Đề án 174: Cách làm riêng có, sáng tạo của Quảng Ninh - Bài 2: Nòng cốt xây dựng "lá chắn thép" vững vàng nơi biên cương

Qua quá trình thực hiện Đề án 174 của Tỉnh ủy Quảng Ninh, các đồng chí đồn trưởng hoặc chính trị viên bộ đội biên phòng được chỉ định tăng cường tham gia cấp ủy cấp huyện biên giới, hải đảo của tỉnh đều hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, đã và đang đóng vai trò nòng cốt trong việc xây dựng “lá chắn thép” nơi biên cương. Hiệu quả của đề án đã được khẳng định, nhưng cũng cần có thêm quy định, cơ chế mới phù hợp với thực tiễn.

Thượng tá Phùng Thế Vinh, Chính trị viên Đồn BP Quảng Đức (ngoài cùng, bên trái) thực tế tại thôn Pò Hèn, xã Quảng Đức, huyện Hải Hà, kiểm tra chất lượng lúa mùa năm 2019.

Nhiều cách làm hay, sáng tạo

Tìm hiểu thực tế thấy rằng, điểm nhấn trong quá trình thực hiện Đề án 174 là đội ngũ lãnh đạo đồn biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện chính là những người đã góp phần đưa việc xây dựng cơ sở chính trị, phát triển KT-XH ở khu vực biên giới, hải đảo của tỉnh lên tầm cao mới.

Theo đó, với vai trò của mình, chỉ huy các đồn biên phòng đã trực tiếp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương làm tốt công tác quy hoạch, luân chuyển, đào tạo đội ngũ cán bộ ở cơ sở nhằm đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ trong lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm tại địa phương. Các đồn biên phòng cũng đã phối hợp thực hiện tốt chủ trương giới thiệu cán bộ, đảng viên đồn biên phòng tham gia sinh hoạt tại các chi bộ thôn, bản biên giới và giới thiệu cán bộ, đảng viên phụ trách từng hộ gia đình trên toàn tuyến biên giới, hải đảo của tỉnh. Đến nay, 100% đồn biên phòng đều đăng ký và thực hiện rất tốt việc giúp đỡ các thôn, bản, khu dân cư biên giới, biển đảo phát triển vững mạnh; tham gia củng cố 40 chi bộ, 51 tổ chức đoàn thể ở các xã, phường biên giới, hải đảo. Đồng thời, tiếp tục duy trì việc thực hiện hiệu quả các mô hình như: Bến cảng tự quản tại xã Thanh Lân (Cô Tô), công tác tự quản đường biên, cột mốc tại xã Đồng Văn (Bình Liêu), mô hình “dân vận khéo” trong đồng bào công giáo của Đồn Biên phòng Trà Cổ (Móng Cái)...

Đội ngũ cán bộ tăng cường cấp ủy cấp huyện cũng chủ động tham mưu đẩy mạnh các dự án phát triển KT-XH, xây dựng và bảo vệ công trình quốc phòng trên toàn tuyến biên giới của tỉnh. Cụ thể là đã tham mưu triển khai sửa chữa, nâng cấp được nhiều tuyến đường tuần tra các mốc biên giới trên địa bàn huyện Hải Hà, TP Móng Cái, đường tuần tra Hải Hà - Bình Liêu; sửa chữa, nâng cấp, xây mới hàng loạt các đồn, trạm biên phòng, tuyến đường kè bảo vệ biên giới; tham gia đàm phán, tổ chức thông quan, duy trì hoạt động cửa khẩu tại cầu Bắc Luân II.

Các đồn biên phòng đã duy trì tốt các chương trình, chính sách xã hội, từ thiện, tiêu biểu là chương trình “Bò giống giúp người nghèo biên giới”, “Nâng bước em đến trường”... Toàn lực lượng đã huy động hàng ngàn ngày công tham gia làm 39,88km đường bê tông, 13,85km kênh, mương thủy lợi, 2 nhà văn hóa, xây dựng 24 ngôi nhà cho các gia đình chính sách... Kết quả đó đã tạo điều kiện cho đồng bào sinh sống trên biên giới, hải đảo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, từ đó yên tâm lao động, sản xuất, gắn bó với BĐBP.

Nhờ chủ động bám, nắm tình hình; được cung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin, bằng kinh nghiệm được tích lũy, đội ngũ cán bộ biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện biên giới của tỉnh chủ động tham mưu cho địa phương đẩy mạnh công tác đấu tranh, phòng, chống các loại tội phạm và hành vi vi phạm pháp luật ở khu vực biên giới. Đặc biệt, các đồn biên phòng đã chủ động nắm, nghiên cứu tình hình có liên quan đến chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, tình hình dân tộc, tôn giáo để tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương giải quyết dứt điểm các vấn đề nổi cộm, bức xúc trong nhân dân, không để hình thành “điểm nóng” ở khu vực biên giới, nhất là hoạt động vi phạm chủ quyền đảm bảo đúng nguyên tắc, không gây căng thẳng, đối đầu trên biên giới.

Từ khi triển khai Đề án 174 đến nay, với sự tham gia tích cực của đội ngũ lãnh đạo đồn biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, toàn lực lượng đã phối hợp với nhân dân và các cơ quan chức năng bắt giữ, xử lý 1.151 vụ/1.685 đối tượng vi phạm pháp luật. Trong đó xử lý hành chính 1.102 vụ/1.631 đối tượng, khởi tố hình sự 27 vụ/34 đối tượng. Tang vật thu giữ gồm gần 9,1kg ma túy, trên 1,1 tấn pháo, 85kg thuốc nổ, trên 2.200 tấn than các loại cùng nhiều hàng hóa khác với tổng giá trị xử phạt và phát mại hàng hóa lên tới gần 12 tỷ đồng. Kết quả đó đã góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn biên phòng của tỉnh.

Thượng tá Võ Hữu Nam (thứ 2, bên phải) cùng cán bộ, chiến sĩ của đơn vị xuống địa bàn nắm tình hình của bà con nhân dân xã Ngọc Vừng (Vân Đồn).

Hoàn thiện cơ chế để duy trì, nhân rộng mô hình

Trao đổi về hiệu quả của việc triển khai Đề án 174, Đại tá Trần Văn Bừng, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy BĐBP tỉnh đúc rút ra “2 cái được”. Đó là: Cấp ủy địa phương “được người” và đồn biên phòng “được việc”. Bởi lẽ, cấp ủy các địa phương có thêm người tham mưu trực tiếp mà không phải trả lương. Đồn biên phòng “được việc” là vì khi được bổ sung vào cấp ủy cấp huyện, lãnh đạo đồn biên phòng không còn ở vị trí “khách mời” mà là người của cấp ủy, nên được trực tiếp tham gia bàn bạc, đóng góp ý kiến vào các nghị quyết lãnh đạo, đồng thời được phân công phụ trách địa bàn cụ thể; được cập nhật tất cả thông tin liên quan đến xây dựng cơ sở chính trị, phát triển KT-XH của địa phương. Hơn thế, thông qua hoạt động của mình, lãnh đạo đồn biên phòng khi tham gia cấp ủy cấp huyện đã có điều kiện hơn để thắt chặt mối quan hệ với các cơ quan chức năng, cấp ủy, chính quyền cơ sở ở địa phương, từ đó thiết thực xây dựng, củng cố thế trận biên phòng toàn dân vững chắc hơn.

Cùng chung quan điểm, đồng chí Lê Văn Ánh, Bí thư Thành ủy Móng Cái, cho rằng: So với các địa phương khác của Quảng Ninh, TP Móng Cái là địa bàn đặc biệt. Bởi địa phương có cửa khẩu quốc tế, có cả biên giới trên bộ và trên biển và có tới 6 đồn biên phòng đứng chân. Từ khi địa phương được bổ sung Thượng tá Tạ Viết Phong, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Móng Cái vào cấp ủy đến nay, công tác quản lý, bảo vệ biên giới đã có những bước tiến mới. Bởi từ quan điểm của đảng ủy bộ đội Biên phòng tỉnh và thực tiễn địa phương, Thượng tá Phong đã tham mưu, đóng góp đúng, trúng, hiệu quả, đã tạo ra những chuyển biến căn bản trong xây dựng nền biên phòng toàn dân ở địa phương. Thành ủy cũng phân công Thượng tá Tạ Viết Phong phụ trách địa bàn xã Bắc Sơn và phường Trần Phú. Bằng tinh thần, trách nhiệm của mình, Thượng tá Phong đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ trọng tâm mà cấp ủy giao phó. Đặc biệt, với sự đóng góp không nhỏ của Thượng tá Tạ Viết Phong và lực lượng BĐBP, Chương trình xây dựng nông thôn mới của xã Bắc Sơn đã về đích từ năm 2018, sớm hơn kế hoạch đề ra... 

Tại hội nghị sơ kết 2 năm thực hiện Đề án 174 của Tỉnh ủy Quảng Ninh, do Ban Tổ chức Trung ương chủ trì phối hợp cùng Quân ủy Trung ương và Tỉnh ủy Quảng Ninh tổ chức mới đây, lãnh đạo các huyện ủy, thành ủy khu vực biên giới, biển đảo của tỉnh đều khẳng định: Việc thực hiện thành công Đề án 174 của Quảng Ninh là cách mới, sáng tạo, giúp giải quyết nhanh chóng, kịp thời những vướng mắc liên quan ở cơ sở. Chính vì vậy, lãnh đạo các địa phương biên giới của Quảng Ninh đều đề nghị Trung ương và tỉnh tiếp tục thực hiện mô hình này.

Mặc dù gặt hái được nhiều thành công, nhưng để Đề án 174 tiếp tục đi sâu vào cuộc sống thì cần phải tháo gỡ một số “nút thắt”. Đó là, theo quy định của Bộ Tư lệnh BĐBP, cán bộ biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện là 3 năm, trong khi đó, nhiệm kỳ cấp ủy là 5 năm, nên khó khăn trong việc điều động thay thế, bổ nhiệm và bổ sung cán bộ vào cấp ủy. Ở những huyện, thành phố có nhiều đồn biên phòng, nhưng chỉ có 1 đồng chí đại diện tham gia cấp ủy trong khi đồng chí này lại không nằm trong cấp ủy của Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh thì việc tham gia lãnh đạo chung đối với các đồn khác cũng không thuận lợi... Những khó khăn, vướng mắc này của Quảng Ninh trong thực hiện Đề án 174 cần sớm được giải quyết bằng các hướng dẫn, quy định rõ ràng, phù hợp của các cơ quan Trung ương để tiếp tục phát huy hiệu quả và nhân rộng, góp phần hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với công tác biên phòng, xây dựng nền biên phòng toàn dân vững mạnh trong tình hình mới.

Nguyễn Chiến - Quang Minh