Cuộc đua vaccine COVID-19 về vạch xuất phát vì xuất hiện biến thể virus mới?

Sự xuất hiện của biến chủng SARS-CoV-2 ở Anh liệu có khiến cuộc đua phát triển vaccine của nhân loại quay lại vạch xuất phát?

(Ảnh minh họa: Picture Alliance)

Michael Worobey, một nhà sinh học tại Đại học Arizona quan sát hơn 100.000 biến chủng khác nhau của virus SARS-CoV-2 nhưng khi quan sát biến chủng mới ở Anh, ông nhận ra điều gì đó khác biệt.

"Đây là biến chủng đầu tiên tôi quan sát được trong suốt đại dịch COVID khiến tôi phải lùi lại và thốt lên kinh ngạc", nhà khoa học này cho hay.

Các nhà chức trách y tế hạ thấp khả năng vaccine COVID-19 không hiệu quả trong việc điều trị biến chủng SARS-CoV-2 ở Anh, nhưng ông Worobey và các nhà khoa học khác cho rằng khả năng này có thể xảy ra nếu biến chủng mới, ở một mức độ nào đó, tiến hóa vượt trội hơn vaccine.

Trevor Bedford, một giáo sư về vaccine và bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson cũng đang để mắt tới biến chủng SARS-CoV-2 ở Anh.

Những cuộc thử nghiệm lâm sàng trên quy mô lớn cho thấy các loại vaccine của Pfizer/BioNTech và Moderna có hiệu quả tới 95% trong việc điều trị dịch bệnh COVID-19. Tuy nhiên, những cuộc thử nghiệm này đều được hoàn thành trước khi biến chủng ở Anh bắt đầu tăng đột biến ở các ca mắc COVID-19.

Bedford cho biết ông không nghĩ là vaccine không có hiệu quả trong việc điều trị chủng virus SARS-CoV-2 ở Anh nhưng có lẽ nó sẽ phần nào giảm bớt hiệu quả.

"Hiệu quả điều trị của vaccine có thể giảm từ 95% xuống còn khoảng 80% hoặc 85%. Đây là mức hiệu quả trung bình chứ không phải hiệu quả cao", chuyên gia này cho hay.

Các nhà chức trách y tế cho biết không có lý do nào để cho rằng vaccine sẽ không hiệu quả trong việc điều trị biến chủng mới của virus SARS-CoV-2.

"Không có bằng chứng nào và cũng không có lý do nào để cho rằng biến chủng mới này sẽ lọt được qua các loại vaccine mà chúng ta đang có hiện nay", Trợ lý Bộ trưởng Y tế, Đô đốc Brett Giroir nhận định hôm 21/12.

"Theo tôi, biến chủng đặc biệt ở Anh không thể thoát khỏi sự hiệu quả của vaccine", Moncef Slaoui, người đứng đầu chiến dịch Operation Warp Speed cho hay ngày 20/12.

Tuy nhiên, một số nhà khoa học chỉ ra rằng biến chủng SARS-CoV-2 ở Anh không giống với bất kỳ biến chủng nào khác từng được ghi nhận trước đó.

"Chúng ta không nên ngay lập tức đi đến kết luận như nhiều người đưa ra rằng biến chủng này không phải mối lo ngại. Chúng ta chỉ đơn giản không biết về nó vào thời điểm này nhưng chúng ta sẽ sớm hiểu hơn về nó", Kristian Andersen, giáo sư tại khoa miễn dịch học và vi sinh học ở Trung tâm Nghiên cứu Scripps Research Andersen nhận định.

Bette Korber, một nhà khoa học tại Phòng Thí nghiệm Quốc gia Los Alamos cũng đang xem xét về biến chủng mới của SARS-CoV-2.

"Các biến chủng thực sự gây lo ngại, tất cả chúng đều cần được xem xét", chuyên gia này khẳng định.

Theo Trung tâm Ngăn ngừa và Kiểm soát dịch bệnh (CDC), chủng mới của SARS-CoV-2 có một số lượng lớn bất thường các biến chủng với 14 sự thay đổi và 3 sự loại bỏ trong mã gen, tác động đến các thành phần của protein của nó.

"Virus này có 17 biến chủng lạ chưa từng được ghi nhận ở bất kỳ nơi nào khác và điều này thực sự khác thường", ông Worobey đánh giá.

Hiện nay các nhà khoa học không chỉ lo ngại về số lượng các biến chủng mà còn cả cách thức chúng kết hợp với nhau.

"Nhiều biến chủng được miêu tả trong phòng thí nghiệm và chúng ta biết điều gì đó về chúng. Tuy nhiên, sự kết hợp của chúng (cùng với những thay đổi khác) vẫn chưa được miêu tả", ông Bedford viết trên Twitter ngày 22/12.

Pfizer và Moderna đang thử nghiệm vaccine của họ để xem liệu chúng có thể chống lại chủng mới của SARS-CoV-2 hay không.

Tiến sĩ Ugur Sahin, CEO của BioNTech cho biết ông không nghĩ biến chủng mới gây ra vấn đề nhưng nếu có, vaccine có thể sẽ được nâng cấp.

"Đừng quên rằng chúng ta vẫn có cơ hội. Nếu cần thiết, chúng tôi có thể điều chỉnh vaccine để điều trị biến chủng mới của virus này. Tôi không nghĩ sẽ cần làm việc này nhưng nếu cần, công nghệ của chúng tôi có thể làm điều đó", ông Sahin cho hay.

Theo vtc.vn