Đề án 174: Cách làm riêng có, sáng tạo của Quảng Ninh - Khi cán bộ biên phòng không còn là "khách"

Sau 2 năm thực hiện Đề án 174 của Tỉnh ủy Quảng Ninh về “Thí điểm chỉ định, bổ sung đồng chí đồn trưởng hoặc chính trị viên đồn biên phòng tham gia cấp ủy các huyện, thành phố biên giới, biển đảo của tỉnh, nhiệm kỳ 2015-2020”; đã tạo ra sự chuyển biến rõ rệt về phát triển KT-XH gắn với xây dựng nền biên phòng toàn dân trên địa bàn. Đặc biệt là mối quan hệ giữa các đồn biên phòng với cấp ủy huyện, thành phố trên địa bàn biên giới, hải đảo của tỉnh ngày càng gắn bó keo sơn.

Yêu cầu từ thực tiễn

Quảng Ninh có đường biên giới trên bộ và trên biển giáp với Trung Quốc, trong đó, đường biên giới đất liền 118,825km với 177 cột mốc, đường phân định Vịnh Bắc Bộ trên biển dài 191km; vùng biển của tỉnh có trên 6.000km2 với đường bờ biển dài trên 250km. Khu vực biên giới, biển đảo của tỉnh có 87 xã, phường với 161 thôn, bản, khu phố; trên 22.000 hộ dân với trên 100.000 nhân khẩu sinh sống. Đây là địa bàn “phên giậu”, có vị trí chiến lược quan trọng, nhất là về quốc phòng - an ninh vùng Đông Bắc của Tổ quốc.

CBCS Đồn Biên phòng Bắc Sơn (TP Móng Cái) tuần tra, kiểm soát bảo vệ đường biên, cột mốc biên giới.

Nhận thức rõ vị trí, tầm quan trọng của khu vực biên giới, hải đảo, nhiều năm nay, thực hiện chỉ đạo của Trung ương, tỉnh Quảng Ninh đã có nhiều chủ trương, chính sách quan tâm đầu tư xây dựng khu vực biên giới, biển đảo vững mạnh toàn diện. Do đặc điểm và tính chất đặc thù của vùng, miền, nên địa bàn này còn không ít khó khăn như: KT-XH chậm phát triển; tỷ lệ hộ nghèo còn cao hơn so với khu vực khác. Đặc biệt, đây là địa bàn trọng điểm mà các thế lực thù địch, các loại tội phạm thường lợi dụng hoạt động, chống phá, tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, khó lường gây mất an ninh biên giới và trật tự an toàn xã hội.

Bộ đội biên phòng (BĐBP) là lực lượng được Đảng, Nhà nước, Quân đội giao cho làm nòng cốt, chuyên trách trong công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh trật tự ở khu vực biên giới, hải đảo. BĐBP Quảng Ninh được tổ chức ở 2 cấp gồm cấp tỉnh là Bộ Chỉ huy, cấp cơ sở là các đồn và không có cơ cấu lực lượng BĐBP ở cấp huyện. Trong khi đó, cấp ủy, chính quyền các địa phương của tỉnh phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các hiệp ước quốc tế và chỉ thị, nghị quyết của Tỉnh ủy về quốc phòng, an ninh và đối ngoại; chủ động, trực tiếp giải quyết nhiều nhiệm vụ, vụ việc liên quan đến chủ quyền an ninh biên giới quốc gia và các nhiệm vụ trọng tâm khác... 

Nhìn một cách tổng thể thì sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác biên phòng cơ bản thống nhất, xuyên suốt, đúng nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với công tác quân sự, quốc phòng, xây dựng nền biên phòng toàn dân. Tuy vậy, cũng từ thực tiễn công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ biên phòng nhiều địa phương trong cả nước, trong đó có Quảng Ninh thấy được rằng, trong cơ chế lãnh đạo vẫn còn có chỗ chưa hợp lý, nên chưa phát huy hết vai trò của công tác lãnh đạo, làm ảnh hưởng tới chất lượng xây dựng, củng cố quốc phòng – an ninh.

Bởi vì đối với cấp tỉnh, đồng chí Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh được cơ cấu vào Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, chịu trách nhiệm tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh về công tác xây dựng nền Biên phòng toàn dân và thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh biên giới... trên địa bàn. Từ cơ cấu này, mọi chủ trương, sự lãnh đạo của tỉnh về công tác biên phòng đều được thông qua cấp ủy, Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh đi thẳng đến cấp ủy đồn biên phòng. Còn ở cấp cơ sở thì từ nhiều năm nay, quán triệt và thực hiện nghiêm túc chủ trương Bộ tư lệnh BĐBP, từ năm 1996 đến nay, Quảng Ninh đã tăng cường 68 lượt cán bộ biên phòng về làm Phó bí thư đảng ủy cấp xã, phường. Do đó, tình hình trên địa bàn biên phòng cũng thông qua kênh này để báo cáo về đồn biên phòng và lên cấp trên.

Đại tá Trần Văn Bừng, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy BĐBP tỉnh, cho biết: Do tổ chức cơ cấu BĐBP phòng chỉ có ở cấp tỉnh, cấp xã, nên ở cấp huyện, lãnh đạo, chỉ huy đồn biên phòng không tham gia cấp ủy. Vì thế, mặc dù các quá trình thực hiện nhiệm vụ, các đồn biên phòng vẫn gắn kết chặt chẽ với các xã, phường trên địa bàn, nhưng cũng có không ít hạn chế. Nhất là mỗi khi có hội nghị quan trọng, do không được cơ cấu trong cấp ủy, nên mỗi cuộc, ban chỉ huy đơn vị lại cử một đồng chí đi dự với tư cách là... khách mời. Hạn chế của việc này, dù nhiều hội nghị bàn về cùng một nội dung, nhưng do mỗi lần một người đến dự, nên việc lĩnh hội, triển khai cũng không được toàn diện. Đặc biệt, do là khách mời, nên việc tham gia ý kiến tại hội nghị cấp huyện của đại diện biên phòng có lúc cũng hạn chế...

Sáng tạo, kịp thời thí điểm mô hình

Thượng tá Vũ Hồng Sơn, Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu Hoành Mô, báo cáo tình hình biên giới với Huyện ủy Bình Liêu.

Xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ và thực tiễn, để phát huy tối đa vai trò tham mưu của đội ngũ Bộ đội Biên phòng đối với nhiệm vụ phát triển KT-XH gắn với củng cố quốc phòng – an ninh trên biên giới, nhanh chóng khắc phục tình trạng lãnh đạo, chỉ huy đồn biên phòng khi tham gia các hội nghị của huyện như “khách mời”; ngày 21/3/2016, Tỉnh ủy Quảng Ninh đã có Đề án số 174-DA/TU để báo cáo Ban Bí thư Trung ương Đảng cho chủ trương thí điểm chỉ định bổ sung đồng chí đồn trưởng hoặc chính trị viên Đồn Biên phòng tham gia cấp ủy các huyện, thành phố biên giới, biển đảo của tỉnh Quảng Ninh nhiệm kỳ 2015 – 2020. Theo Đề án, Tỉnh ủy xin ý kiến Trung ương chỉ định bổ sung cán bộ biên phòng tham gia Huyện ủy Hải Hà, Bình Liêu, Vân Đồn, Cô Tô và Thành ủy Móng Cái. Đề án được xây dựng công phu, phân tích, lập luận chặt chẽ, sát thực tiễn, nên khi trình lên Ban Bí thư Trung ương Đảng đã được đồng ý.

Ngày 1/3/2017, Văn phòng Trung ương Đảng đã có Văn bản số 3389-CV/VPTW nêu rõ: Ban Bí thư Trung ương Đảng đồng ý chủ trương tăng thêm cấp ủy viên Bộ đội Biên phòng vào cấp ủy các huyện ở tỉnh Quảng Ninh… Sau 2 năm thực hiện, Ban Tổ chức Trung ương chỉ đạo Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh tiến hành sơ kết, rút kinh nghiệm, Báo cáo Ban Bí thư chỉ đạo chung… Sau khi có chỉ đạo này, ngày 27/6/2017, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ra các quyết định bổ sung thêm 5 cán bộ Bộ đội Biên phòng như đã đề xuất với Trung ương… Tiếp đó, ngày 26/9/2017, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Quy định số 11-QĐ/TU để quy định rõ chức trách, nhiệm vụ, mối quan hệ của cán bộ biên phòng tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, thành phố biên giới, hải đảo trên địa bàn tỉnh...

Quán triệt và thực hiện nghiêm túc chủ trương của Trung ương, của tỉnh về triển khai Đề án 174, các huyện ủy, thành ủy nơi có cán bộ biên phòng tăng cường tham gia cấp ủy đã kịp thời bổ sung quy chế làm việc, giao nhiệm vụ cụ thể cho đồng chí ủy viên là cán bộ biên phòng phù hợp với chức năng, nhiệm vụ; đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc phối hợp chặt chẽ trong quá trình công tác.

Từ khi triển khai mô hình này đến nay, các đồng chí đồn trưởng hoặc chính trị viên tăng cường luôn được Đảng ủy BĐBP tỉnh, các cấp ủy địa phương thường xuyên quan tâm, chỉ đạo và tạo mọi điều kiện thuận lợi để những đồng chí này thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Qua quá trình công tác, cả 5 đồng chí đã chủ động khắc phục khó khăn, phát huy tốt vai trò tham mưu cho cấp ủy, chính quyền huyện triển khai đồng bộ, có hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội gắn với xây dựng, củng cố thế trận biên phòng toàn dân trên địa bàn ngày càng vững chắc hơn với nhiều cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả.

Nguyễn Chiến-Quang Minh

[links()]

Bài 2: Nòng cốt xây dựng "lá chắn thép" vững vàng nơi biên cương