chất, các chế phẩm sẽ được bảo quản theo thời gian, nhiệt độ, độ rung lắc khác nhau để sẵn sàng truyền cho người bệnh khi có yêu cầu.

“Để một đơn vị máu tiếp nhận từ người hiến trở thành một đơn vị máu đạt tiêu chuẩn an toàn truyền cho người bệnh phải trải qua rất nhiều kỹ thuật với chi phí cho hoá chất, máy móc, bảo quản... Đó là chưa kể đến chi phí cho việc vận chuyển, bảo quản, cấp phát máu tới các cơ sở y trực thuộc. Dưới sự hỗ trợ của Nhà nước, bảo hiểm y tế, nên người bệnh chỉ phải trả một phần chi phí cho mỗi đơn vị máu được truyền” - bác sĩ Lương Tố Quyên chia sẻ.

Hoàng Quý