Gắn chặt hơn việc thực hiện quy chế dân chủ với cải cách thủ tục hành chính ở cấp xã

Ban Dân vận Tỉnh uỷ vừa tổ chức khảo sát, đánh giá và đang tiến hành xây dựng chuyên đề về việc thực hiện Quy chế dân chủ (QCDC) gắn với cải cách thủ tục hành chính (CCTTHC) ở xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh. Cần gắn chặt hơn việc thực hiện QCDC với CC TTHC ở cấp xã là kiến nghị của Ban đối với các cơ quan chức năng.

Xây dựng, thực hiện QCDC và CCTTHC là nhiệm vụ quan trọng của chính quyền các cấp, nhất là ở cấp xã. Thông qua đó sẽ phát huy được quyền làm chủ của nhân dân trong giám sát việc thực hiện CCTTHC ở địa phương. Để triển khai hiệu quả QCDC gắn với CCTTHC, cấp uỷ các địa phương đã thường xuyên kiện toàn Ban chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở; xây dựng và cụ thể hoá các quy chế, quy định; hoàn thiện chương trình công tác, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên... Vì thế, việc thực hiện QCDC gắn với CCTTHC ở cấp xã trong tỉnh đã đạt được những kết quả bước đầu.

Đó là, chính quyền cấp xã đã đổi mới công tác tiếp và giải quyết các kiến nghị của công dân. Các xã đã phân công lãnh đạo UBND và bộ phận chuyên môn tiếp công dân định kỳ để giải quyết khiếu tố, kiến nghị của công dân. Những vấn đề vướng mắc của công dân đều được cán bộ xã giải thích, hướng dẫn giải quyết theo quy định. Ở nhiều xã, lãnh đạo UBND đã tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với nhân dân tại khu dân cư, nhất là ở những nơi nảy sinh những vấn đề phức tạp để xử lý tại chỗ các mâu thuẫn, bức xúc trong cộng đồng dân cư. Từ năm 2009 đến nay, chính quyền cấp xã trong tỉnh đã tiếp nhận 414.363 đơn thư kiến nghị, khiếu tố của công dân, trong đó đã giải quyết được 95,7% đơn thư thuộc thẩm quyền.

Ban thanh tra nhân dân cũng đã có nhiều đóng góp trong việc phát huy dân chủ, tạo điều kiện để nhân dân tham gia giám sát hoạt động của chính quyền. Hàng năm, ở xã và thôn, khu có hàng nghìn vụ việc tranh chấp, mâu thuẫn được giải quyết thông qua công tác hoà giải ở cơ sở. Ở các địa phương thuộc tỉnh, năm 2009 có 2.033 vụ việc, năm 2010 có 2.523 vụ việc mâu thuẫn, tranh chấp được giải quyết thông qua công tác hoà giải. Lực lượng chính tham gia hoà giải là thành viên các Ban công tác của Mặt trận. Việc thực hiện tốt công tác hoà giải đã góp phần làm giảm phát sinh khiếu kiện kéo dài, vượt cấp trong những năm qua.   

Sau khi giải quyết đơn thư của công dân, UBND các xã đã công khai kết quả giải quyết khiếu tố trên hệ thống truyền thanh của địa phương. Điều này đã bước đầu đáp ứng được nhu cầu thông tin rộng rãi của nhân dân, góp phần đẩy mạnh CCTTHC. Việc công khai kết quả giải quyết khiếu tố đã giúp người dân và tổ chức tham gia và trực tiếp giám sát hoạt động của chính quyền, việc thực thi công vụ của cán bộ, công chức, góp phần xây dựng chính quyền cơ sở ngày càng trong sạch, vững mạnh.  

Cùng với đó, chính quyền cấp xã đã thực hiện tốt cơ chế “một cửa”, giải quyết tốt những thủ tục hành chính ở cấp xã liên quan đến công dân. Khảo sát của Ban Dân vận Tỉnh uỷ cho thấy việc thực hiện CCTTHC tại bộ phận “một cửa” được duy trì tốt, hồ sơ được giải quyết đúng hoặc trước hạn đạt tỷ lệ trên 98%; hầu hết các giao dịch chính tại bộ phận “một cửa” đều được hoàn thành trong buổi, trong ngày, các trường hợp theo quy định hẹn ngày trả kết quả đều được thực hiện đúng hẹn.

Chính quyền và MTTQ các xã cũng đã thực hiện hiệu quả việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh cán bộ chủ chốt cấp xã và thí điểm lấy ý kiến đóng góp đối với một số chức danh cán bộ chuyên môn cấp xã. Kết quả này đã góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền; nâng cao nhận thức của cán bộ lãnh đạo, công chức, viên chức về dân chủ và thực hiện QCDC ở cơ sở. Hiệu quả của thực hiện QCDC cơ sở đã có tác động nhất định đến CCTTHC, góp phần phát triển KT-XH của địa phương.

Tuy nhiên, trong công tác này vẫn còn những hạn chế như: Một số địa phương chưa huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc một cách tích cực. Công tác quản lý của chính quyền cấp xã chưa theo kịp yêu cầu đổi mới, có việc giải quyết còn chậm, gây bức xúc trong nhân dân. Việc tuyên truyền phổ biến Pháp lệnh 34 về thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn và chương trình CCTTHC còn hạn chế, mới chỉ tập trung công khai một số thủ tục hành chính tại nơi đón tiếp công dân; việc xây dựng và thực hiện các quy chế, quy ước ở nhiều nơi còn hình thức. Một số xã chưa làm tốt việc công khai về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, giá cả đền bù khi chuyển mục đích sử dụng đất, chính sách tái định cư… Một bộ phận nhân dân lợi dụng dân chủ khiếu kiện trái quy định. Bên cạnh đó, còn có tình trạng cán bộ vi phạm quyền làm chủ của nhân dân, buông lỏng quản lý, hoặc thiếu dân chủ trong các quy trình ra quyết định hoặc lợi dụng chức vụ, quyền hạn xâm hại lợi ích tập thể, lợi ích công dân…

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến các hạn chế trên, nhưng nguyên nhân trực tiếp là nhận thức về xây dựng và thực hiện QCDC gắn với CCTTHC của một số tập thể, cá nhân chưa đầy đủ; lề lối làm việc quan liêu, mất dân chủ, thiếu tôn trọng nhân dân trong cán bộ cơ sở chậm được khắc phục.

Để góp phần khắc phục những hạn chế trên, Ban Dân vận Tỉnh uỷ đang tham mưu các giải pháp nhằm gắn chặt hơn nữa việc thực hiện QCDC với CCTTHC ở cấp xã. Tin rằng, với sự khảo sát, đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân, Ban Dân vận Tỉnh uỷ sẽ nêu ra được các giải pháp đột phá để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác này.

Chí Linh