Bài 2: Tinh gọn bộ máy, hoạt động hiệu lực, hiệu quả

Sau 2 năm thí điểm, mô hình Cơ quan tham mưu, giúp việc chung Khối MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội cấp huyện đã được thực hiện tại 14/14 địa phương trong toàn tỉnh Quảng Ninh. Mô hình này cũng được triển khai đồng bộ xuống cấp xã và thành lập ở cấp tỉnh vào tháng 3/2018. Đây là điều kiện đảm bảo cho mô hình Cơ quan khối MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội hoạt động thông suốt, hiệu quả từ tỉnh tới cơ sở, đảm bảo giữ vững định hướng chỉ đạo của Đảng, phát huy vai trò của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội. Đồng thời, xây dựng được bộ máy tinh gọn nhưng đủ mạnh, khắc phục được sự cồng kềnh, chồng chéo, tinh giản được biên chế

Nhân lên sức mạnh tổng hợp

Trong năm 2016,14/14 địa phương của Quảng Ninh đã triển khai mô hình Cơ quan Khối ở cấp huyện. Hoạt động của cơ quan Khối các địa phương đã phát huy sức mạnh tổng hợp, tránh chồng chéo trong công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương; giúp đội ngũ gắn kết với nhau vì lợi ích chung của xã hội, của nhân dân, bớt đi vào các việc mang tính phong trào không có hiệu quả thiết thực. Khẳng định điều này, ông Vũ Tiến Thu, Trưởng Ban Dân vận, Chủ tịch MTTQ, Trưởng Khối MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội huyện Tiên Yên, cho biết: “Khi chưa thành lập Cơ quan Khối, MTTQ và mỗi đoàn thể ở cấp huyện đều thực hiện khoảng 20 nhiệm vụ, trong đó có nhiều nhiệm vụ chồng chéo nhau. Cơ quan Khối đi vào hoạt động đã tập hợp thành 9 nhiệm vụ chung, phân chia 15 nhiệm vụ riêng biệt cho các tiểu ban. Qua đó gắn kết và tập trung thực hiện các hoạt động chính trị của địa phương một cách hiệu quả chứ không dàn trải”.

Đoàn công tác của Ban Dân vận và Ban Tổ chức Trung ương khảo sát việc thực hiện mô hình Cơ quan Khối tại TP Móng Cái, tháng 8/2018.

Không dừng lại đó, ngay sau khi mô hình Cơ quan Khối cấp huyện được phê duyệt, triển khai, cấp ủy các huyện, thị xã, thành phố đã chỉ đạo các xã, phường, thị trấn nghiên cứu xây dựng Đề án ở địa phương phù hợp để thực hiện đảm bảo sự liên thông đồng bộ trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Đến nay, trong tỉnh đã có 7/14 địa phương duy trì và triển khai mô hình Khối dân vận cấp xã (Móng Cái, Hải Hà, Ba Chẽ, Bình Liêu, Đầm Hà, Vân Đồn, Hạ Long); 6/14 địa phương triển khai mô hình “Bộ phận tham mưu, giúp việc chung khối MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội cấp xã; 1 địa phương thực hiện mô hình “Bộ phận phối hợp thống nhất hành động khối MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội cấp xã”. Tuy có khác nhau về tên gọi, song khối MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội cấp xã các địa phương đều tập trung vào các nhóm nhiệm vụ chung, tránh chồng chéo trong công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương; giúp đội ngũ gắn kết với nhau vì lợi ích chung của xã hội, của nhân dân, bớt đi vào các việc mang tính phong trào không có hiệu quả thiết thực…

Và với những kết quả đạt được sau 2 năm thí điểm thực hiện mô hình Cơ quan khối cấp huyện, những điều kiện thuận lợi cho phép và vận dụng sáng tạo quan điểm chỉ đạo của Đảng, đặc biệt là nghiên cứu kỹ nội dung Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 (Hội nghị lần thứ sáu, BCH Trung ương Đảng khóa XII) về “đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”; tiếp thu các ý kiến chỉ đạo của Ban Tổ chức Trung ương, của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trung ương, Quảng Ninh đã mạnh dạn xây dựng Đề án thí điểm mô hình Cơ quan chuyên trách tham mưu giúp việc chung khối MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh. Tỉnh ủy đã ban hành Quyết định số 959-QĐ/TU, ngày 14/3/2018 phê duyệt và triển khai thực hiện Đề án “Cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc chung khối MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh” giai đoạn 2018-2021. Ngày 16/3/2018, Tỉnh ủy Quảng Ninh đã ban hành Quyết định số 963-QĐ/TU thành lập Cơ quan Khối tỉnh.

Ông Phạm Văn Điệt, Phó Ban Tổ chức Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch Uỷ ban MTTQ tỉnh Quảng Ninh, khẳng định: Việc thành lập Cơ quan Khối cấp tỉnh là sự chủ động, tiên phong, thể hiện quyết tâm chính trị cao của Quảng Ninh để góp phần hoàn thiện hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội. Mô hình này không chỉ khắc phục được sự “lấn sân”, chồng chéo, vướng chân nhau khi MTTQ và các đoàn thể mạnh ai nấy làm mà còn tạo sự tác động và hỗ trợ, phát huy thế mạnh của từng cơ quan, tổ chức, nâng cao vị trí, vai trò nhằm bảo đảm việc thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của từng đơn vị.

Tinh gọn bộ máy, tiết kiệm biên chế

Thành công bước đầu của mô hình Cơ quan Khối MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội đã khẳng định cách làm mới, sáng tạo của Quảng Ninh trong đổi mới mô hình hoạt động của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội cũng như trong sắp xếp, tinh giản bộ máy, biên chế. Trong quá trình triển khai mô hình cơ quan Khối, Quảng Ninh thực hiện với những bước đi thận trọng, vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Đặc biệt, do hình thành bộ máy mới, chưa có tiền lệ nên tỉnh đã chú trọng xây dựng quy chế hoạt động để đảm bảo vận hành một cách đồng bộ tránh gộp lại một cách cơ học, phân công nhiệm vụ theo hướng: Một người thực hiện nhiều nhiệm vụ; một nhiệm vụ chỉ giao cho một người chủ trì và chịu trách nhiệm chính. Đồng thời, xây dựng quy trình thực hiện nhanh gọn, loại bỏ khâu trung gian.

Tiểu ban Kiểm tra - Giám sát, Cơ quan Khối MTTQ và các tổ chức CT-XH huyện Bình Liêu trao đổi nghiệp vụ công tác.

Cùng với đó, Cơ quan Khối được hình thành trên nguyên tắc không hạn chế vai trò, vị trí, tính chất độc lập của các tổ chức; sự hoạt động hiệu quả hiện tham mưu và triển khai đầy đủ các chức năng, nhiệm vụ được quy định, kể cả nhiệm vụ chuyên biệt. Sau 2 năm hoạt động thí điểm, mô hình có những hiệu quả tích cực, khắc phục được những bất cập trong hoạt động của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội. Trong đó, khắc phục được tình trạng hành chính hóa, công văn giấy tờ, giảm được các cuộc họp, các cuộc kiểm tra, giám sát… Đồng thời, xây dựng được bộ máy tinh gọn nhưng đủ mạnh, khắc phục được sự cồng kềnh, chồng chéo, tinh giản được biên chế. Cũng từ việc sắp xếp lại mô hình tổ chức, nhiệm vụ chuyên biệt của từng tổ chức được cả hệ thống quan tâm, chung tay, lúc cần thì huy động lực lượng công chức, cán bộ của cả Cơ quan Khối tham gia hỗ trợ.

Theo đánh giá chung sau gần 3 năm triển khai mô hình Cơ quan Khối cấp huyện và bước đầu triển khai mô hình Cơ quan Khối cấp tỉnh, cấp xã đã tạo được sự đồng bộ, liên thông từ tỉnh xuống cơ sở; khẳng định đây là mô hình phù hợp với thực tiễn, đem lại hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ chính trị và mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Qua đó, tăng cường vai trò liên minh chính trị của MTTQ và các tổ chức chính trị, phát huy sức mạnh tổng hợp, gắn kết các tổ chức trong hệ thống chính trị; thống nhất ý chí và nguyện vọng trong thực hiện các nhiệm vụ chính trị chung vì lợi ích của nhân dân; khắc phục được tình trạng chồng chéo, giảm văn bản hành chính; giảm các cuộc họp, các cuộc kiểm tra, giám sát, tiết kiệm thời gian, cơ sở vật chất; tập trung hướng về cơ sở. Qua khảo sát, tỷ lệ phiếu đánh giá khá, tốt chiếm 80,8%.

Chia sẻ với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Đô, Trưởng Khối, Trưởng Ban Dân vận, Chủ tịch Uỷ ban MTTQ TP Móng Cái, cho biết: Cái được lớn nhất từ sau khi thực hiện mô hình là cán bộ của Cơ quan Khối, đặc biệt là đội ngũ cán bộ trẻ được làm việc trong điều kiện, yêu cầu cao hơn, phạm vi rộng hơn nên có điều kiện tốt để rèn luyện, học tập, trưởng thành. Các hoạt động của khối có nhiều đổi mới tích cực, huy động được sức mạnh tập thể, khắc phục được sự chồng chéo trong thực hiện nhiệm vụ của MTTQ và các đoàn thể, mang lại hiệu quả rõ nét... Bởi vậy nên đội ngũ cán bộ Cơ quan Khối đều đồng thuận, phấn khởi, tích cực hoạt động theo mô hình mới. Cũng thông qua việc thực hiện thí điểm mô hình đã giúp tiết kiệm được biên chế và kinh phí, góp phần tăng thêm thu nhập cho đội ngũ cán bộ, công chức của đơn vị. Cụ thể như năm 2016, TP Móng Cái đã giảm 8 biên chế, đến ngày 31/7/2018, tiếp tục giảm thêm 10 biên chế so với năm 2015…

Thường trực Tỉnh uỷ Quảng Ninh làm việc với Cơ quan Khối MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh về thực hiện nhiệm vụ những tháng cuối năm 2018.

Thực hiện mô hình này, Quảng Ninh đã xây dựng và sắp xếp tổ chức, bộ máy tinh gọn, đủ mạnh, tập trung chức năng, chia sẻ nhiệm vụ, khắc phục sự chồng chéo, tinh giản được biên chế cả cấp tỉnh và huyện (462/531 giảm 69 người = 12,9%), tạo môi trường cạnh tranh để rèn luyện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, cơ cấu lại đội ngũ, gắn với phát huy năng lực cá nhân.

Cụ thể như, cấp huyện, sau 3 năm triển khai mô hình đã thực hiện sắp xếp, tinh giản biên chế được 64 người (trước khi xây dựng Đề án có 370 người nay đang sử dụng 306 người). Cấp tỉnh, sau khi sắp xếp theo Đề án đã giảm từ 33 ban chuyên môn, văn phòng của 6 tổ chức xuống còn 6 ban chuyên môn và văn phòng (giảm 27 ban chuyên môn); giảm được 69/69 vị trí chức danh lãnh đạo trưởng, phó các ban chuyên môn của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội; giảm từ 161 người xuống còn 156 người. Cùng với đó, chất lượng, trình độ đội ngũ CBCC cũng được nâng lên. Hiện nay, trình độ đại học và trên đại học ở Khối này chiếm 98,1%; trình độ lý luận chính trị từ trung cấp trở lên chiếm 65,2%; xếp ngạch công chức từ chuyên viên trở lên chiếm 59%.

Cùng với những kết quả trên, một trong những hiệu quả quan trọng mô hình mang lại đó là nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành về vị trí, vai trò của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội được nâng lên. Các nội dung, kiến nghị, đề xuất của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội được cấp ủy, chính quyền quan tâm chỉ đạo kịp thời, quyết liệt hơn; tạo điều kiện thuận lợi để hoạt động của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội triển khai có hiệu quả theo chức năng, nhiệm vụ của từng tổ chức.

Bài 3: Quyết tâm thực hiện những việc có lợi cho dân, cho Đảng

Hà Chi - Minh Thu