Chăm lo toàn diện cho đồng bào dân tộc thiểu số

Quảng Ninh hiện có trên 162.500 người DTTS, chiếm 12,31% dân số toàn tỉnh, cư trú trên hơn 85% diện tích của tỉnh - những địa bàn có vị trí trọng yếu về quốc phòng an ninh, biên giới quốc gia. Những năm qua, các cấp ủy, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể trong tỉnh đã luôn quan tâm sâu sát, kịp thời về công tác dân tộc và chính sách chăm lo cho đồng bào dân tộc thiểu số, tạo diện mạo mới, khởi sắc ở vùng đồng bào DTTS trong tỉnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vũ Thị Thu Thủy trò chuyện với các đại biểu dự Đại hội các DTTS huyện Bình Liêu lần thứ thứ II, tháng 5/2019.

Nâng dần chất lượng cuộc sống

Bà Trần Thị Sủi (thôn Ngàn Mèo Dưới, xã Lục Hồn, huyện Bình Liêu) là một trong những hộ đi đầu chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất chuyên canh, thoát nghèo hiệu quả. Với nỗ lực vươn lên cùng sự hỗ trợ kịp thời từ vốn vay của Nhà nước, gia đình bà đã đầu tư hơn 200 gốc ổi lai lê Đài Loan; sau hơn 3 năm đã thoát nghèo, trở thành hộ khá giả. Bà Sủi chia sẻ: "Bằng vốn vay ưu đãi của Ngân hàng CSXH, gia đình tôi đã chuyển đổi các cây trồng kém hiệu quả sang trồng ổi, kết hợp nuôi gà thả đồi, mỗi năm thu nhập trên 120 triệu đồng. Nhiều hộ dân trong xã đã học tập, làm theo...",.

Bà Sủi chỉ là một trong hàng chục nghìn hộ dân vùng đồng bào DTTS được “đổi đời” nhờ thụ hưởng kịp thời và vận dụng linh hoạt các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế của Nhà nước. Theo thống kê của Ngân hàng CSXH tỉnh, từ năm 2014 đến nay, Ngân hàng đã cho 55.200 lượt khách hàng hộ DTTS vay vốn 2.100 tỷ đồng. Qua đó, đã giúp trên 4.800 hộ nghèo, cận nghèo phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, thoát nghèo bền vững; thu hút và tạo việc làm cho gần 30.200 lao động.

Tuyến đường thôn Khe Phương (xã Kỳ Thượng, huyện Hoành Bồ) được bê tông hóa trong chương trình xây dựng thôn mới.

5 năm qua, các nguồn lực đầu tư từ chương trình 135, xây dựng nông thôn mới... đã tạo chuyển biến quan trọng trong kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội khu vực đồng bào DTTS. Đến nay, 100% các xã có đường ô tô cứng hoá đến trung tâm xã; có đủ cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học, THCS, đưa Quảng Ninh đứng đầu 15 tỉnh miền núi phía Bắc về các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục; 100% số hộ dân ở các xã đặc biệt khó khăn được sử dụng điện lưới quốc gia, điện năng lượng mặt trời; trên 96,5% số hộ DTTS được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh…

Là một trong hàng trăm hộ dân bản Lý Quáng (xã Quảng Sơn, huyện Hải Hà) được thụ hưởng công trình nước sạch và điện sinh hoạt, ông Chíu Chăn Thống (thôn Lồng Coọc) cho biết: “Được sự đầu tư của Nhà nước, người dân bản đã có điện, có nước hợp vệ sinh để sử dụng. Đồng bào rất phấn khởi, tập trung chăn nuôi, phát triển kinh tế...”.

Học sinh Trường PTDT bán trú THCS Đồng Văn (huyện Bình Liêu) trong giờ tự học.

Thu hẹp khoảng cách vùng miền

Các chính sách dân tộc được thực hiện có hiệu quả đã góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương, nâng cao chất lượng cuộc sống toàn diện cho người dân. Đã xuất hiện nhiều tấm gương người DTTS mạnh dạn đầu tư, khai thác tiềm năng, thế mạnh của địa phương tạo ra sản phẩm hàng hóa, đáp ứng yêu cầu của thị trường, góp phần làm thay đổi diện mạo vùng dân tộc và miền núi. Tiêu biểu như HTX CHUKA do anh Lỷ A Tài làm giám đốc (thôn Mào Sán Cáu, xã Quảng An, huyện Đầm Hà), đã tận dụng thế mạnh của địa phương để phát triển nghề mây tre đan, tạo việc làm ổn định cho hàng chục lao động địa phương; sản phẩm của HTX bắt đầu tiếp cận thị trường quốc tế.  

Anh Lỷ A Tài, Giám đốc HTX CHUKA (bên phải), giới thiệu sản phẩm nón Đại Hiệp của HTX với khách hàng. Ảnh: Công Thành

Thông qua việc thực hiện các chính sách dân tộc, đời sống tinh thần, dân trí vùng đồng bào DTTS, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn trong tỉnh được nâng lên rõ rệt. Hiện có 88,76% số hộ đồng bào DTTS trong tỉnh đạt danh hiệu gia đình văn hóa; gần 91% các xã đạt tiêu chí văn hóa trong xây dựng nông thôn mới; 95,5% các xã đạt tiêu chí về thông tin và truyền thông. Hiệu quả từ phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", xây dựng các thiết chế văn hóa ở cơ sở đã đem lại những chuyển biến tích cực, nâng cao mức hưởng thụ văn hóa của đồng bào, góp phần giữ gìn, phát huy các giá trị tốt đẹp, xây dựng nếp sống văn minh, đẩy lùi các hủ tục, tệ nạn xã hội.

Công tác chăm sóc sức khỏe cho bà con vùng DTTS được tăng cường, mạng lưới y tế được củng cố và hoàn thiện, đảm bảo đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân. Khối đại đoàn kết trong cộng đồng các dân tộc ngày càng được củng cố và phát triển. Nhân dân các dân tộc trong tỉnh tin tưởng vào đường lối đổi mới, sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, tích cực thi đua lao động, sản xuất, giảm nghèo, tham gia xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, củng cố quốc phòng - an ninh, đảm bảo trật tự an toàn xã hội.

Giao lưu bóng đá nữ dân tộc Sán Chỉ xã Húc Động (huyện Bình Liêu) và dân tộc Dao xã Hải Sơn (TP Móng Cái) dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019.

Những kết quả đạt được trong công tác dân tộc thời gian qua đã góp phần không nhỏ làm thay đổi diện mạo vùng đồng bào DTTS, là tiền đề quan trọng để tỉnh hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ trong giai đoạn tiếp theo.

Nguyên Ngọc

Uỷ viên T.Ư Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến: “Đánh giá cao Đề án 196 của tỉnh Quảng Ninh”

Ủy ban Dân tộc đánh giá rất cao sự quan tâm đặc biệt của tỉnh Quảng Ninh trong thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi với những cách làm sáng tạo, riêng có, hiệu quả; đặc biệt là Đề án 196 của tỉnh về nhiệm vụ, giải pháp đưa các xã, thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn. Đây là đề án được xây dựng công phu, trên cơ sở khảo sát cụ thể từ thực tiễn các địa phương, xuất phát từ chính mong muốn của người dân và các cấp ủy đảng, chính quyền, đã tạo sự đồng thuận lớn trong hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở. Với sự đầu tư vượt trội từ nhiều nguồn lực lồng ghép, tỉnh Quảng Ninh đã tạo sức bật mạnh mẽ về cơ sở hạ tầng và phát triển kinh tế - xã hội tại khu vực các xã vùng khó khăn, DTTS và miền núi của tỉnh. Quan trọng nhất là đã nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, qua đó kéo giảm khoảng cách giữa vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa với thành thị, nông thôn.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vũ Thị Thu Thủy: “Vận dụng linh hoạt các nguồn lực, dành cơ chế đặc biệt để chăm lo cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số”

Xác định việc thực hiện công tác dân tộc nói chung và chăm lo toàn diện cho đồng bào DTTS nói riêng là nhiệm vụ quan trọng, những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện tốt các chương trình mục tiêu, đề án, chính sách cho khu vực này thông qua các chương trình giảm nghèo, hỗ trợ phát triển sản xuất, đầu tư hạ tầng, chăm sóc y tế, phát triển giáo dục… Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết 07 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về công tác dân tộc trong sự phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững gắn với bảo vệ vững chắc quốc phòng, an ninh. Đồng thời, chủ động đề xuất và vận dụng linh hoạt các nguồn lực, dành cơ chế đặc biệt để thực hiện một số chính sách dân tộc trên địa bàn, nhất là thông qua thực hiện Chương trình 135, Đề án 196, Chương trình xây dựng nông thôn mới. Bên cạnh đó, công tác giữ gìn, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể của đồng bào DTTS cũng được tỉnh chú trọng thông qua các đề án, nhiệm vụ; việc xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở; phục dựng, tổ chức những lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc; tổ chức phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng văn hóa… Hiện UBND tỉnh cũng đang giao Ban Dân tộc tỉnh chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương liên quan tham mưu, đề xuất việc khôi phục, xây dựng một số làng, bản DTTS đặc sắc của tỉnh.

Trưởng Phòng Dân tộc huyện Ba Chẽ Phạm Văn Tăng: “Phát huy nội lực của người dân trong công tác giảm nghèo”

Trước năm 2016, huyện Ba Chẽ là địa phương có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất tỉnh (gần 35%) với 6 xã, 49 thôn trong diện ĐBKK. Xác định giảm nghèo là nhiệm vụ quan trọng, ngay từ khi triển khai Đề án 196, huyện yêu cầu các xã, thôn rà soát, đánh giá đúng hiện trạng, xây dựng lộ trình thực hiện cụ thể cho từng năm. Trên cơ sở đó, vận dụng linh hoạt các cơ chế, chính sách của trung ương, của tỉnh; trao quyền cho các cơ quan chuyên môn, các xã trong triển khai các dự án hạ tầng, phát triển sản xuất. Công tác tuyên truyền được địa phương đặc biệt coi trọng, qua đó đã nâng cao nhận thức, phát huy được sức mạnh nội lực của người dân trong công tác giảm nghèo. Đến nay huyện có 114 hộ dân viết đơn xin thoát nghèo; hiện tỷ lệ hộ nghèo của huyện còn dưới 3,7%.

Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Bản Chuồng, xã Lục Hồn, huyện Bình Liêu Mạ Dì Nồng: “Các chính sách dân tộc được thực hiện đầy đủ, kịp thời”

Thời gian qua, thôn Bản Chuồng đã nhận được nhiều sự quan tâm, hỗ trợ của  địa phương, các ban, ngành, đoàn thể trong tỉnh. Đặc biệt, các chính sách dân tộc đã được tỉnh, địa phương triển khai đầy đủ, kịp thời; trong đó phải kể đến chính sách hỗ trợ trực tiếp cho hộ nghèo, hộ cận nghèo phát triển sản xuất. Người dân được hỗ trợ cây, con giống, hướng dẫn áp dụng KHKT vào sản xuất để nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi; xây dựng nhà tiêu, chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh; đầu tư mới, nâng cấp nhiều công trình giao thông, kênh mương nội đồng, nhà văn hóa, nước sinh hoạt tập trung… Nhờ đó, đời sống, nhận thức của bà con trong việc thoát nghèo được nâng lên đáng kể.

Ông Lý Tài Phát, thôn Khe Phương, xã Kỳ Thượng, huyện Hoành Bồ: “Mong nhận được sự quan tâm hơn nữa về cơ chế, chính sách”

Sự quan tâm của Nhà nước thông qua các chính sách, chương trình, đề án đã giúp chất lượng cuộc sống của vùng DTTS chúng tôi được nâng cao hơn. Mới đây, Đề án nhập địa giới hành chính huyện Hoành Bồ vào TP Hạ Long đã nhận được sự đồng thuận của đại biểu HĐND, cử tri và nhân dân các địa phương Hạ Long, Hoành Bồ, người dân thôn Khe Phương rất vui mừng. Chúng tôi mong muốn, từ việc sáp nhập sẽ có thêm nhiều chính sách, sự quan tâm đầu tư về cơ sở hạ tầng, hỗ trợ, định hướng nghề nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương  hơn nữa.

Nguyên Ngọc - Hoàng Nga - Lưu Linh (Thực hiện)

[links()]