Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở: Tăng cường công khai, minh bạch trên các lĩnh vực

Với sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp, việc thực hiện Quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở trên địa bàn tỉnh ngày càng khẳng định hiệu quả rõ nét. Nhất là các đơn vị đã đẩy mạnh thực hiện theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”, qua đó đã có tác động tích cực tới việc xây dựng môi trường xã hội lành mạnh, tăng sự minh bạch trong các hoạt động, lĩnh vực, tạo niềm tin trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Nổi bật phải kể đến là chính quyền cơ sở đã tăng cường chỉ đạo việc thực hiện công khai, minh bạch các nội dung theo quy định. Nhất là tập trung vào các lĩnh vực có ỹ nghĩa xã hội lớn, liên quan trực tiếp đến quyền lợi của nhân dân, như: Chương trình phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới, việc thực hiện các chính sách về an sinh xã hội và bảo trợ xã hội, các quy định, trình tự giải quyết thủ tục hành chính, vay vốn ưu đãi thông qua ngân hàng chính sách xã hội, lịch tiếp công dân, ngân sách cấp xã; bình xét hộ nghèo…Việc công khai các nội dung được thực hiện với nhiều hình thức hiệu quả, như niêm yết tại trụ sở UBND cấp xã, nhà văn hóa thôn, bản, khu phố, thông qua hệ thống loa truyền thanh, qua họp tổ dân, khu phố.

Điển hình như TX Đông Triều đã xây dựng được 194 bảng tin tại 21/21 trụ sở UBND cấp xã và 173/173 nhà văn hóa thôn, khu để niêm yết công khai các nội dung cho nguời dân; 74/74 thôn, khu phố của huyện Ba Chẽ có đặt hòm thư góp ý để nhân dân tham gia góp ý với chính quyền. TP Cẩm Phả đã cấp phát gần 53.000 bản đăng ký cam kết đến toàn thể các hộ gia đình, 194 bản ký cam kết được in trên giấy hồng để cụ thể hóa việc thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh tới người dân; TX Quảng Yên đã tổ chức ký cam kết thực hiện quy ước, hương ước đến 37.200 hộ dân…

Đoàn công tác Ban Chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở tỉnh thực tế tại bản Sông Moóc A, xã Đồng Văn (Bình Liêu) để lắng nghe tâm tự, nguyện vọng của người dân về việc triển khai Đề án 196 và xây dựng NTM. Ảnh: Hoàng Gái (CTV)

Đặc biệt, cùng với việc công khai các nội dung liên quan đến lợi ích của nhân dân, thời gian qua, Tỉnh ủy cũng tăng cường chỉ đạo công khai, minh bạch trong việc kê khai tài sản của cán bộ, công chức, qua đó góp phần kiểm soát quyền lực của người có chức vụ, quyền hạn trong các cơ quan của hệ thống chính trị, không để lạm quyền để trục lợi cá nhân, ngăn chặn tham nhũng trong quá trình thực thi công vụ. Các cơ quan, đơn vị đã thực hiện kê khai tài sản, thu nhập hàng năm theo đúng quy định, tổ chức cấp mã số thuế cá nhân phục vụ cho việc kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân. Qua rà soát trên 6.000 bản kê khai tài sản, thu nhập trong 2 năm gần đây tại các đơn vị cho thấy tuyệt đại đa số đã thực hiện kê khai đầy đủ, rõ ràng, đúng thời hạn, tổ chức công khai tại cuộc họp cơ quan hoặc niêm yết tại trụ sở làm việc theo đúng quy định, chưa có trường hợp nào phải yêu cầu giải trình rõ về việc kê khai tài sản, thu nhập hoặc có khiếu nại, tố cáo, xác minh, xử lý vi phạm.

Để thực hiện công khai, minh bạch, một số địa phương đã xây dựng được các quy chế, quy định về việc tiếp xúc, đối thoại với nhân dân như: Huyện Hải Hà đã xây dựng quy chế tiếp xúc đối thoại với nhân dân, TX Đông Triều thực hiện quy chế tiếp xúc, đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, người đứng đầu chính quyền các cấp với nhân dân. Nhiều địa phương quy định trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong việc tiếp thu góp ý kiến của mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân… Điển hình như TP Hạ Long, huyện Hải Hà và huyện Bình Liêu đã chủ động bố trí cán bộ, lãnh đạo huyện, xã đến tham gia họp tại một số tổ dân, bản, khu phố để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân. Thông qua đó, chính quyền kịp thời giải đáp những vấn đề còn vướng mắc hay người dân chưa hài lòng về chính quyền cấp cơ sở, chủ động tuyên truyền những chính sách mới, kế hoạch, chương trình hoạt động của chính quyền các cấp nhằm tạo điều kiện để nhân dân được biết và tham gia vào các hoạt động của địa phương.

Ngư dân TX Quảng Yên phát biểu ý kiến tại hội nghị lấy ý kiến ngư dân về ban hành Nghị quyết chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề. Ảnh: Nguyễn Chiến

Cùng với đẩy mạnh công khai, minh bạch, việc nâng cao trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở cũng tiếp tục được quan tâm đẩy mạnh. Cụ thể như HĐND tỉnh đã có nhiều đổi mới trong hoạt động, chú trọng tổ chức tiếp xúc cử tri theo hướng chuyên đề, nhóm đối tượng, các kiến nghị bức thiết của cử tri, lãnh đạo HĐND tỉnh trực tiếp xuống địa bàn để tiếp xúc, nghe phản ánh, giải quyết. Đồng thời, tăng cường công tác giám sát, khảo sát thường xuyên, đột xuất, tập trung vào việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, các nghị quyết quan trọng, những vấn đề được dư luận, cử tri, nhân dân quan tâm, việc giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân. Các cơ quan nội chính của tỉnh cũng tăng cường kiểm tra, thanh tra, giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, thực hiện nghiêm xét xử, tranh tụng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tổ chức, cá nhân; kiên quyết đấu tranh, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí. Các cơ quan tư pháp phối hợp với các cơ quan liên quan tiến hành tố tụng hoạt động điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án, đẩy mạnh thực hiện tranh tụng, coi trọng quyền lợi của tổ chức, cá nhân.

Theo số liệu tổng hợp trong 3 năm gần đây, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh đã tiến hành kiểm sát điều tra tổng số 375 vụ/1.294 bị can, truy tố 294 vụ/857 bị can (đạt tỷ lệ 90%), kiểm sát xét xử 292 vụ/934 bị cáo (đạt tỷ lệ 85%), các trường hợp truy tố, xét xử đều đảm bảo công khai, dân chủ, đúng pháp luật, đúng người, đúng tội, không có trường hợp nào bị bắt giam, truy tố oan, không có trường hợp nào viện kiểm sát truy tố tòa án tuyên không phạm tội.

Có thể thấy, việc công khai, minh bạch đã tạo điều kiện cho nhân dân tích cực vào cuộc trong công tác phòng chống, tham nhũng, phát huy vai trò giám sát với phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm và dân kiểm tra”. Từ đó, tạo sự thống nhất về cả ý chí và hành động, sự đồng sức đồng lòng của cả hệ thống chính trị để xây dựng tỉnh ngày càng phát triển.

Hoài Anh