Đoàn ĐBQH tỉnh tham gia thảo luận về Luật Tố cáo (Sửa đổi)

Sáng  24/5, Quốc hội tổ chức phiên thảo luận tại Hội trường về Luật Tố cáo (Sửa đổi). Tham gia phát biểu thảo luận, Đại biểu Ngô Thị Minh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ĐBQH tỉnh Quảng Ninh đã đồng tình cao với nhiều nội dung các điều, khoản nêu trong Dự thảo Luật  Tố cáo (Sửa đổi), đồng thời tham gia sửa, đổi một số nội dung cơ bản.       

Đại biểu Ngô Thị Minh phát biểu tham luận về Dự thảo Luật Tố cáo (Sửa đổi). Ảnh: Quang Khánh (Báo Đại biểu Nhân dân)

Đại biểu Ngô Thị Minh khẳng định, Dự thảo Luật Tố cáo (Sửa đổi) đã cụ thể hóa được các chủ trương, đường lối của Đảng trong việc cải cách nền hành chính và việc giải quyết tố cáo của người dân, tạo thuận lợi cho mọi công dân thực hiện quyền tố cáo của mình. Dự thảo Luật đã quy định khá rõ thẩm quyền, trình tự, thủ tục giải quyết các loại tố cáo cùng nhiều quy định về cơ chế để bảo vệ người tố cáo... Tuy nhiên, vì hiện nay chưa có nghị định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực tố cáo nên đề nghị Ban soạn thảo bổ sung quy định để hướng dẫn cụ thể việc xử lý hành vi, xử lý tài sản đối với người bị tố cáo đã chết tại thời điểm thực hiện quyết định xử lý hành vi vi phạm trong trường hợp tố cáo đúng, kể cả những quy định chi tiết mức xử phạt hành chính đối với những hành vi vi phạm được quy định tại Điều 8 của Luật này hoặc vi phạm các quy định khác của pháp luật về tố cáo.

Mặt khác, Đại biểu Ngô Thị Minh cũng chỉ rõ, trong các dự thảo luật nói chung, việc quy định rõ trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức có liên quan trong vai trò chủ trì khi thực hiện nhiệm vụ phối hợp là rất cần thiết. Trong giải quyết tố cáo, các quy định này rất cần phải được quan tâm hơn. Cụ thể là tại Điều 6 và Điều 62 của Dự thảo Luật thể hiện quy định còn chung chung, chưa rõ trách nhiệm của từng cơ quan trong vai trò chủ trì khi phối hợp giải quyết tố cáo, gây khó khăn cho việc kiểm điểm trách nhiệm của người đứng đầu sau quá trình giám sát việc thi hành luật trong lĩnh vực này. Do vậy, đề nghị Ban soạn thảo thiết kế thêm một số điều, phản ánh rõ trách nhiệm này trong Dự thảo Luật.

Cùng với đó, Đại biểu Ngô Thị Minh đã tham gia sửa đổi vào một số điều luật cụ thể của Dự thảo Luật Tố cáo (Sửa đổi).

Thứ nhất là về quyền và nghĩa vụ của người tố cáo, quy định tại Điều 9 của Dự thảo Luật. Tại Khoản 2 điều này nói về nghĩa vụ của người tố cáo, tại điểm đ quy định “bồi thường thiệt hại do hành vi cố ý tố cáo sai sự thật của mình gây ra”. Để quy định này có tính khả thi, đủ sức răn đe, ngăn chặn các hành vi tố cáo sai sự thật, Đại biểu đã đề nghị bổ sung vào Dự thảo Luật các quy định chi tiết việc thực hiện nội dung tại khoản này hoặc giao nhiệm vụ này cho Chính phủ vì kết quả giải quyết tố cáo của các cơ quan chức năng thời gian qua phản ánh trên 70% số vụ việc là tố cáo sai trong khi việc xử lý thông tin về tố cáo đòi hỏi phải quy định đặc biệt như việc bảo vệ người tố cáo và xác minh lại vụ việc tố cáo.

Thứ hai là về thụ lý tố cáo, quy định tại Điều 30. Tại Khoản 1 điều này, Luật giao thẩm quyền cho người giải quyết tố cáo được ban hành quyết định thụ lý tố cáo khi có đủ các điều kiện sau đây: Điểm “c. Hành vi vi phạm pháp luật bị tố cáo còn thời hiệu xử lý theo quy định của pháp luật”. Quy định này, trên thực tế khó xác định việc còn hay không còn thời hiệu xử lý trước khi quyết định thụ lý tố cáo vì nhiều nội dung tố cáo chỉ nêu sự việc, hiện tượng chứ không nêu cụ thể ngày vi phạm trong khi thời hiệu xử lý hành chính các hành vi vi phạm đòi hỏi tính chính xác, cụ thể theo ngày của từng hành vi vi phạm. Đồng thời, việc xác định mốc để tính thời hiệu xử lý như theo ngày ghi trên đơn tố cáo hay ngày mà cơ quan chức năng tiếp nhận tố cáo hoặc ngày giải quyết thụ lý báo cáo. Từ dẫn chứng trên, Đại biểu đã đề nghị bổ sung vào Dự thảo Luật để quy định chi tiết nhằm thực hiện hiệu quả nội dung nêu tại điểm này. Đồng thời, bổ sung thêm quy định về “những trường hợp tố cáo không thụ lý” nhằm tránh trường hợp công dân lợi dụng việc tố cáo để thực hiện mục đích xấu với người bị tố cáo.

Riêng đối với nội dung về bảo vệ thông tin người tố cáo và xử lý trách nhiệm của người để lộ thông tin người tố cáo, Đại biểu Ngô Thị Minh cho rằng, đây là việc khó, đặc biệt, trước thực trạng công dân có xu hướng gửi đơn tại nhiều nơi, nhiều cấp, khó xác định người để lộ thông tin về người tố cáo để xử lý trách nhiệm. Vì trên thực tế, việc xác minh nội dung tố cáo, người giải quyết tố cáo phải nêu rõ về nội dung vụ việc, tên người liên quan để các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm phải biết thì họ mới có thể cung cấp hồ sơ, tài liệu... Vì vậy, Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần có quy định cụ thể, chi tiết hơn về nội dung này.

Thứ ba là về nội dung rút tố cáo, quy định tại Điều 33. Nhiều cử tri được hỏi có đề nghị Ban soạn thảo không nên quy định trong Luật về việc rút tố cáo, vì người tố cáo phải chịu trách nhiệm trước pháp luật những nội dung tố cáo, họ phải thận trọng hơn khi quyết định tố cáo, không thể tùy tiện trong việc tố cáo và rút tố cáo, nhất là mục tiêu tố cáo không trung thưc, khách quan, có ý đồ xấu nhằm hại người bị tố cáo, sau khi đạt mục đích thì đòi rút đơn, trong khi cơ quan có thẩm quyền giải quyết tố cáo lại không thể chấm dứt trách nhiệm của mình và không thể khôi phục được danh dự, mất mát cho người bị tố cáo do người tố cáo cố tình gây lên.

Thứ tư là về người được bảo vệ, phạm vi bảo vệ, quy định tại Điều 48. Đại biểu Ngô Thị Minh đã  đề nghị Ban soạn thảo bổ sung vào danh sách người được bảo vệ một số trường hợp cụ thể như: Người cung cấp thông tin, nắm giữ các tài liệu quan trọng làm chứng cho nội dung tố cáo; người trực tiếp xác minh và người giải quyết tố cáo. Đại biểu cũng chỉ rõ, sở dĩ đề nghị bổ sung vào danh sách người được bảo vệ các trường hợp này vì trên thực tế, với những vụ việc có tính chất nghiêm trọng, các vụ vi phạm có tổ chức thì người giải quyết tố cáo, người trực tiếp xác minh và những người cung cấp thông tin, nắm giữ các tài liệu quan trọng, người làm chứng cứ cho nội dung tố cáo đã bị khủng bố, đe dọa tinh thần, ảnh hưởng đến sự an toàn về tính mạng, tài sản của bản thân và gia đình họ trong khi họ đang vì trách nhiệm chung với xã hội. Mặc dù Dự thảo Luật đã có các quy định về bảo vệ bí mật thông tin, vị trí công tác, việc làm, tính mạng, sức khỏe, tài sản, tinh thần của người tố cáo và người thân thích với người tố cáo nhưng lại chưa có cơ chế cụ thể quy định về kinh phí, phương tiện, cơ sở vật chất phục vụ cho việc bảo vệ. Vì vậy, Đại biểu đề nghị cần có cơ chế cụ thể hơn trong Dự thảo Luật để bảo vệ người tố cáo và người có liên quan.

Thứ năm là về việc xử lý hành vi vi phạm của người tố cáo và những người khác có liên quan, quy định tại Điều 66. Đại biểu Ngô Thị Minh cho rằng, hiện nay, chưa có văn bản nào quy định chi tiết mức độ, hậu quả gây ra của các trường hợp công dân cố tình tố cáo sai sự thật trong việc xử lý hành chính hay hình sự, Dự thảo Luật cũng chưa rõ chế tài xử lý và chưa có chế tài đủ mạnh để ngăn chặn người cố tình tố cáo sai sự thật. Do vậy, Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo bổ sung vào Điều 66 những quy định chi tiết về điều này hoặc giáo thẩm quyền này cho Chính phủ. Bở theo Đại biểu, nếu bổ sung như vậy sẽ rõ trách nhiệm của Chính phủ trong việc cụ thể hóa các chế tài trong việc xử lý hành vi vi phạm của người tố cáo và những người khác có liên quan.

Quang Minh - Nguyễn Mai (Văn phòng Đoàn ĐBQH tỉnh)