Từ điểm đến hút khách thành thảm họa môi trường

Dù bao phủ một diện tích rộng tới 888 km2 trong sa mạc Sonoran, đông bắc thành phố Palm Springs, nhưng Salton, hồ nước lớn nhất California, lại được hình thành nhờ một sự cố.

Mùa xuân năm 1905, trong thời gian mưa to và băng tan, mực nước sông Colorado dâng cao, làm vỡ một con kênh do công ty Phát triển California lắp đặt nhằm tưới tiêu cho vùng nông nghiệp ở thung lũng Imperial, nơi từng là một biển nước thời tiền sử. Nước sông tràn vào vùng trũng và nhấn chìm thành phố Salton, khu bảo tồn người da đỏ Torres-Martinez và một phần của đường sắt Southern Pacific. Ảnh: Flickr.

Các kỹ sư và gần 2.000 công nhân đã làm việc không mệt mỏi để xây dựng một con đập bằng đá và gỗ. Hai năm sau, họ mới có thể ngăn được lũ lụt. Tại thời điểm đó, hồ Salton dài 32 km, rộng 72 km. Ở vị trí thấp hơn mực nước biển tới 71 m, Salton là một trong những hồ thấp nhất trên thế giới.

Mặc dù nằm trong sa mạc, với lượng mưa hàng năm ít ỏi và nhiệt độ cao, Salton có môi trường sinh học rất đa dạng. Cơ quan Cá và Động vật hoang dã California đã thả vào hồ nhiều loài cá khác nhau. Vào năm 1930, khu vực này được coi là nơi trú ngụ của động vật hoang dã. Đến năm 1985, một nghiên cứu của cơ quan này cho thấy Salton là nơi có nghề đánh cá năng suất nhất bang. Ảnh: Alamy.

Nhưng cuộc vui cũng chóng tàn. Hệ sinh thái ở Salton nhanh chóng trở nên quá khắc nghiệt cho các sinh vật sống. Với lượng mưa thấp và nguồn nước không có sự lưu thông, nước hồ bay hơi, làm tăng độ mặn. Trong khi đó, nguồn nước nông nghiệp rò rỉ với thuốc trừ sâu và phân bón làm tăng mức độc hại của Salton.

Vào năm 1970, các cơn bão nhiệt đới đổ bộ vào thị trấn ven hồ, làm hư hại không thể sửa chữa. Tới những năm 2000, dân số khu vực hồ Salton đã giảm đáng kể. Các ngôi nhà bị bỏ hoang, và nước hồ hiện tại mặn hơn 25% so với Thái Bình Dương, làm cho quần thể cá chết dần. Những bãi cát trắng từng được du khách yêu thích đã bị bỏ lại, vắng vẻ với những tàn tích còn sót lại của một thời hoàng kim đã mất. Ảnh: Amusingplanet.

Nhằm ngăn ngừa thiệt hại cho sức khoẻ cộng đồng và động vật hoang dã, bang California gần đây đã đầu tư 383 triệu USD để bảo tồn và phát triển lại Salton. Kế hoạch đề xuất được công bố hồi tháng 3, yêu cầu lấy hơn 986.000 m3 nước từ sông Colorado đổ xuống hồ Salton vào cuối năm 2017. Theo kế hoạch, những nỗ lực để khôi phục một trong những môi trường động vật hoang dã quan trọng nhất ở California sẽ tiếp tục được thực hiện đến đầu thập niên 2020.

Bắt đầu từ năm 2018, bang sẽ hợp tác với các tổ chức như Đại học California và Audubon để tạo ra nhiều môi trường sống đa dạng từ ẩm tới khô, nhằm ngăn chặn sự phát tán bụi, giảm độ mặn của nước và khôi phục quần thể chim, cá. Ảnh: Keith Douglas Skelton.