Cách xử lý với bệnh mề đay do lạnh

Mề đay là một bệnh dị ứng ngoài da dễ gặp khi thời tiết lạnh. Bệnh có thể kéo dài vài phút đến vài giờ và tái phát nhiều cơn trong ngày khi tiếp xúc với giá lạnh.

Đông y thường gọi mề đay là phong lạnh, ẩn chẩn, phong chẩn. Bệnh có thể do chính khí (đề kháng) suy giảm, âm dương khí huyết mất cân bằng, chức năng tạng phủ bị rối loạn… hoặc do yếu tố gây bệnh từ bên ngoài nhân lúc cơ thể bị suy yếu, xâm nhập vào cơ thể mà sinh bệnh.

Triệu chứng điển hình của bệnh là trên da đột nhiên xuất hiện những nốt chẩn (nốt mẩn), gồ cao hơn mặt da, ranh giới rõ ràng, màu hồng nhạt, ở giữa màu nhạt hơn, thành vết, thành đám, hình tròn hoặc vằn vèo, kích thước và số lượng thay đổi tùy lúc, vị trí hạn chế ở từng vùng hoặc lan khắp người. Càng gãi càng mẩn đỏ và càng ngứa hơn.

Trường hợp mề đay nhẹ nốt mẩn tịt chỉ xuất hiện trong vài phút, rồi lặn, không để lại dấu vết, đó là mề đay cấp tính nhẹ. Với trường hợp này, có thể chỉ cần uống nhiều nước, tránh đi ra ngoài khi trời lạnh. Nên mặc quần áo ấm. Dân gian thường dùng cám gạo rang nóng, bọc vào miếng vải xoa nhẹ lên những chỗ da bị mẩn tịt.

Đông y căn cứ vào những biểu hiện cụ thể mà dùng bài thuốc phù hợp.

Cách xử lý khi bị bệnh mề đay do lạnh

Thể cấp tính

- Biểu hiện: Nốt chẩn ở những vùng da hở như mặt, tay chân, ngứa, gặp gió lạnh thì phát nặng, thời tiết ấm thì bệnh giảm nhẹ. Chất lưỡi đỏ nhạt, rêu lưỡi trắng; mạch phù nổi trên mặt da.

- Dùng một trong số các bài thuốc sau:

• Bài 1: Hương nhu 12g, bèo cái 6g; sắc uống như trà. Uống liền trong 5 ngày.
• Bài 2: Quế chi 6g, kinh giới 10g, tía tô 10g, hành 15g (để cả củ), gừng tươi 8g, sắc uống trong ngày, uống liên tục 5 ngày.
• Bài 3: Kinh giới 6g, tô diệp 8g, xuyên khung 6g, quế chi 6g, bạch thược 6g, cam thảo 5g, gừng tươi 5g, đại táo 5 trái. Sắc nước uống trong ngày, uống liên tục 5 ngày.

- Công dụng: Trừ phong, tán hàn, giảm ngứa. Dùng cho trường hợp bệnh mề đay cấp tính. Cần tránh gãi mạnh có thể gây xây xước, chảy máu, nhiễm khuẩn, thậm chí bội nhiễm.

Khi mề đay kéo dài trên 3 tháng, kể cả có khi ngắt quãng nhiều ngày là đã sang giai đoạn mạn tính.

Thể mạn tính

- Biểu hiện: Bệnh kéo dài lâu ngày, thỉnh thoảng lại phát tác, buổi chiều và buổi tối phát nặng hơn. Kèm theo tâm phiền, dễ cắu giận, khô miệng, chất lưỡi đỏ, mạch nhỏ yếu. Bệnh có thể phát sinh trong cả bốn mùa.

- Có thể sử dụng một số bài thuốc sau:

• Bài 1: Đương quy 10g, bạch thược 10g, kinh giới 6g; sắc nước uống trong ngày, uống liên tục 7 ngày.
• Bài 2: Dùng thục địa 12g, hạn liên thảo (cỏ nhọ nồi) 10g, nhẫn đông đằng (dây kim ngân) 10g; sắc nước uống trong ngày, uống liên tục 7 ngày.
• Bài 3: Sinh địa 15g, bạch thược 10g, đan sâm 10g, đương quy 6g, xuyên khung 6g, huyền sâm 10g, hà thủ ô chế 10g, đan bì 10g, thuyền y 6g, cam thảo 6g. Sắc nước uống trong ngày, uống liên tục 7 ngày.

- Công dụng: Dưỡng huyết, nhuận táo, trừ phong, chống ngứa. Dùng trong thể bệnh nặng, khí huyết suy nhược, bệnh mề đay tái phát nhiều lần.

Trong thể mạn tính, bệnh có thể giảm nhẹ hoặc nặng lên tùy theo điều kiện thời tiết và môi trường.