Cảnh báo mất an toàn PCCC tại các chung cư cũ

Tại các chung cư, nhà ở nhiều căn hộ đã xây dựng từ hơn 10 năm, cơ sở vật chất xuống cấp, hệ thống trang thiết bị PCCC không được đầu tư đầy đủ. Mặc dù lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH đã kiến nghị nhiều lần, thế nhưng, việc sửa chữa, khắc phục những tồn tại còn gặp nhiều khó khăn, bất cập, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ bất cứ lúc nào.

Hiểm họa cháy nổ luôn rình rập

Chung cư kết hợp nhà văn hóa khu 2, phường Bãi Cháy (TP Hạ Long) có vị trí đắc địa, đối diện cổng Sunworld Hạ Long. Cả chung cư có 17 căn hộ, hiện tại chỉ có 11 căn hộ có người sinh sống với tổng số người có mặt thường xuyên chỉ vỏn vẹn 17 người. Khánh thành năm 2011, chung cư này cơ bản đã đáp ứng các yêu cầu về thiết kế, thẩm duyệt tại thời điểm đó và đã được nghiệm thu, đi vào hoạt động. Thế nhưng, sau 12 năm, nơi đây đã bộc lộ những hạn chế rõ rệt.

Tại hành lang các tầng, hộp thiết bị PCCC được lắp đặt đầy đủ, tuy nhiên, qua kiểm tra xác suất ở thời điểm cuối tháng 10/2023, phát hiện nhiều bình chữa cháy mặc dù kim vẫn chỉ vạch xanh nhưng đã hết hạn sử dụng từ lâu. Điều này cho thấy, việc tự kiểm tra của Ban Quản trị, Ban Quản lý chung cư thực hiện chưa nghiêm túc, chưa thường xuyên.

Bên cạnh đó, hồ sơ PCCC cho thấy việc tổ chức thực tập phương án chữa cháy định kỳ hằng năm chưa được Ban Quản trị chung cư thực hiện đầy đủ theo quy định. Đáng chú ý là tại hành lang các tầng, vẫn còn tình trạng người dân để các vật dụng cản trở lối thoát nạn. Từ cây phơi quần áo, tủ sấy quần áo, giá để giày dép ở hành lang, lá cây làm thuốc phơi ở cầu thang... Thậm chí có tầng, người dân còn để máy sấy tóc trong tủ dụng cụ chữa cháy tại chỗ. Những điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình chữa cháy, thoát nạn, nếu không may xảy ra sự cố.

Ông Trần Khắc Nam, Trưởng Ban Quản lý chung cư này cho biết: Chúng tôi thường xuyên nhắc nhở cư dân, nhưng đôi khi mọi người còn chủ quan, nhất là ở những căn hộ cho thuê, chủ nhà không sinh sống tại đây, người thuê thì không ở lâu dài. 

Không giống các chung cư cũ, tại các tòa chung cư được xây dựng mới hơn, các tiêu chuẩn kỹ thuật theo Luật PCCC năm 2001 được áp dụng chặt chẽ hơn. Hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động, buồng thang thoát nạn cơ bản được lắp đặt đầy đủ. Tuy nhiên, các tòa nhà này thường có khối đế hoạt động thương mại, đây cũng là khu vực thường xảy ra vi phạm liên quan đến hoạt động xây dựng như cải tạo, thay đổi thiết kế, công năng các hạng mục công trình nhưng chưa có thẩm duyệt thiết kế bổ sung. 

Tòa nhà Hạ Long Center tọa lạc ngay trên đường Lê Thánh Tông, cũng là một vị trí đắc địa. Nơi đây ngoài chung cư, còn có 3 tầng khối đế hoạt động thương mại. Thế nhưng, tại thời điểm cuối tháng 10 vừa qua, nơi đây vẫn còn tình trạng để cửa hàng đã bị đình chỉ tiếp tục hoạt động mà chưa hề tiến hành khắc phục theo các kiến nghị mà lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH đã đưa ra trong các lần kiểm tra trước đó.

Theo lý giải của Công ty CP sản xuất và thương mại Hạ Long - chủ đầu tư, cũng là đơn vị quản lý tòa nhà, từ sau khi dịch Covid-19 bùng phát, hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của cả công ty và các đơn vị thuê đều trở nên khó khăn. 50% diện tích cho thuê ở khối đế tòa nhà đã bị trả lại, hiện vẫn đang để trống. Với các cửa hàng còn lại đang hoạt động kinh doanh, nếu yêu cầu họ sửa chữa, khôi phục hiện trạng ban đầu, sợ rằng cũng rơi vào tình trạng tương tự.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Công ty CP sản xuất và thương mại Hạ Long, đại diện Ban Quản lý tòa nhà Hạ Long Center cho biết: Hiện tại, 50% diện tích các đơn vị cho thuê, chúng tôi đã tạm dừng, đình chỉ rồi. Trong thời gian ngắn tới đây, chúng tôi sẽ bám sát, đôn đốc để đảm bảo an toàn tại tòa nhà.

Còn nhiều khó khăn, vướng mắc

Không cải tạo lại cầu thang bộ thành buồng thang thoát nạn; không có hệ thống tăng áp, hút khói cho tòa nhà; không có hệ thống chữa cháy tự động, trong khi đó, một số người dân sống tại các chung cư này còn chủ quan về công tác PCCC, không tự trang bị bình chữa cháy hoặc một số thiết bị cứu nạn thiết yếu tại gia đình mình, mà phụ thuộc hoàn toàn vào trang thiết bị do chung cư lắp đặt tại hành lang mỗi tầng. Khi lực lượng chức năng tổ chức tập huấn nghiệp vụ, nhiều hộ gia đình không tham gia, hoặc cử người ít có mặt ở nhà để tham gia tập huấn. Đây là những vấn đề mà nhiều chung cư cũ gặp phải như Chung cư xanh 12 tầng, chung cư 11 tầng Hạ Long, phường Hồng Gai; chung cư C12 Cao Xanh... 

Hiểm họa cháy nổ luôn rình rập. Trong khi đó, những tồn tại, vi phạm này đều đã được lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý, lập biên bản, thế nhưng, các cơ sở này đều chưa khắc phục theo đúng các yêu cầu.

Trung tá Ngô Hải Nam, Phó trưởng Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH (Công an tỉnh) nhận định: Công an tỉnh cũng đã kiểm tra, kiến nghị, xử phạt, tuy nhiên tại các chung cư này, việc khắc phục gặp nhiều khó khăn. Đối với những chung cư đã đưa vào hoạt động từ trước khi Luật PCCC có hiệu lực, hệ thống PCCC đã xuống cấp, việc cải tạo liên quan đến kiến trúc, kết cấu, khó thực hiện. Hơn nữa, chi phí đầu tư lớn, trong khi, các căn hộ đều được chủ đầu tư bán lại cho cư dân từ lâu nên việc huy động kinh phí cũng rất khó khăn. Với những vi phạm trong hoạt động xây dựng, chúng tôi đã lập biên bản, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đình chỉ các trường hợp cải tạo công năng chưa được thẩm duyệt nghiệm thu vi phạm trong đảm bảo an toàn PCCC.

Toàn tỉnh hiện có 1.986 chung cư, nhà ở nhiều căn hộ, cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê trọ có mật độ người ở cao. Trong đó, có 44 cơ sở quy mô thuộc diện quản lý của Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH (Công an tỉnh), qua rà soát, có 7 chung cư còn nhiều tồn tại, liên quan chủ yếu đến công tác thoát nạn. Thực hiện kế hoạch tổng rà soát, kiểm tra đối với loại hình này và để triển khai có hiệu quả Công điện số 991 ngày 22/10/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác quản lý trật tự xây dựng và PCCC đối với nhà ở riêng lẻ có nhiều tầng, nhiều căn hộ, bảo đảm an toàn, bảo vệ tài sản, sức khỏe, tính mạng của nhân dân, Công an toàn tỉnh phối hợp với các sở, ban, ngành, hoàn thành kiểm tra 100% cơ sở, xử phạt 31 trường hợp, với tổng số tiền trên 196 triệu đồng; đồng thời, đình chỉ 2 cơ sở vi phạm quy định về đảm bảo an toàn PCCC. 

“Cái khó nhất của chúng tôi là số lượng căn hộ không nhiều, số cư dân thực tế sinh sống cũng quá ít. Nhiều căn hộ sau khi được bàn giao cho đến nay vẫn còn nguyên trạng, chủ nhà không sơn sửa, không dọn về sinh sống. Vì thế, khi chúng tôi cần liên hệ để huy động kinh phí, thường không nhận được phản hồi” - ông Trần Khắc Nam, Trưởng Ban Quản lý chung cư kết hợp nhà văn hóa khu 2, phường Bãi Cháy (TP Hạ Long) cho biết thêm. Đây cũng là khó khăn chung tại nhiều chung cư dù mới, hay cũ hiện nay.

Xác định công tác PCCC&CNCH có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo an toàn, ổn định, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, do đó, cần huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Trước những khó khăn, bất cập, để đảm bảo an toàn PCCC tại các chung cư, đặc biệt là các chung cư cũ đã hình thành trước Luật PCCC năm 2001, rất cần sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự sát sao của Ban Quản trị chung cư và sự cảnh giác, không lơ là, chủ quan của chính cư dân, trong việc sử dụng gas, điện trong gia đình và tự trang bị các thiết bị PCCC tại chỗ, vì sự an toàn của chính bản thân, gia đình và những người xung quanh.