Thứ trưởng Bộ Công an: "Không có chuyện khép kín xem xét đặc xá"

Trung tướng Nguyễn Văn Sơn nhấn mạnh, phạm nhân hiểu rất rõ quyền của mình theo luật định. Hơn nữa, VKS và các cơ quan giám sát rất chặt chẽ.

Sáng nay (8/8), tại phiên họp 26, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Đặc xá (sửa đổi).

”Không có chuyện không minh bạch”

Góp ý vào dự thảo luật, Trưởng Ban Dân nguyện Nguyên Thanh Hải bày tỏ quan tâm về tính minh bạch, công khai, công bằng của việc lựa chọn, xét duyệt đối tượng đặc xá.

”Quá trình bình bầu, lựa chọn đối tượng trong dự thảo và quy trình tương đối khép kín trong nội bộ ngành Công an. Hiện nay có quy định trong chức năng trách nhiệm của VKSNDTC, tuy nhiên tôi nhận thấy chưa được rõ ràng” – bà Nguyễn Thanh Hải nêu quan điểm.

Trưởng Ban Dân nguyện đề nghị quy định rõ ràng hơn về trình tự thủ tục tham gia của VKS trong giám sát, thanh tra quá trình thực hiện đặc xá; cân nhắc bổ sung đại diện cơ quan dân cử như ĐBQH hay cơ quan Quốc hội khi thành lập Hội đồng tư vấn đặc xá.

“Không có chuyện khép kín hay không minh bạch” - Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Sơn nhấn mạnh khi phát biểu làm rõ vấn đề mà bà Nguyễn Thanh Hải băn khoăn.

Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Sơn phát biểu làm rõ một số vấn đề đại biểu quan tâm về dự thảo Luật Đặc xá (sửa đổi)

Theo Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, đối tượng được hưởng đặc xá được hướng dẫn, giải thích về luật và họ nhận thức đầy đủ quyền đến đâu, trường hợp nào được đặc xá. Cùng với đó, Viện kiểm sát thực hiện giám sát thường xuyên, chặt chẽ và là thành viên của hội đồng. Ngoài ra còn có cơ quan tổ chức khác cũng giám sát chặt chẽ quá trình xem xét đặc xá.

Nêu ý kiến tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng thì bày tỏ băn khoăn về quy định liên quan đặc xá trong trường hợp đặc biệt khi mở rộng với đối tượng bị kết án treo, người đã được tha thù có điều kiện trước thời hạn.

“Đối tượng được hưởng chính sách trên về bản chất là hưởng chính là khoan hồng. Giờ cho hưởng đặc xá thì có chồng chéo về chính sách hay không?” – ông Trần Tiến Dũng đặt vấn đề.

Trả lời câu hỏi trên, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, đặc xá trong trường hợp đặc biệt là đáp ứng yêu cầu về chính trị, đối nội, đối ngoại và thực tế rất ít đối tượng được hưởng ân huệ này từ Chủ tịch nước. Do tính chất “đặc biệt” nên việc mở rộng với đối tượng không ảnh hưởng gì đến chính sách khoan hồng và vẫn đảm bảo được yêu cầu đặt ra.

Làm rõ hơn quy định này, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Sơn nhấn mạnh, người hưởng án treo là đối tượng phạm tội ít nghiêm trọng, đang thi hành án tại cộng đồng, gia đình. Còn đối tượng được tha tù trước thời hạn về bản chất cũng là chấp hành án tại cộng đồng. Do đó, quan điểm của ban soạn thảo là đủ điều kiện được xem xét đặc xá trong trường hợp đặc biệt.

Ra tù phải làm trả nợ

Liên quan đến điều kiện về thực hiện nghĩa vụ bồi thường và các nghĩa vụ dân sự để được đề nghị đặc xá, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, nhiều ý kiến đề nghị cân nhắc quy định này để tạo điều kiện cho người chấp hành án là người nghèo, chưa có điều kiện thực hiện nghĩa vụ dân sự thì vẫn được xét đặc xá.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga

Uỷ ban Tư pháp cho rằng Luật Đặc xá hiện hành quy định phải chấp hành xong nghĩa vụ bồi thường thiệt hại và các nghĩa vụ dân sự khác nhưng chỉ áp dụng đối với người phạm tội về tham nhũng và một số tội phạm khác do Chủ tịch nước quyết định. Còn Dự thảo Luật của Chính phủ trình sửa theo hướng bắt buộc phải chấp hành xong nghĩa vụ bồi thường thiệt hại và các nghĩa vụ khác đối với mọi loại tội phạm.

Theo bà Lê Thị Nga, quy định như dự thảo Luật là mở rộng hơn so với Luật hiện hành, dẫn đến có những người mặc dù quá trình cải tạo rất tốt, đáp ứng nhiều điều kiện luật định... nhưng do hoàn cảnh kinh tế khó khăn không có khả năng thi hành nghĩa vụ dân sự trong bản án hình sự (mà không phải do họ cố tình chây ì, không tự nguyện chấp hành án) thì sẽ không bao giờ được đặc xá, ảnh hưởng đến công bằng xã hội và giảm đi ý nghĩa của chính sách đặc xá, đồng thời làm mất đi động lực của những người bị kết án là người nghèo phấn đấu cải tạo tốt.

Do đó, Uỷ ban Tư pháp đề nghị chỉnh lý điểm d khoản 1 Điều 11 của dự thảo Luật theo hướng người bị kết án phải thực hiện xong nghĩa vụ nhưng ”trừ trường hợp có quyết định của thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền về việc chưa có điều kiện thi hành án hoặc có văn bản của người được thi hành án đồng ý hoãn thi hành án, không yêu cầu thi hành án đối với tài sản không thuộc sở hữu của Nhà nước”.

Bày tỏ đồng tình với quan điểm của Uỷ ban Tư pháp, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định nói: “Có người nghèo không có tiền nộp thì chẳng lẽ họ không bao giờ được đặc xá!”. Tuy vậy, ông Nguyễn Khắc Định cũng nhấn mạnh, mục đích đặc xá là tha tù chứ không phải xoá phần trách nhiệm dân sự. Do đó, khi anh được ra ngoài làm ăn thì khi có điều kiện phải thực hiện trả nợ.

Băn khoăn về ”quyết định của thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền về việc chưa có điều kiện thi hành án”, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật đề nghị cần ràng buộc trách nhiệm của người này, nếu không sẽ dẫn đến trường hợp người có thẩm quyền cứ ra quyết định nhưng sau đó không đôn đốc người được đặc xá thực hiện nghĩa vụ dân sự.

“Sau khi được ra tù, làm ăn có điều kiện thì phải nộp số tiền còn nợ. Không đôn đốc thì ông ra rồi lờ đi không nộp. Do đó cần nghiên cứu bổ sung căn cứ, thủ tục ra quyết định chưa có điều kiện thi hành án và trách nhiệm của người ra quyết định để tránh lạm dụng” – ông Nguyễn Khắc Định nêu quan điểm./.

Theo Ngọc Thành/VOV.VN