Chợ Trung tâm Hải Hà: Nhà đầu tư và hộ kinh doanh chưa “bén duyên”

Thực hiện chủ trương của tỉnh về việc chuyển đổi hệ thống chợ sang mô hình mới do các doanh nghiệp, các nhà sản xuất kinh doanh đầu tư, xây dựng khai thác kinh doanh và quản lý, huyện Hải Hà đã áp dụng thực hiện đối với chợ Trung tâm Hải Hà do Công ty TNHH Đức Dương làm chủ đầu tư và dự kiến đưa vào hoạt động trong năm 2012. Tuy nhiên, đến thời điểm này, chợ Trung tâm Hải Hà vẫn “đắp chiếu” vì không được các hộ kinh doanh đồng thuận tham gia. Trong khi đó, cả chính quyền và doanh nghiệp đầu tư vào chợ đều “bí” một lời giải trước bài toán vận động các hộ kinh doanh di chuyển sang chợ mới vừa được đầu tư.

Chợ Trung tâm Hải Hà.

101 lý do bất hợp tác

Cho đến nay, chợ Trung tâm Hải Hà đã xây xong. Theo kế hoạch, tất cả các hộ kinh doanh tại chợ thị trấn Quảng Hà cũ sẽ chuyển về đây ngay trong năm 2012. Song dự định đang gặp khá nhiều vướng mắc từ người dân. 

Với cách tư duy chợ Trung tâm Hải Hà là chợ của một doanh nghiệp tư nhân và các gian hàng được coi như một sản phẩm hàng hoá, vì vậy họ cho rằng doanh nghiệp cần là chủ thể để thu hút khách hàng; cần có chiến lược tiếp thị, có ưu đãi và sự hấp dẫn nhất định để các hộ kinh doanh tự nguyện tham gia cùng doanh nghiệp. Thêm vào đó họ khẳng định, bản chất dự án được phê duyệt là “Dự án đầu tư xây dựng - kinh doanh hạ tầng khu Trung tâm thương mại, dịch vụ, chợ dân sinh và dân cư phía Nam Hải Hà” do vậy sẽ khác khi các phép tính toán được áp dụng là chợ loại 1. Và lại càng không phù hợp khi nó được xuất hiện ở một vùng quê nghèo với hàng hoá kinh doanh tại chợ là những hàng hoá thông thường để phục vụ đời sống sinh hoạt và tiêu dùng của nhân dân trên địa bàn.

Bà Nguyễn Bích Ngọc, một hộ kinh doanh tại chợ Trung tâm thị trấn Quảng Hà cho rằng việc xã hội hoá ở đây chưa có sự thống nhất bàn bạc với các hộ kinh doanh nên ngay từ khi bắt đầu triển khai dự án đã làm người dân thất vọng. Bà Ngọc cùng nhiều hộ kinh doanh khác đã viện dẫn nhiều lý do khác nhau. Đó là sự bất hợp lý đối với diện tích từng ngành hàng; giá bán hoặc cho thuê gian hàng cao vọt so với mặt bằng thu nhập của các hộ kinh doanh (gấp 6,5 lần giá thuê tại chợ hiện nay); hệ thống thoát nước mặt không đảm bảo; vị trí xây dựng chợ không phù hợp do gần Bệnh viện và gần Quốc lộ; nhiều gian hàng tại chợ đã được bán khi chưa có quyết định phê duyệt giá của cơ quan có thẩm quyền; gian hàng cho hộ dân vào ở và sinh hoạt như nhà trọ...

Với những lý do trên nên đến thời điểm này, mặc dù các đoàn thể, chính quyền địa phương ra sức tuyên truyền vận động nhưng hầu hết các hộ kinh doanh vẫn quay lưng lại phía chủ đầu tư và một mực bám chợ cũ.

Huyện phải làm trọng tài

Để làm rõ hơn những vấn đề các hộ kinh doanh tại chợ thị trấn Quảng Hà quan tâm, chúng tôi đã nhiều lần liên hệ với lãnh đạo Công ty TNHH Đức Dương, thậm chí nhờ cả sự can thiệp của chính quyền địa phương nhưng lãnh đạo Công ty này đã từ chối mọi đề nghị làm việc. 

Trao đổi xung quanh mối bất đồng giữa dân chúng và nhà đầu tư, ông Kim Văn Chiến, Phó Chủ tịch UBND huyện Hải Hà cho biết: Chưa có sự đồng thuận là vì người kinh doanh chưa thực sự tin tưởng đối với chủ đầu tư. Tại văn bản số 2315/UBND-TM1 ngày 28-5-2012 của UBND tỉnh, đã cho phép Công ty TNHH Đức Dương chuyển đổi mô hình quản lý chợ và bố trí các hộ kinh doanh từ chợ thị trấn Quảng Hà sang chợ trung tâm Hải Hà theo trình tự quy định tại Nghị định 02/2003/ NĐ-CP ngày 14-1-2003 của Chính phủ; Quyết định số 251/QĐ-UBND ngày 7-2-2012 của UBND tỉnh và các văn bản liên quan khác. Theo ông Chiến, UBND huyện chỉ có thể đôn đốc, vận động các hộ kinh doanh nghiêm túc thực hiện theo sự chỉ đạo của tỉnh mà không có quyền cưỡng buộc. Ông Chiến cũng thừa nhận rằng, trong bối cảnh lúc này, doanh nghiệp cũng có khó khăn của doanh nghiệp và các hộ kinh doanh cũng có khó khăn của người buôn bán nhỏ. Tuy nhiên, bản chất của sự thương lượng giữa doanh nghiệp với các hộ kinh doanh là thoả thuận mua bán sòng phẳng. Doanh nghiệp cần đưa ra những ưu đãi mà hai bên cùng có lợi để nhận được sự hợp tác của các hộ kinh doanh. Đây chính là điểm mấu chốt để giải quyết mọi vấn đề. Những đòi hỏi từ hai phía - nhà đầu tư và các hộ kinh doanh đã chưa gặp nhau.

Để giải quyết vấn đề này, chính quyền huyện Hải Hà đã chỉ đạo các ngành chuyên môn thành lập tổ công tác tiến hành rà soát lại những vấn đề nảy sinh liên quan tới quy hoạch, xây dựng và phương án chuyển đổi mô hình chợ. Hiện tại, bộ phận này đang phối hợp với chủ đầu tư triển khai hoàn tất các thủ tục cần thiết và niêm yết các mức giá dự kiến đối với việc thuê và bán gian hàng tại chợ Trung tâm Hải Hà. Phó Chủ tịch huyện Hải Hà Kim Văn Chiến cho biết thêm: Sẽ tiếp tục có các cuộc đối thoại công khai nhằm đi đến sự đồng thuận giữa nhà đầu tư và các hộ kinh doanh. Chính quyền huyện sẽ làm một trọng tài công bằng để bảo hộ quyền lợi của cả hai phía. Một khi, người dân còn cảm thấy vướng mắc về lợi ích, thì chính quyền địa phương còn tiếp tục đề nghị chủ đầu tư điều chỉnh, giải quyết hợp lý các yêu cầu để sớm đi đến thống nhất phương án di dời chợ, đáp ứng yêu cầu ổn định và phát triển kinh doanh.

Bá Khang